Staçon Spacial Anternacional
Esta páigina ó cacho fui traduzida outomaticamente i percisa de ser rebista por un falante natibo de mirandés. Se sabes bien mirandés ajuda la Biquipédia rebendo este artigo. Apuis de la rebison apaga esta marca. Oubrigado! |
La Staçon Spacial Anternacional (EEI, na sue sigla an pertués ó, an anglés, "International Space Station", cula sigla ISS) ye un lhaboratório spacial atualmente an custruçon, cuja montaige an órbita ampeçou an 1998. La staçon ancontra-se an órbita baixa (antre 340 Km i 353 Km), que possibelita ser bista de la Tierra a uolho amplache,[1] i biaja a ua belocidade média de 27.700 Km/h, cumpletando 15,77 órbitas por die.
Na cuntenidade de las ouparaçones de la Mir russa, de l Skylab de ls Stados Ounidos i de l planeijado Columbus ouropeu, la Staçon Spacial Anternacional repersenta la permanéncia houmana ne l spácio i ten sido mantida cun tripulaçones de númaro nun anferior la dous eilemientos zde 2 de nobembre de 2000. La cada rendiçon de la tripulaçon, la staçon cumporta dues eiquipas (an andamiento i la próssima), bien cumo un ó mais bejitantes.
La ISS ambolbe dibersos porgramas spaciales, sendo un porjeto cunjunto de la Agéncia Espacial Canadiana (CSA/ASC) , Agéncia Spacial Ouropeia (ESA), Agéncia Japonesa de Sploraçon Aeroespacial (宇宙航空研究 ó JAXA) , Agéncia Spacial Federal Russa (ROSKOSMOS) i Admenistraçon Nacional de Aeronáutica i Spácio (NASA) de ls Stados Ounidos de la América.
La Staçon Spacial ancontra-se an órbita an torno de la Tierra a ua altitude d'aprossimadamente 360 quilómetros, ua órbita tipicamente zeignada de órbita terrestre baixa (na berdade, l'altitude barie al lhongo de l tiempo an bários quilómetros debido al arrastramiento atmosférico i reposiçon). La staçon perde, an média, 100 metros d'altitude por die i orbita la Tierra nun período de cerca de 92 minutos. An 27 de júnio de 2008 (a las 01:01 UTC) cumpletou 55.000 órbitas zde l lhançamiento de l módulo Zarya, l purmeiro a ser lhançado pa l spácio.
La staçon era atendida percipalmente pul baibén spacial i pulas nabes Soyuz i Progress. L radadeiro bo dun baibén spacial – l Atlantis - fui marcado para 8 de júlio de 2011. La staçon inda se ancontra an custruçon, ambora yá seia outelizada cuntinamente para rializaçon de spriéncias científicas (alguas cuja rializaçon na superfice terrestre serien d'eilebada deficuldade, mas de relatiba facelidade an órbita). Atualmente la staçon yá stá pronta para suportar tripulaçones de seis eilemientos. Até júlio de 2006, todos ls nembros de la tripulaçon permanente probinhan de ls porgramas spaciales russos ó norte-amaricanos. Inda assi a partir dessa data, la EEI ten recebido tripulantes de las Agéncias Spaciales Ouropeia, Canadiana i Japonesa. La Staçon Spacial tamien yá fui bejitada por muitos astronautas d'outros países i por turistas spaciales.
Ye quemun associar a la staçon un estado de "grabidade zero", ouriginando algua cunfuson, porque tal que nun ocorre ne l lhocal. La grabidade aprossimada de l lhocal, lhiebando-se an cunta un centeilha de 6.378,1 Km terrestre, ye de 8,3 m/s² a 8,4 m/s², pula eigualdade de la Lhei de la Grabitaçon Ounibersal (LGU) i l peso, l que ye cunsidrable. L'eifeito "grabidade zero" ocorre porque la staçon stá "a caer eternamente" por causa de la rebuolta ocasionada pula "fuorça centrípeta" la que stá sujeita.
