تایلند

ราชอาณาจักรไทย
تایلند
ราชอาณาจักรไทย; تایلند
	ملی شعار: Phleng Chat
	ملی سرود: Phleng Sansoen Phra Bar;
	تایلند ِموقعیت
نیشتنگا; (و گتترین شهر)	بانکوک; شرقی′۴۰°۱ شمالی′۲۰°۲ / ۱٫۶۶۷غرب ۲٫۳۳۳جنوب
رسمی زوون	تایلندی
حکومت ِنوع	مشروطه سلطنت
حاکمون نوع ; • شا; • نخست‌وزیر	; بهومیبول آدولیادج; پریت چنوکا
موارد منجر به تشکیل; مطلقه سلطنت; اساسی قانون ِپه	۱۲۳۸; ۶ آوریل ۱۹۳۲; ۲۴ ژوئن ۱۹۳۲
گتی
جمعیت
اچ‌دی‌آی (۲۰۱۱)	۰٫۶۸۲ (متوسط) (۱۰۳)
پول یکا	بات (THB)
زمونی منطقه	GMT (جهونی ساعت+۷)
اینترنتی دامنه	.th
تلفن پیش‌شماره	+۶۶
	تایلند ِموقعیت

مختصات: شرقی′۲۹°۱۰۰ شمالی′۴۵°۱۳ / ۱۰۰٫۴۸۳غرب ۱۳٫۷۵جنوب / −۱۰۰٫۴۸۳;−۱۳٫۷۵

تایلند یا تاییلند (تایلندی زوون جه: ประเทศไทย) که سابقاً ونه نوم سیام بی‌یه، اتا کشور هسته که هندوچین ِجزیره‌مونا دله و آسیای ِجنوب‌شرقی‌وَر دَره. این کشور شمال جه میونمار و لائوس، شرق جه لائوس و کامبوج، جنوب جه مالزی و تایلند خلیج، و غرب جه میونمار و آندامان دریا جه هم‌سامون هَسته. این کشور ِرسمی زوون تایلندی هسته و ونه نیشتنگا (=پایتخت) و گت‌ترین شهر نوم بانکوک هسته. تایلند ِمردِمون حدوداً ۹۵ درصد بودایی نه.

تاریخ

اولیه دوره

تایلند ِاولیه نوم سیام (تایلندی جه: สยาม) بی‌یه و تا تاریخ ۲۳ ژانویه 1939^[۱] وشون کشور نوم عَوِض بیّه و وه ره تای ِقوم ِنوم وسّه تایلند بائوتنه. البته اَی دِباره سال ۱۹۴۵ جه تا ۱۱ می ۱۹۴۹ ات‌گادِر همون سیام ِنوم وَردِگِردست بی‌یه. ^[۲]

سوخوتای ِحکومِت

سوخوتای اتا شهر بی‌یه که تایلند ِشمالی منطقه دله دَیّه، البته اون شهری که دَرگامبی، این سوخوتای که اسا تایلند دله دَره جه ۱۲ کیلومتر کار داشته. قدیمی سوخوتای ِباقی‌بموندست ِآثار ره اسا یونسکو جهونی ثبت هاکِرده. میون قرون دوم تا دهم میلادی سوخوتای دله اتا حکومِت دَیی‌یه که چین ِجنوبی مناطق ره داشته.

ایوتایا

سال ۱۳۵۰ میلادی سیام ِمردِمون ایوتایای ِحکومِت ره ایوتایای ِشهر نزدیکی بِساتِنه. این شهر تایلند ِاسایی سامون ِمرکزی منطقه دله دَیی‌یه. ایوتایای ِحکومِت زود گت‌ته بَیّه. وشون تا سال ۱۳۷۸ سوخوتای ِتابع بینه ولی تا سال ۱۴۴۸ میلادی بِتونِستنه وشون ِحکومِت ره شه تابع هاکِنِن. ایوتایا این گادِر مالدیوی‌ئون جه جنوبی مناطق دله، میونمار جه غربی سامون دله، سِرخ ِخمرون جه کامبوج نزدیکی، شرق دله، جنگ داشتنه. سال ۱۴۳۱ وشون اسایی کامبوج ره بَییتنه.

