Veluwe

Satellietfoto van de Veluwe

Kaorte mit daorop de Veluwe

n Ontwarp veur n Veluwse vlagge, samenesteld uut verschillende vlaggen van Veluwse gemeenten

De Veluwe is n bosrieke, grotendeels uut stuwwallen bestaonde laondstreek in de Nederlaondse provinsie Gelderlaond en n veurmaolig kwartier van t hartogdom Gelre. t Gebied grenst ongeveer an de plaatsen Hattem - Apeldoorne - Dieren - Arnem - Wageningen - Ede - Barneveld en Harderwiek. In brejer opzicht wörden alle Gelderse gemeenten ten westen van de Iessel tot an de laondstreek de Betuwe ok töt de Veluwe erekend.

Natuur

De Veluwe stiet bekend um zien bossen en t grootste natuurgebied van Noordwest-Europa, en is zwat 100.000 bunder groot. In de bossen woenen veural harten, knienen en andere wildsoorten. Bie Armelo giet al iewig lange t verhaal van de witte wieven in de ronte (dät overigens ok in Twente veurkömp). Naost de bossen stiet de Veluwe ok bekend um zien zaondverstoevings, zo as bie Kootwiek en Hulshorst. De raove is hier mit sukses opniej uutezet, der komen noe tientallen exemplaren veur.

Kultuur

In Apeldoorne stiet t Paleis t Loo, waor Wilhelmina n tied lange ewoend hef.

Wat godsdienst angiet is der n tweedeling zichtbaor tussen, an de iene kante, de noordelike en westelike helfte van de Veluwe, die n overwegend griffemeerd karakter hef, en an de aondere kaonte, de oostelike en zujelike helfte van de Veluwe, die meestentieds emaotigd of sekulier is. In t noorden van t oostelike deel van de Veluwe bint ok n paor katholieke gemeenten (of katholiek samen mit protestants kömp ok wel veur) n veurbeeld hiervan is Vaossen (tegenswoordig meer protestants). t Noorden en t westen van de Veluwe maakt deel uut van de Biebelgördel die zich uutstrekt van t noorden van Overiessel tot in Zeelaond.

Streektaal

Op de Veluwe wördt der naost t Nederlaonds ok n Nedersaksiese variant espreuken: t Veluws. Dit wördt inedeeld in t West-Veluws en t Oost-Veluws. Zwat 48,6% kan t praoten, van ongeveer 37,0% is t de moerstaal, 65,3% kan t lezen en 34,4% les t vake. Veur t Veluws is der de Dialektkringe Salland en OostVeluwe. De kringe is onderdeel van t Verbond van Nedersaksische Dialektkringen, die vier maol in t jaor t tiedschrift De Moespot uutgèèf.

Gelderse gebieden
Heufdgebieden:   Achterhook · Rivierland · Veluwe Kleindere gebieden: Betuwe · Bommelerweerd · Gelderse Vallei · Iesselvallei · Laand van Maas en Waal · Liemers · Montferland · Riek van Nimwaege · Tielerweerd

Dit artikel is eskreaven in et oustveluwske dialekt van Oldebroek, in de Algemene Nedersaksiese Schriefwieze.