Veen

Dit Woort hett noch annere Bedüden: kiek dorför ünner Veen (Mehrdüdig Begreep).

Dwarssnitt dör en Veen mit Venenklapp

En Veen (Mtl.: Venen; lat. vena, in medizinsch Fachspraak ok phlebo- vun’t gr. φλέβας phlébas, to dat ooltgr. φλεψ, phleps, „Ader“) is en Bloodfatt, wat dat Blood na’t Hart torüchbringen deit. De Venen vun’n Liefkreisloop transporteert suerstoffarm Blood, de Venen vun’n Lungenkreisloop transporteert dat suerstoffriek. Dat suerstoffarme Blood is dorbi düsterer as dat anriekerte. De Blooddruck in de Venen is düüdlich sieter as in de Arterien. Tohopen mit de Kapillaren un de Arteriolen höört de Venen to dat Nedderdrucksystem vun’n Bloodkreisloop.

Dat blaue Utsehn vun de Huutvenen kummt aver nich alleen vun den Suerstoffandeel vun’t venöse Blood. Vör allen liggt dat doran, dat root Licht en gröttere Bülgenläng hett un dorüm deeper in dat Geweev indringen kann as dat blaue. Dat rode Licht warrt dor vunvt Blood absorbeert, wieldat de blaue Andeel torüchreflekteert warrt. Dorüm seht de Venen, de twüschen 0,5 un 2 Millimeter in’t Geweev sitt, blau ut.

Opbo

As de annern Bloodfatten hebbt ok Venen in jemehr Wand dree tyypsch Schichten: de Tunica interna (Intima), media un externa (Adventitia).

In’n Ünnerscheed to de Arterien hebbt de meisten grötteren Venen aver de so nöömten Venenklappen, de dorför sorgen doot, dat dat Blood nich wedder torüch fleten deit, also vun’t Hart weg. Bi de Arterien reckt de Pumpdruck vun’t Hart ut, üm dat to verhinnern. De Wirken vun Venenklappen kann een licht an enige Venen op’n Handrüch sehn warrn: Striekt man mit’n Finger dat Blood in de Venen in de Richt na de Fingers, blifft en Deel vun de Veen leddig, wiel keen Blood vun’n Arm ut nafleten kann. Jüst dat weer ok en Beobachten, de William Harvey to’t Opdecken vun’n Bloodkreisloop föhrt hett.

Krankheiten

Krankheiten vun de Venen is in de Medizin Sakk vun dat Rebeet vun de Phlebologie.

Ödem

Eerste Anteken för Venenkrankheiten sünd Ödemen, also Ansammeln vun Fletigkeit. Se maakt sik wies as Swellen in de Rebeden vun de Knövels un dör Swoorgeföhl in de Benen. Disse Lasten kamt vör allen avends vör un sünd nich spezifisch, d. h. se künnt ok bi annere Krankheiten vörkamen. Bi Ödemen dröff keen Massage maakt warrn.

Bessenrieser

Bessenrieser sünd lütte verännerte nett- oder fächerförmige Venen, de direkt ünner de Huutbavenflach leegt un sichtbor sünd. Se kamt tostannen, wenn de Fattklappen in de deeperen Venen dat Torüchlopen vun’t Blood verhinnert. In den Fall kann dat to en Opstauen vun’t Blood ok in de lütteren Venen direkt ünner de Huut kamen. Dör den anduernd högeren Druck in de fienen Adern verleert se mit de Tiet jemehr Elastizität. Se wiet sik mit de Tiet ut un warrt denn as rode un blaue slängelte Lienen sichtbor.

Rammadern (Varizen)

Rammadern sünd utwiete slängelte Venen. An de Bavenflach liggende Rammadern sünd licht to sehn un to föhlen. Tomeist slängelt se sik in’t Fettgeweev vun de Ünnerhuut an’t Been langs. Varizen vun’t deepere System kann man blots in’t Ultraschall oder in de Phlebografie sehn. Dör dat Utwieten vun de Venen warrt se vun de Venenklappen nich mehr vullstännig dicht maakt – man snackt denn ok vun Klappeninsuffizienz. De hydrostaatsch Druck, de op de in’n ünneren Deel vun’n Lief inwirkt, warrt denn düüdlich höger un de „transmurale“ Druck, also de Ünnerscheed twüschen den Druck in’t Venensystem un in’t ümgevend Geweev, föhrt dorto, dat jümmer mehr Water mitsamt de dorin lösten Blooddeele dör de Fattwand sickert un sik in’n Geweev ansammelt (Ödem). Massagen schüllen dorbi nich maakt warrn.

Phlebitis (Venensweer)

Ünner en Phlebitis versteiht man en Sweer vun Venen. Dat Bloodfatt un sien Ümgeven doot weh, warrt root, swellt an un överhitt’. Bi Venen an de Bavenflach is en Diagnoos licht to stellen, man bi deepere Venensweren is de richtige Diagnose ok mit dat Ultraschall blots swor klor to maken. Bit vundaag is dat nich klor worrn, wat de Oorsaak vun de Phlebitis is, of dat dör indrungen Krankmakers kummt, en Autoimmunsweer oder en mechaansch sweerend Reizen is.

Thromboos

Ünner een Thromboos versteiht de Mediziner en Verstoppen vun en Veen dör en Bloodkluten, de sik in de Venen billt un sik an de Venenwand fastsett. Disse Gerinsels warrt vör allen denn gefährlich, wenn se sik vun de Fattwand aflöst un denn in de Lung swemmt warrt. Dor künnt se dör en Versluss vun de Lungenarterie to en Lungenembolie föhren. De Gefährlichkeit warrt düdlich, wenn een sik vörstellt, dat so en Thrombus (Bloodkluten) bit to 5 g swor warrn kann un denn in’t Hart in vele lütte Stückens uteneenbreken kann, wat denn meist so as en Schrootschööt in de Lung ankamt.

Ulcus cruris (apen Been)

Wenn de Venen johrelang opstaut wesen sünd, kann dat to een „apen Been“ oder „Ünnerschenkelgeswür“ (Ulcus venosum cruris) as en Sünnerform vun en Ulcus cruris kamen. Disse Geswüren leegt tomeist baven den Binnenknövel. Se sünd bannig swor to behanneln nu heelt blots slecht wedder af.

Weblenken

• Beschrieven vun Venen mit Biller