Manufatura i montaige de la EEI
[eiditar | eiditar código-fuonte]La custruçon de la EEI eirá depender de mais de 50 missones de montaige i outelizaçon. Destas, 39 son assistidas pul baibén spacial. Para alhá desso l'estas missones, aprossimadamente 30 missones de la nabe Progress seran neçairas para probidenciar la lhogística. Ne l final, la EEI stará a ouperar cun un belume de pressurizaçon de 1.200 metros cúbicos, ua massa de 419.000 quilogramas, 110 kilowatts de poténcia i ua strutura de suporte de 108,4 metros de cumprimiento, cun módulos de 74 metros i tripulaçones de seis eilemientos.
La manufatura de ls módulos i de la strutura que cumponen la EEI fui rializada por dibersas ampresas cuntratadas pulas agéncias spaciales que forman l grupo respunsable pula montaige i manutençon de la mesma. La parte amaricana de la staçon fui manufaturada percipalmente por quatro cumpanhas que tubírun cuntratos, anunciados la 1 de dezembre de 1987, que son: la Boeing, la Debison Astroespacial de la General Electric, la McDonnell Douglas i la Debison Rocketdyne de la Rockwell. La parte russa fui manufaturada pula ampresa RKK Einergiya, que tamien custruiu l módulo Zarya, financiado puls EUA. La Agéncia Spacial Ouropeia cuntribuiu custruindo ls módulos Node 2 (Harmonia) pa ls EUA i l lhaboratório Columbus. L purmeiro fui custruído pula ampresa Thales Alenia Space, baseada an Cannes, na Fráncia, i l segundo nua parcerie antre la Thales Alenia i l'ampresa EADS Astriun. La cuntribuiçon japonesa (lhaboratório Kibo) fui manufaturada pula Mitsubishi i la canadiana (braço robótico Canadarm) atrabeç de l'ampresa MD Robotics, susidiária de la cumpanha MDA (MacDonald Dettwiler).
La purmeira seçon de la EEI fui colocada an órbita an 1998 i mais dues partes fúrun adicionadas antes de l'ambio de la purmeira tripulaçon, que chegou a la staçon la 2 de nobembre de 2000 i cunsistia de l'astronauta norte-amaricano William Shepherd i de dous cosmonautas russos, Yuri Gidzenko i Sergei Krikalev. Nesta época fui decidido chamar la Staçon Spacial de "Alpha", ambora l'uso de l nome stubisse restrito a a misson.
Passado quaije ua década de montaige, la cunfiguraçon de la staçon (an júnio de 2008) cuntaba cun ua massa de 300.214 kg i 358 metros cúbicos de spácio habitable. Para chegar a essa cunfiguraçon fúrun neçairas 26 missones norte-amaricanas de l baibén spacial i 48 missones russas. Destas radadeiras, 16 fúrun tripuladas i 32 nun tripuladas. La custruçon tamien necessitou de 112 caminadas ne l spácio, 28 de las quales a partir de l baibén spacial i 84 a partir de la própia estaçon. Ne l total, l tiempo outelizado nessas caminadas ne l spácio fui de 706 horas. Nesse porcesso tamien fúrun neçairas la rializaçon de 18.000 refeiçones.[2]
La ISS ten tenido ua stória porblemática. Einicialmente planeijada cumo ua "Staçon Spacial Lhibre" de la NASA, assi promobida pul persidente norte-amaricano Ronald Reagan, mostrou-se demasiado çpendiosa. Passado la Guerra Frie, fui retomada cumo un porjeto cunjunto antre la NASA i la Rosabiakosmos russa. Zde essa altura l sou custo ten-se mostrado mui superior al porjetado einicialmente pula NASA, para alhá de star cun sou cronograma de montaige bastante atrasado. An 2003 inda era ancapaç d'acomodar ua tripulaçon de seis, por bias desso lhemitando la cantidade de ciéncia passible de se rializar, l que tamien nun beneficiaba las relaçones culs parceiros ouropeus, japoneses i canadianos de l porjeto. An júlio de 2004, la NASA cuncordou an cumpletar la staçon até al nible de suporte de seis nembros i al lhançamiento de seçones adicionales cumo l módulo japonés de spriéncias. Anquanto la NASA cuntina respunsable por gerir la custruçon, la Rússia mantén la cuntenidade de l lhançamiento i recolha de las tripulaçones d'i pa la staçon.