اوئل ِقرن شونزهم میلادی بی‌یه که اولین‌بار وسّه پرتغالی تاجرون بَرِسینه سیام جه. قرن هیودَه گادِر ایسپانیا، بریتانیا، فرانسه، جاپون و هلند هم سیام جه تجارت داشتنه. بعضیون، انگلیس و فرانسه و هلند واری بتونسِتنه اجازه بَییرن که ایوتایا سامون دله بورِن و بِئِن ولی وسّه این حکومِت ِقوانین ره رعایت هاکِنِن. سال ۱۷۶۷ میونمار حاکمون ایوتایا جه بجنگِستنه و بتونِستنه سیام ِحکومِت ره بَییرن.^[۳] ^[۴]

سنبوری ِحکومِت

بعد ِاون‌که میونمار ِشائون سیام ره بَییتنه، ژنرال تاکسین که اتا سیامی فرمانده بی‌یه، سنبوری یا ثنبوری حکومِت ره هفت ماه اشغال په، بِساته.^[۵] سنبوری حکومِت گادر ژنرال تاکسین خله کامبوج جه جنگِسته.

سیام ِحکومِت و مردِم ِانقلاب

سیام اتا سلطنتی حکومِت ِنوم بی‌یه که ونه شائون ره «راما» گاتِنه. سیام گادِر بانکوک کشور ِنیشتنگا بَیی‌یه. رامای هفتم زمون سال ۱۹۳۲ سیام ِمردم انقلاب هاکِردنه. وشون خاستنه مطلقه سلطنت ِبَدِل مشروطه سلطنت ره بیارِن. معترضون ویشته فرانسه‌ی ِتأثیرات جه این انقلاب ره راه دِمبِدانه. وشون موفق بَیینه که شه بِخاستی‌ئون ره انجام هادِن و «مردِمون ِحزب» سیام دله مجلس ره بِساته. رامای هشتم وَچه بی‌یه که سیام ِشاه بیّه. ونه حکومِت گادِر رسماً کشور ِنوم عَوِض بَیّه و تایلند ِنوم ره کشور سَر بی‌یِشتنه. همین شاه ِدوره جهونی جنگ دوم شروع بیّه و جاپون ِارتش بتونِسته تایلند ره بَییره ولی آمریکا اوضاع ره وَردِگاردِنی‌یه. ^[۶]

سیاسِت و دولِت

تایلند اتا مشروطه سلطنت هَسته. تایلند ِملّی مجلس یا پارلمون، که ونه مله‌یی نوم «راتاسافا» (รัฐสภา) هسته، قوانین ره یِنّه. وشون اتا نُوّاب ِمجلس (สภาผู้แทน) هم دارنه که ۵۰۰تا کارسی دانّه. اتا دیگه مجلس هم دَره که مؤسسان (วุฒิสภา) واری هَسته و ۱۵۰ نفر عضو دانّه. دِتا مجلس ِاول دله هر نماینده ۴ سال کار کانده ولی مؤسسان ِاعضا هفت‌سال عضو هستنه. این کشور اتا «ویژه دادگا» هم دانّه که قضایی قُوّه‌ی ِگت‌ترین سازمان هَسته.

سال ۲۰۱۱ جه تایلند دله بویا تای حزب بتونِسته پارلمون ِ۲۶۳تا کارسی ره ۵۰۰تا جه شه وسّه بَییره و دموکراتیک حزب ره شکست هاده. ^[۷] ولی وقتی مردِمون بفهمستنه که این حزب ِرییس، ینگلاک شیناواترا، که نخست‌وزیر بیّه اتا قبلی نخست‌وزیر ِفامیل هسته که قبلاً طرد بَی‌بینه، تظاهرات هاکِردنه و خاستنه وه ره کِنار بَزنِن ولی ارتش این گادِر کودتا هاکِرده و ارتش ِفرمانده شه ره نخست‌وزیر بَخوندِسته.

