जोधपुर

Jodhpur
महानगर
Mehrangarh Fort Clock Tower Rajasthan High Court Mandore Gardens Jaswant Thada Umaid Bhawan Palace Jodhpur Skyline from Kaylana Hills
उपनाम(हरू):  The Blue City, The Sun City
Jodhpur Jodhpur
निर्देशाङ्क: 26.28°N 73.02°E / 26.28; 73.02
Country	भारत
State	Rajasthan
Division	Jodhpur
District	Jodhpur
Settled	१४५९ (१४५९)
संस्थापक	Rao Jodha
नामकरण	Rao Jodha
सरकार
• प्रकार	Municipal Corporation
• अङ्ग	Jodhpur North Municipal Corporation Jodhpur South Municipal Corporation
• Mayor(s)	Kunti Deora Parihar (Jodhpur North) (INC) Vanita Seth (Jodhpur South) (BJP)
• Member of Parliament	Gajendra Singh Shekhawat (BJP)
• Member of Legislative Assembly	Manisha Panwar (INC)
• Collector & DM	Vikash Paliwal, IAS
क्षेत्रफल
• महानगर	४५४.५ किमी२ (१७५.५ वर्ग माइल)
• महानगर	४,४६७.३ किमी२ (१७२४.८ वर्ग माइल)
उन्नतांश 2	२३१ मिटर (७५८ फिट)
जनसङ्ख्या  (2021 Census)
• महानगर	१,५३३,७५६
• क्रम	43rd
• घनत्व	३४००/किमी२ (८७००/वर्ग माइल)
• महानगर	२,३३०,०००
वासिन्दा(हरू)	Jodhpuri, Marwari
Languages
• Official	Hindi, English
• Native	Marwari, Rajasthani
समय क्षेत्र	युटिसी+5:30 (IST)
PIN	342001
Telephone code	0291 /+91-291
आइएसओ ३१६६ सङ्केत	RJ-IN
सवारी दर्ता	RJ-19
वेबसाइट	jodhpur.rajasthan.gov.in

जोधपुर भारतको राजस्थान राज्यको दोस्रो ठूलो सहर हो र आधिकारिक रूपमा राज्यको दोस्रो महानगरीय सहर हो। जोधपुर ऐतिहासिक रूपमा मारवाड राज्यको राजधानी थियो, जुन अहिले राजस्थानको हिस्सा हो। जोधपुर एक लोकप्रिय पर्यटक गन्तव्य हो, धेरै दरबार, किल्ला, र मन्दिरहरू को लागी । यो राजस्थान र सम्पूर्ण भारतका मानिसहरू माझ "निलो शहर" को रूपमा लोकप्रिय छ। [[१]] यो जोधपुर जिल्ला र जोधपुर डिभिजन को प्रशासनिक मुख्यालय को रूप मा काम गर्दछ।

पुरानो सहरले मेहरानगढ फोर्टलाई घेरेको छ र धेरै गेटहरूसँग पर्खालले घेरिएको छ। [[२]] शहर पर्खाल बाहिर धेरै विस्तार भएको छ,जोधपुर राजस्थान राज्यको भौगोलिक केन्द्रको छेउमा अवस्थित छ, जसले यसलाई धेरै पर्यटकहरू आउने क्षेत्रमा यात्राको लागि सुविधाजनक आधार बनाउँछ। [[३]] यो शहर द न्यूयोर्क टाइम्सको "२०२० मा जाने ५२ ठाउँहरू" मा चित्रित भयको थायो। [[४]]

व्युत्पत्ति

"जोधपुर" नाम यसको संस्थापक, राव जोधाबाट आएको हो, जसले १४५९ मा शहर स्थापना गरे। "जोध" ले राव जोधालाई जनाउँछ, र "पुर" को अर्थ संस्कृतमा शहर वा शहर हो, यसलाई "जोधाको शहर" बनाउँछ। त्यसैले यसलाई जोधपुर भनिन्छ ।