Coperaçon anternacional
[eiditar | eiditar código-fuonte]Modelo:Parcial La fin de la guerra frie proporcionou ua aliança anternacional de porgramas spaciales pa la custruçon de la Staçon Spacial Anternacional. Un cunsórcio de 15 países stan atualmente a participar na custruçon i nas spriéncias científicas na EEI: ls Stados Ounidos de la América, la Rússia, l Canadá, l Japon i, atrabeç de la Agéncia Spacial Ouropeia (ESA), la Bélgica, la Dinamarca, la Fráncia, la Almanha, la Eitália, la Países Baixos, la Noruega, la Spanha, la Suécia, la Suíça i l Reino Ounido.[3]
Participaçon brasileira
[eiditar | eiditar código-fuonte]L Brasil assinou un acuordo sclusibo i direto cula NASA[4] para porduzir hardware i, an troca, tener acesso als eiquipamientos norte-amaricanos para alhá de permisson para ambiar un astronauta brasileiro a la staçon,[5], l qu'acunteciu an 2006 quando l brasileiro Marcos César Pontes, l purmeiro astronauta lhusófono, stubo na staçon, adonde permaneciu por ua sumana, trasportado por un foguete russo.
Assi i to, l Brasil stá atualmente fura de l porjeto de custruçon de la Staçon Spacial Anternacional, debido al nun cumprimiento, de l'ampresa subcontratada de la Ambraer, de l cuntrato assinado, que fui ancapaç de fornecer l Palete EXPRESS prometido. Passado quaije dieç anhos de participaçon, l paíç deixou de ser cunsidrado na lhista de fabricantes de la base orbital. Segundo l specialista John Lhogsdon, diretor de l Anstituto de Políticas Spaciales de la Ounibersidade George Washington i nembro de l Comité de Cunseilho de la Nasa, "yá ye tarde demales pa l Brasil fazer qualquiera cousa, la nun ser tornar un usuairo de la staçon".[6][7]
Oubjetibos de la ISS
[eiditar | eiditar código-fuonte]Alguas críticas ancórun l porjeto de la NASA cumo un çperdício de tiempo i denheiro, inibidor de l progresso an outros porjetos mais úteles: por eisemplo, ls 100 mil milhones de dólars estimados poderien pagar dezenas de missones spaciales nun tripuladas. Ne l giral, eisisten muitas críticas contra la sploraçon spacial que defenden qu'essa quantie serie melhor ampregue an porblemas na Tierra.
Ls defensores de la sploraçon spacial argumentan que tales críticas son, ne l mínimo, redutoras i de pouca bison, i talbeç decepcionantes. Ls defensores de l'ambestigaçon i sploraçon spacial tripulada defenden qu'estes sfuorços yá porduziran bilhones de dólares de tangibles benefícios a las pessonas na Tierra. Alguas projeçones apuntan para un benefício eiquenómico andireto, materializado pula comercializaçon de las tecnologies zambolbidas durante la sploraçon spacial tripulada, que yá retornou mais de siete bezes l'ambestimiento enicial pa l'eiquenomie (alguas projeçones cunserbadoras colocan este balor an trés bezes l'ambestimiento enicial). Se la ISS, eisolada de l restante porgrama spacial, será un cuntribuinte cunsidrable ye, inda assi, un assunto de renhido debate.
Stado atual de la ISS
[eiditar | eiditar código-fuonte]Passado l zastre de l baibén spacial Columbia an 11 de Febreiro de 2003, i la cunsequente suspenson de las missones cun estas nabes, houbo un anterbalo adonde nun fúrun mais rializados trabalhos de montaige. La sue custruçon quedou praticamente suspensa dado que ls cumponentes percipales son tan pesados que nun podien ser colocados ne l spácio sin l'ajuda de ls baibénes spaciales. Por eisemplo, l módulo de l lhaboratório de la Agéncia Spacial Ouropeia, l Columbus, anque cuncluído, nun pudo ser lhançado an órbita até l més de febreiro de 2008, cuntabelizando un atraso de trés anhos an sue anstalaçon. Anque desso, nun houbo l'anterrupçon de las trocas de tripulaçon que cuntinórun a ser efetuadas pulas nabes Soyuz. A partir de la Soyuz TMA-2, la tripulaçon passou a ser formada por dous astronautas/cosmonautas, ne l lhugar de las tradecionales eiquipes de trés eilemientos. Essa situaçon fui normalizada an júlio de 2006, cul retorno de la cumposiçon de trés tripulantes cula participaçon de l'astronauta de la Agéncia Spacial Ouropeia Thomas Reiter (Almanha).