تقسیمات

- شمال (سبز)

چیانگ مای
چیانگ رای
لامپانگ
لامفون
مای هونگ سون
نان
فایاو
فرای
اوتارادیت

- جنوب

چومفون
کرابی
ناخون سی ثاممارات
ناراثیوات
پاتانی
فانگ نگا
فاتالونگ
پوکت
رانونگ
ساتون
سونگخلا
سورات ثانی
ترانگ

- مرکز (زرد)

آنگ ثونگ
آیوتثایا
بانکوک
چای نات
کامفائنگ فت
لوپبوری
ناخون نایوک
ناخون پاتوم
نونتابوری
فرا ناخون سی آیوتایا
پراتچواب خیری خان
ساموت پراکان
ساموت ساخون
ساموت سونقخرام
سارابوری
سینگ بوری
سوپان بوری
یوتای ثانی
کامفائنگ فیت
ناخون ساوان نان
فتچابون
فیچیت
پیتسانولوک
سوخوثای

- شمال شرقی

أمنات چاروین
بوری رام
چایافوم
کالاسین
خون کاین
لویی
ماها ساراخام
موکداهان
ناخون فانوم
ناخون راتچاسیما
نونگ بوا لامفو
نونگ خای
روی ات
ساکون ناخون
سی سا کت
سورن
وبون راتچاثانی
ودون ثانی
یاسوثون

- شرق

چاچوینگسسو
چانتابوری
چونبوری
براچینبوری
رایونگ
سا کایو
ترات

- غرب

کانچانابوری
راتچابوری
تاک

جوغرافی

این کشور ِگتی حدوداً ۵۱۳٫۱۱۵ هزار کیلومتر هسته و حدوداً ۶۴ میلیون نفر ونه دله زندگی کانّه. ونه هِوا گرمسیری هسته و سه فصل دانّه که خاشک، وارشی و خانِک هَستنه. گرم و خاشک ِفصل مارس جه شروع وانه و تا می طول کَشِنه این گادِر حِرارِت ِدرجه ۳۴ سانتی‌گراد ِحول و حش هسته و رطوبت ۷۵٪ جه رِسِنه. وارش ِفصل هم ژوئن تا اکتبر هَسته و این گادِر حِرارت ۲۹ درجه سانتی‎‌گراده و رطوبت ۸۷٪ جه رسنه. خانِک ِفصل نوامبر تا فوریه شِنه و این فصل حرارت میون ۲۰ تا ۳۲ درجه دَره.

تایلند دله کائوچو، قلع، تنگستن، چو، سرب، گچ، ذغال سنگ، فلوراید استخراج وانّه و کشاورزی هم انجام وانه.

اتا پاناروما فراننگ ِسواحل جه، کرابی ِشهر دله

توریسم

سال ۲۰۰۸ بانکوک بتونِسته لندن ونیویورک په، سومین شهری بَواشه که ویشترین توریست ره جذب کانّه اتا آمار گانه این سال دله ۱۰٬۲۰۹٬۹۰۰ نفر فقط بانکوک دله بمونه. پاتایا هم بتونسته ۴٬۴۰۶٬۳۰۰ نفر جه این لیست ِسیزَّهمین شهر بَواشه. پاتایا اتا توریستی شهر هسته که ونه سکسی توریسم دِنیا دله خله شهرت دانّه. پوکیت جزیره هم ۳٬۳۴۴٬۷۰۰ نفر و چیانگ می هم ۱٬۶۰۴٬۶۰۰ نفر ره جذب هاکِردنه.^[۸]

سال ۲۰۰۷ دله اتا آمار تَنِک بیّه که گانه ۵۵٪ کسونی که آسیا دله توریستی سَفِر بمونه، تایلند دله سفر داشتنه.^[۹]