भूगोल र जलवायु

तापमान मार्च देखि अक्टोबर सम्म चरम हुन्छ, बाहेक जब मनसुनल वर्षाले यसलाई थोरै कम गर्न बाक्लो बादल पैदा गर्दछ। अप्रिल, मे र जुनमा, उच्च तापमान नियमित रूपमा 40 डिग्री सेल्सियस भन्दा बढी हुन्छ। मनसुनको मौसममा, औसत तापक्रम थोरै घट्छ, तर सहरको सामान्यतया कम आर्द्रता बढ्छ, जसले गर्मी बढाउँछ। जोधपुरमा सबैभन्दा बढी तापक्रम २० मे २०१६ मा रेकर्ड गरिएको थियो, जब यो बढेको थियो ४८.८ °C (११९.८ °F)।

संस्कृति

जोधपुरलाई सांस्कृतिक रूपमा स्थानीयहरूले जोधनाको नामले चिन्छन्। [[५]] यो शहर आफ्नो खानाको लागि प्रसिद्ध छ र यसको लोकप्रियता भारत भरका धेरै शहरहरूमा "जोधपुर मिठाई" नामक मिठाई पसलहरू फेला पार्न सकिन्छ भन्ने तथ्यबाट अनुमान गर्न सकिन्छ। थार मरुभूमिको तटमा भएकोले, जीवन चयन घुमन्ते जनजातिहरू (तथाकथित "जिप्सी" समूहहरू - हिन्दीमा बंजारा - शहरका केही भागहरूमा बसोबास गरेको) को तरिकाले प्रभावित भएको छ। [[६]] जोधपुरको खानाको माध्यमबाट छुट्टै सांस्कृतिक पहिचान छ र मिर्ची बडा, राबडी घेवर र मावा कचोरीका लागि प्रसिद्ध छ। [[७]]

पर्यटन जोधपुरको सबैभन्दा उल्लेखनीय आकर्षण मेहरानगढ फोर्ट उम्मेद भवन प्यालेस, जसवंत थाडा,मन्डोर,कायलाना ताल र घण्टा घर हो। मन्डोर गार्डेन, कायलाना ताल र बगैचा, बलसामन्द ताल, माचिया बायोलोजिकल पार्क, राव जोधा डेजर्ट रक पार्क, रातानाडा गणेश मन्दिर, तोरजी का झालर, सरदार समन्द ताल र दरबार, मसुरिया हिल्स, वीर दुर्गादास स्मारक (स्मारक, पार्क, र संग्रहालय), सुरपुरा बाँध र भीम भडक गुफा। मानिसहरूका अन्य आकर्षणहरू जोधपुरमा आयोजित खाना, पुरातन वस्तुहरू, परम्परागत लुगाहरू र परम्परागत जुत्ताहरू (जसलाई जोधपुरी मोजरी पनि भनिन्छ) को बजारहरू हुन्। [[८]]

• जोधपुरमा पर्यटन
• 
  जसवंत थाडा
• 
  कायलाना ताल
• 
  मन्डोर गार्डनमा स्मारक
• 
  मन्डोर गार्डन
• 
  महामन्दिर मन्दिर

चलचित्र उद्योग जोधपुर आकर्षक स्थानहरूको लागि प्रसिद्ध छ र प्राय: विभिन्न चलचित्रहरू, विज्ञापनहरू, संगीत भिडियोहरू चित्रित हुन्छ। क्रिस्टोफर नोलन द्वारा निर्देशित द डार्क नाइट राइजेस सहित धेरै चलचित्रहरूमा शहरका ऐतिहासिक भवनहरू र परिदृश्यहरू चित्रित गरिएको थियो; [[९]] अजय देवगन र इमरान हाश्मी अभिनीत बादशाहो, [[१०]] ओवेन विल्सन, एड्रियन ब्रोडी, अभिनीत दार्जिलिङ लिमिटेड, र जेसन श्वार्ट्जम्यान; तरसेम सिंहद्वारा निर्देशित द फल; सूरज बडजात्याद्वारा निर्देशित हम साथ-साथ हैं; अनिल शर्मा द्वारा निर्देशित वीर; मनेश शर्मा द्वारा निर्देशित शुद्ध देसी रोमान्स; वरुण तेज र दिशा पटानी अभिनीत लोफर; साई धरम तेज र राशि खन्ना अभिनीत सर्वोच्च; र अक्षय कुमार र निम्रत कौर सहितको एयरलिफ्ट।