Durante esse período tamien houbo un grande acúmulo de lhixo i materiales çcartables debido al fato de las spaçonabes Soyuz nun çporen de la capacidade de trasportar esse material scedente. Inda assi, buona parte desse trasporte fui suprida pulas nabes de cargas russas Progress. Atualmente esse porblema yá stá stabelizado.
Zde la retomada de ls lhançamientos de baibénes spaciales an 2005, la montaige de la staçon ten ocorrido an ritmo razoabelmente acelerado, cula anstalaçon de painéis solares, módulos pressurizados, braços robóticos i racks para sposiçon de spriéncias.
An nobembre de 2008, durante a misson STS-126 de l baibén spacial Endeavour, fui rializada la perparaçon de l'estaçon para acomodar seis tripulantes. Para tanto, fúrun anstalados dous nuobos quartos de drumir, un casa de banho (de fabricaçon russa), eiquipamientos de cozina, dous calecedores d'alimientos, un refrigerador de comida, un eiquipamiento para eisercícios de resisténcia física para alhá dun sistema de recuperaçon d'auga i reciclaige d'urina para cumberson an auga potable.
Inda stan planeijados mais 4 lhançamientos de l baibén spacial para cumpletar la montaige de la Staçon até 2011. Drento desse prazo tamien stá prebisto l lhançamiento de mais dous módulos pressurizados custruídos puls russos, de ls quales yá fui cunfirmado l lhançamientos de l módulo MRM1 (maio/2010).
Cula anstalaçon de l módulo Node 3 (Tranquility) junto cun l sou módulo Cupola an febreiro de 2010, la Staçon Spacial stá quaije cumpleta l'agora mantén ua jinela pa l spácio que possibelita als astronautas/cosmonautas ua bison straordinária de la Tierra.
Módulos pressurizados
[eiditar | eiditar código-fuonte]La ISS stá atualmente an custruçon i terá 14 módulos pressurizados cun aprossimadamente 1 000 metros cúbicos de ária. Esses módulos ancluen lhaboratórios, cumpartimientos de docaige de spaçonabes, cámara de çpressurizaçon, nodos de lhigaçon i árias de bibéncia. dieç desses módulos yá stan an órbita, restando quatro an tierra pronto para séren anstalados. Cada módulo ye lhançado atrabeç de ls baibénes spaciales, foguetes Proton ó Soyuz. Ambaixo segue ua lhista de ls módulos cun data de lhançamiento i massa eiquibalente.