پونزه‌تا کشوری که ویشترین توریست ره تایلند راهی کانّه

رج	سرزمین	تعداد	درصد
۱	مالزی	۱٬۹۶۹٬۶۲۹	۱۲٫۳۹
۲	چین^[۱۰]	۱٬۱۲۷٬۸۰۳	۷٫۱۲
۳	جاپون	۹۸۴٬۷۶۳	۶٫۲۲
۴	بریتانیا	۸۱۸٬۳۰۳	۵٫۱۷
۵	جنوبی کره	۸۱۵٬۹۷۰	۵٫۱۵
۶	هند	۷۹۱٬۱۸۵	۴٫۹۹
۷	استرالیا	۷۱۵٬۶۱۲	۴٫۵۲
۸	لائوس	۶۸۹٬۶۷۳	۴٫۳۵
۹	آمریکا متحده ایالات	۶۲۰٬۴۹۶	۳٫۹۲
۱۰	آلمان	۶۱۲٬۶۲۰	۳٫۸۷
۱۱	روسیه	۶۱۱٬۰۱۹	۳٫۸۶
۱۲	سنگاپور	۵۷۹٬۱۰۵	۳٫۶۶
۱۳	فرانسه	۴۵۸٬۲۹۲	۲٫۸۹
۱۴	ویتنام	۴۰۱٬۱۸۸	۲٫۵۳
۱۵	جمهوری چین	۳۸۵٬۶۸۹	۲٫۴۳

تایلند ِتوریستی جائون

مردِمون

تاریخی جمعیت
سال	جمعیت	%±
1911	۸٬۲۶۶٬۴۰۸	—
1929	۱۱٬۵۰۶٬۲۰۷	۳۹٫۲ %
1947	۱۷٬۴۴۲٬۶۸۹	۵۱٫۶ %
1970	۳۴٬۳۹۷٬۳۷۴	۹۷٫۲ %
1990	۵۴٬۵۴۸٬۵۳۰	۵۸٫۶ %
[۲]

حدوداً مردم ِ۷۵ درصد ِقومیت تایی هستنه ، ۱۴ درصد چینی‌تبارنه، ۳ درصد مالایی‌نه و بعضی دیگه زوونون و تبارون هم دَرنه. مردمون ویشته این کشور دله تایلندی و لاو زوون جه گپ زنّه.

تایلندی زوون آسیای ِشرقی مناطق ِقدیمی‌ترین زوون‌ها جه هسته و تایلند ِمردِم ویشته این زوون جه گپ زنّه. تایلندی ات‌خله مختلف لهجه دانّه و هر جایی شه وسّه اتا لهجه دانّه. تایلندی زوون تایلند ِتنها رسمی زوون هَسته و شه وسّه اتا مخصوص ِخط دانّه. تایلندی زوون ِجملات دله اول فاعل و بعد فعل و اَی مفعول اِنّه که فاعل معمولاً جمله جه حذف وانه. ضمایر هم جنسیتون وسّه فرق کانّه. فعلون تایلندی دله صرف نوانّه و شناسه نِدارنه.

مذهبون

الديانات في تايلاند
دین			نسبت
بودیسم			۹۴٫۶%
اسلام			۴٫۶%
مسیحیت			۰٫۷%
بقیه			۰٫۱%

تایلند ِمردم ِ۹۵٪ بودایی هستنه و مسلمانون هم ۴٪ ره تشکیل دِنّه. این کشور دله شیعیون هم دَرنه و مسلمون‌ها بودایی جه سِوا زندگی کانّه و وشون ِشهرون فرق کانده. تایلند دله همه وسّه دینی آزادی وجود دانّه.

بودیسم

تایلند دِنیا دله بودیسم (=بودایی دین) ِگت‌ترین تَنِک‌کَر (=مُروِّج) هَسته. ترواده اتا مدرسه نوم هسته که این کشور دله دَره و بودایی‌ئون ِمهم‌ترین آموزشگائون جه هَسته. بودایی معابد هم تایلند، کامبوج ولائوس دله خله زیادنه. بودایی‌ئون ِتاریخ این کشور دله سوخوتای ِدوره جه رَسِنه؛ وشون قرن ۱۳^اُم میلادی جه بودایی دین ره تایلند ِرسمی دین هاکردِنه. تا سال ۲۰۰۷ بودایی همینتی رسمی دین بَموندِست بی‌یه و این گادِر اتا جدید اساسی قانون بَنویشته بَیّه و اسا دیگه رسمی دین این کشور دله دَنی‌یه.^[۱۱]

اسلام

مسلمون‌ها تایلند ِگت‌ترین دینی اقلیت هَستنه و وشون جمعیت ۲.۲ میليون^[۱۲] تا ۷.۴ میلیون ونه بائه. وشون ِمذهب ویشته تسنن هسته. تایلند دله قدیم اتا تاریخی سلسله هم دَیی‌یه که ونه نوم فطانیون بی‌یه. مسلمون‌ها اسا ویشته جنوبی مناطق دله دَرنه و اینجه‌ی مسلمون‌ها مالایی جه گپ زنّه و عربی ِالفبا جه نویسِنّه. تایلند دَرون ۳,۴۹۴تا مسجد دانّه.^[۱۳]. که ویشته همین جنوبی شهرون دله هَستنه.^[۱۴] البته بانکوک ِشهر شه تیناری فقط ۱۷۰تا مسجد دانّه.