Para maiores anformaçones, besite ls lhinks de ls módulos na tabela ambaixo. |
Módulo | Data de lhançamiento | Beiclo de lhançamiento | Paíç | Massa (kg) | Bo de montaige | Bison eisolada | Bison de la staçon | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Zarya (FGB) |
20 de Nobembre de 1998 | Proton-K | Russia (Custruiu) EUA (Financiou) |
19.323 kg | 1A/R | Fexeiro:Zarya fron STS-88.jpg | Fexeiro:Zarya fron STS-88.jpg | |
Probidenciou einergie eilétrica, armazenamiento, propulson i ourientaçon durante la montaige enicial de la staçon, agora sirbe cumo módulo de stocaige (tanto drento de la ária pressurizada quanto sternamente, an tanques de cumbustibles). | ||||||||
Unity (Node 1) |
4 de Dezembre de 1998 | Space Shuttle Endeavour, STS-88 | EUA | 11.612 kg | 2A | |||
Purmeiro módulo amaricano, coneta la parte Amaricana de la staçon cula parte Russa (bie Módulo de Adataçon Pressurizado - PMA). Tamien sirbe cumo punto d'anstalaçon de la strutura Z0, de l Quest airlock, de l lhaboratório Destiny i de l Node 3. | ||||||||
Zvezda (Service Module) |
12 de Júlio de 2000 | Proton-K | Russia | 19.051 kg | 1R | |||
Módulo de serbício de la staçon, probendo la percipal ária de residéncia, sistemas de manutençon de l'ambiente, cuntrole de posicionamiento i órbita para alhá de ser punto de docaige para speçonabes Soyuz, Progress i ATB (Automated Transfer Vehicle) de la ESA (Agéncia Spacial Ouropeia). L sistema de docaige de l Zvezda possibelitou la ISS tornar-se habitable pula purmeira beç. | ||||||||
Destiny (US Laboratory) |
7 de Febreiro de 2001 | Space Shuttle Atlantis, STS-98 | EUA | 14.515 kg | 5A | |||
Percipal módulo d'apoio científico para cuntéineres cun eiquipamiento científico amaricano, tamien probé sistemas de cuntrole ambiental i ária de residéncia pa la staçon. | ||||||||
Quest (Joint Airlock) |
12 de Júlio de 2001 | Space Shuttle Atlantis, STS-104 | EUA | 6.064 kg | 7A | |||
Percipal cámara de çpressurizaçon de la staçon, possibelitando atebidades stra beiculares cun trajes spaciales amaricano (Extravehicular Mobility Unit-EMU) i russo (Orlan). | ||||||||
Pirs (Docking Compartment) |
14 de Setembre de 2001 | Soyuz-U | Russia | 3.630 kg | 4R | |||
Probé la staçon cun un adicional puorta de docaige para nabes Soyuz i Progress i tamien permite antrada i salida para atebidades strabeiculares usando trajes russos, sendo l lhocal d'armazenamiento d'eiquipamientos pa ls trajes spaciales. | ||||||||
Harmony (Node 2) |
23 de Outubre de 2007 | Space Shuttle Discovery, STS-120 | EUA | 13.608 kg | 10A | |||
Ye l conetor de módulos de la Staçon Spacial. L Node 2 cuntén 4 racks que probidencia eiletricidade i conexon de dados antre cumputadores atrabeç de seis sistemas "Common Berthing Mechanisms" (CBMs). Ls lhaboratórios "Columbus" (Ouropeu) i "Kibō" staran conetados al Harmonia permanentemente i temporariamente ls módulos de lhogística MPLM (Multi-Purpose Logistics Modules) durante bos de l baibén spacial. | ||||||||
Columbus (Ouropean Lhaboratory) |
7 de Febreiro de 2008[8] | Space Shuttle Atlantis, STS-122 | Ouropa | 12.800 kg | 1E | |||
Percipal módulo d'eiquipamientos para spriéncias científicos de la Ouropa a bordo de la Staçon Spacial Anternacional, cuntén capacidade para até 10 racks padrones (International Standard Payload Rack) i plataforma sterna para spriéncias. | ||||||||
Experiment Logistics Module (JEM-ELM) |
11 de Márcio de 2008 | Space Shuttle Endeavour, STS-123 | Japon | 4.200 kg | 1J/La | |||
Parte de l lhaboratório de pesquisas japonés Kibō (JEM-Japanese Experiment Module Laboratory), L Módulo de Lhogística de Spriéncias probé ária d'armazenamiento i outelidades de trasporte pa l lhaboratório, cun ua seçon pressurizada para serbir al armazenamiento anterno i ua seçon çpressurizada para armazenamiento sterno de cargas. | ||||||||
Japanese Pressurized Module (JEM-PM) |
31 de Maio de 2008 | Space Shuttle Discovery, STS-124 | Japon | 15.900 kg | 1J | |||
Parte de l lhaboratório Kibō , l Módulo Pressurizado ye l percipal cumponente de l Kibō adonde l Módulo de Lhogística i la plataforma sterna de spriéncias seran lhigadas. Cumporta 10 racks padron d'eiquipamientos de pesquisa lhaboratorial. | ||||||||
Poisk (Minimódulo Russo de Pesquisa 2) | 10 de Nobembre de 2009 | Soyuz U / Progress M-MRM2 | Russia | 5R | ||||
L MRM2 ye outelizado para acoplaige de las cápsulas Soyuz i de ls beiclos de carga Progress i tamien cumo ua cámara para passeios spaciales i para pesquisa i spriéncias científica. | ||||||||
Tranquility | 8 de Febreiro de 2010 | Space Shuttle Endeavour, STS-130 | EUA | 14.311 kg | 20A | |||
L Tranquility cuntén l mais abançado sistema de suporte ambiental yá colocado ne l spácio. Probidencia un sistema de reciclaige d'auga i geraçon d'oxigénio pa la tripulaçon. L módulo tamien probé la staçon cun 4 puntos para conexon de módulos pressurizados ó beiclos de trasporte de tripulaçon para alhá de ser l punto de permanente lhocaçon de l módulo Cupola. | ||||||||
Cupola | 8 de Febreiro de 2010 | Space Shuttle Endeavour, STS-130 | EUA | 1.800 kg | 20A | |||
L Cupola ye un ouserbatório que possibelita a la tripulaçon de la Staçon Anternacional ua ouparaçon bisual de l braço robótico Canadarn i de ls atracamientos de spaçonabes, para alhá dua bison panorámica abrangente de la Tierra. L módulo ye eiquipado cun staçones de trabalho para cuntrole de l braço robótico (SSRMS) i scudos para proteger las jinelas de micrometeoritos. | ||||||||
Rassvet (Minimódulo Russo de Pesquisa 1) | 14 de Maio 2010 | Space Shuttle Atlantis, STS-132 | Russia | |||||
L MRM1 ye outelizado para acoplaige de las cápsulas Soyuz, de ls beiclos de carga Progress i tamien cumo ária d'armazenamiento. | ||||||||
Módulos cun lhançamientos porgramados | ||||||||
Leonardo | 16 de Setembre de 2010 | Space Shuttle Discovery, STS-133 | Ouropa (Custrutor) EUA (Ouperador) |
ULF5 | [9][10][11] | |||
L Módulo de Lhogística Multifuncional (PMM-Pressurized Multipurpose Module) armazenará peças subressalentes i suprimientos, permitindo maior spácio de tiempo antre ls bos de ressuprimiento, para alhá de lhiberar spácio an outros módulos. | ||||||||
Nauka (Lhaboratório Multifuncional) | Dezembre 2011 | Proton-K | Russia | 21.300 kg | 3R | |||
L MLM será l percipal módulo de pesquisa Russo na EEI, i será outelizado para spriéncias, docaige i lhogística de cargas. El tamien serbirá cumo ária de trabalho i çcanso de la tripulaçon i será eiquipado cun eiquipamiento auxeliar de cuntrole de posicionamiento de la staçon. |
Percipales sistemas de la Staçon Spacial Anternacional
[eiditar | eiditar código-fuonte]Fuonte d'einergie eilétrica
[eiditar | eiditar código-fuonte]La fuonte d'einergie eilétrica de la EEI ye l sol: luç ye cumbertida an eiletricidade atrabeç de painéis solares. Antes de l bo de montaige 4A (misson de l baibén spacial STS-97, 30 de Nobembre de 2000) la única fuonte d'einergie éran ls painéis solares de ls módulos russos Zarya i Zvezda. L segmiento russo de la staçon usa un sistema de 28 Volts eigual al de l baibén spacial. Ne l resto de la staçon l'eiletricidade ye oubtida atrabeç de painéis solares aneixados las stremidades de sue strutura modular (ISS Main Truss Structure) a ua tenson que barie antre 130 a 180 Volts. L'einergie ye stabelizada i çtribuída a 160 Volts i anton cumbertida para 124 volts. L'einergie puode ser trocada antre ls dous segmientos de la staçon usando cumbersores, esto ye eissencial zde l cancelamiento de la Plataforma Russa de Ciéncia i Einergie. L segmiento russo dependerá de ls painéis solares norte-amaricanos para suprir sue demanda d'einergie eilétrica.