فرهنگ

تایلند ِفرهنگ خله بودیسم و هندویسم جه تأثیر بَدی‌یه. وشون کامبوج، چین و هند ِفرهنگی تأثیرات ره هم دارنه. تایلند دله اتا مخصوص ِتقویم دَره که رسماً ونجه همه جا استفاده کانّه.

تایلند دله ات‌جور مخصوص ِبوکس دَره که این کشور ِملّی ورزش هَسته. تایلند دله گلف و فوتوال هم خله طرفدار دارنه.

ویکی تلمبار دله بتونّی پرونده‌ئونی که تایلند خَوری دَره ره پیدا هاکنین.

منابع

↑ Thailand (Siam) History, CSMngt-Thai
↑ BBC - h2g2 - Twins - A369434
↑ Lt. Gen. Sir Arthur P. Phayre (1883). History of Burma (سال 1967). London: Susil Gupta. صفحة 111.
↑ GE Harvey (1925). History of Burma. London: Frank Cass & Co. Ltd. صفحات 167–170.
↑ จรรยา ประชิตโรมรัน. (2548). สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช. สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. หน้า 55
↑ Hua Hin Tourist Information, Biography of King Ananda Mahidol
↑ فوز کبیر لبویا تای بانتخابات تایلاند ، عربی الجزیره دله.
↑ "ااعلی وجهات مدن العالم". 2010. Retrieved 2010-10-14. {{cite web}}: Text "یورومونیتور International" ignored (help)
↑ [۱]
↑ تایوان و ماکائو و هنگ‌کنگ ره شامل نَوانه
↑ Charoensuthipan, Penchan. "Thai Buddhists call for top status 'unnecessary'". Retrieved 2007-04-18.
↑ http://service.nso.go.th/nso/nsopublish/service/survey/cult48.pdf
↑ https://web.archive.org/web/20190727225031/http://www.iqraforum.com/forum2/index.php%3Ftopic%3D30.0
↑ https://web.archive.org/web/20090222123755/http://cicot.or.th/main/subindex.php?page=list&category=12

انگلیسی و عربی ویکی‌پدیا

[1] Thailand (Siam) History, CSMngt-Thai

[2] BBC - h2g2 - Twins - A369434

[3] Lt. Gen. Sir Arthur P. Phayre (1883). History of Burma (سال 1967). London: Susil Gupta. صفحة 111.

[4] GE Harvey (1925). History of Burma. London: Frank Cass & Co. Ltd. صفحات 167–170.

[5] จรรยา ประชิตโรมรัน. (2548). สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช. สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. หน้า 55

[6] Hua Hin Tourist Information, Biography of King Ananda Mahidol

[7] فوز کبیر لبویا تای بانتخابات تایلاند ، عربی الجزیره دله.

[8] "ااعلی وجهات مدن العالم". 2010. Retrieved 2010-10-14. {{cite web}}: Text "یورومونیتور International" ignored (help)

[9] [۱]

[10] تایوان و ماکائو و هنگ‌کنگ ره شامل نَوانه

[bccon-11] Charoensuthipan, Penchan. "Thai Buddhists call for top status 'unnecessary'". Retrieved 2007-04-18.

[service.nso.go.th-12] ttp://service.nso.go.th/nso/nsopublish/service/survey/cult48.pdf

[13] ttps://web.archive.org/web/20190727225031/http://www.iqraforum.com/forum2/index.php%3Ftopic%3D30.0

[14] ttps://web.archive.org/web/20090222123755/http://cicot.or.th/main/subindex.php?page=list&category=12

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]