Face al balor de tenson outelizado (130 a 160 Volts) na parte norte-amaricana, la staçon pudo se baler de circuitos cun cundutores de menor seçon eilétrica, l qu'auxelia na reduçon de la massa de la EEI.
Ls painéis solares normalmente rastreian l sol para maximizar la sue performance. Cada painel ten ua ária d'aprossimadamente 375 m² i 58 metros de cumprimiento. An sue cunfiguraçon cumpleta, ls painéis solares rastreian l sol durante cada órbita al redror de la Tierra rotacionando sou rotor alfa ne l sentido bertical an relaçon la staçon, anquanto l rotor beta ajusta sou ángulo de l sol a partir de l praino orbital de la staçon an relaçon la Tierra. Inda assi, antes que la strutura modular stubisse montada, ls painéis stában temporariamente an posiçon perpendicular an suma ourientaçon final, i nessa cunfiguraçon, l rotor beta era ousado cumo l percipal rastreador de l sol. Outra lhigeiramente defrente oupçon de rastreamiento, l modo Planador Noturno, puode ser ousado para reduzir l lhigeiramente l'arrastro de la staçon alinhando ls painéis solares ne l lhemite de l betor de belocidade.
Suporte a la bida
[eiditar | eiditar código-fuonte]L Sistema de Suporte A la Bida i Cuntrole Ambiental (ECLSS - Environmental Control and Life Support System) probé ó cuntrola eilemientos cumo presson atmosférica, nible d'oxigénio, auga, stinçon d'ancéndios, para alhá d'outras cousas. L sistema Eilektron gera l'oxigénio la que circula a bordo de la staçon. La mais alta prioridade pa l sistema de suporte la bida ye la manutençon dua atmosfera stable drento de la Staçon, mas l sistema tamien coleta, porcessoa i armazena lhixo i auga porduzida i ousada pula tripulaçon. Por eisemplo, l sistema recicla fluidos de l casa de banho, chubeiro, urina i cundensaçon. Filtros de carbon atibado son ls purmeiros métodos para remoçon de perdutos de l metabolismo houmano ne l'aire.
Cuntrole d'ourientaçon
[eiditar | eiditar código-fuonte]L cuntrole d'ourientaçon de la Staçon ye mantido atrabeç de dous macanismos. Normalmente, un sistema usando giroscópios de cuntrole de momiento (CMGs - Control Movment Gyroscopes) mantén la Staçon ourientada, i.i. cul lhaboratório Destiny na frente de l módulo Unity, la strutura P a bombordo i l módulo Pirs apuntado pa la Tierra. Quando l sistema de giroscópios se torna saturado, el puode perder l'halbelidade de cuntrolar l'ourientaçon de la staçon. Neste causo, l sistema Russo de cuntrole d'ourientaçon ye preparado para assumir outomaticamente, usando retrofoguetes para manter l'ourientaçon de la Staçon i pemitindo assi la dessaturaçon de l sistema de giroscópios amaricano. Este procedimiento fui ousado durante a misson STS-117 anquanto la strutura S3/S4 staba sendo anstalada.
Cuntrole d'altitude
[eiditar | eiditar código-fuonte]La Staçon Spacial Anternacional ye mantida an órbita nua altitude lhemite mínima i mássima de 278 a 460 Km. Normalmente l lhemite mássimo ye de 425 Km para permitir manobras d'ancuontros para spaçonabes Soyuz. Debido la Staçon star an custante queda por causa de l'arrastro atmosférico i queda de l'eifeito de grabidade, eilha percisa ser ampulsionada para altitudes mais eilebadas bárias bezes durante l'anho. Un gráfico d'altitude subre l tiempo mostra que la Staçon cai a ua rezon de 2,5 Km por més. L'ampulso puode ser feito por dous foguetes de l módulo Zvezda, por un baibén spacial docado, por ua espaçonabe Progress ó pul Beiclo de Trasferéncia Outomático (ATB) de la ESA i lhieba aprossimadamente dues órbitas (trés horas) an cada ampulso para bários quilómetros arriba. Anquanto an custruçon ye relatibamente fácele bolar grandes cargas pa la Staçon Spacial. Normalmente passado l lhançamiento, ua spaçonabe requer dous dies para rializar la manobra d'aprossimaçon i atracamiento.
Quemunicaçon
[eiditar | eiditar código-fuonte]La radiocomunicaçon ye eissencial pa l'ouparaçon de la EEI, probidenciando dados de telemetrie i científicos antre la Staçon Spacial i ls Centros de Cuntrole de Misson spalhados pul planeta. Lhinks de rádio tamien son ousados durante procedimientos d'aprossimaçon i docaige de spaçonabes i pa la quemunicaçon antre tripulantes de la staçon, i deilhes culs cuntroladores de bo i fameliares an tierra. Cumo resultado desso, la EEI stá eiquipada cun ua cantidade dibersificada de sistemas anternos i sternos de quemunicaçon, ousados para defrentes propósitos.[12]
L purmeiro eiquipamiento de quemunicaçon lhançado cula staçon fui l sistema russo Regul de VHF, que trasmite dados de telemetrie i outros de l Segmiento Orbital Russo pa l Cuntrole de Misson de la Agéncia Spacial Federal Russa an Moscobo bie ua rede de staçones de recebimiento de dados an tierra i atrabeç de satélites de ls sistemas Altair i Molniya. Ls dados saen de la staçon atrabeç dua antena de rádio montada ne l Módulo Zvezda. La quemunicaçon antre ls módulos ye feita atrabeç de cabos telefónicos de cobre.[13][14]
L segmiento amaricano faç uso de dous lhinks de rádio que stan montados na Strutura Antegrada Z1: un sistema de Banda S (ousado para trasmisson de senhal de áudio) i un sistema de Banda Ku (ousado para trasmisson de áudio, bídeo i dados). Essas trasmissones son direcionadas atrabeç de l sistema amaricano de satélites de rastreamiento i trasmisson de dados lhocalizados an órbita geoestacionária, permitindo ua cuntenidade de trasmisson cuntínua quaije an tiempo rial cul Centro de Cuntole de Misson de la NASA an Houston.[12][15] L sistema puode tamien ser outelizado para trasmitir dados antre ls Centros de Cuntrole amaricano i russo atrabeç dua lhinha de telifone permanente .[13] Canhales de dados de l braço robótico Canadarm2, de l lhaboratório Ouropeu Columbus i de l lhaboratório Japonés Kibō son direcionados bie sistemas de Bandas S i Ku, para alhá d'eibentualmente ls sistemas ouropeu i japonés de satélites de trasmisson de dados auxeliáren l sistema amaricano nesta tarefa. La quemunicaçon antre ls módulos son rializadas nua rede digital sin filo (Rede wireless).[16]
La radiofrequéncia de UHF ye ousada puls astronautas i cosmonautas durante Atebidades Stra-Beiculares, culs astronautas amaricanos i ls cosmonautas russos rializando la quemunicaçon atrabeç de sous sistemas andependientes culas staçones an tierra. Esse sistema de quemunicaçon ye propenso a sofrer anterferéncia de staçones baseadas an tierra que son outelizadas pa l cuntrole de tráfego aéreo.[13][15] La Banda UHF tamien ye outelizada por spaçonabes qu'eiran atracar na Staçon (Soyuz, Progress, HTB, ATB i baibénes spaciales - esses tamien outelizan las Bandas S i Ku), para recebir comandos de ls Centros de Cuntrole de Misson i de ls tripulantes de la EEI.[15] Spaçonabes outomatizadas cumo l HTB i l ATB son eiquipados cun sous própios sistemas de quemunicaçon. L ATB outeliza un sistema de laser acoplado na spaçonabe i un pequeinho sistema de speilhos acoplados ne l módulo Zvezda, coincido cumo Prossimity Communicationes Eiquipment, para atracar cun percison a la Staçon Spacial. L HTB outeliza ua aprossimaçon feita atrabeç dun sistema de GPS atachado ne l módulo Kibō.[13][17][18]
Centros de cuntrole de missones
[eiditar | eiditar código-fuonte]Cumo la Staçon ye un porjeto anternacional, sous bários módulos son ouperados i monitorados por sues respetibas agéncias spaciales al redror de l mundo, ancluindo:
- NASA - Centro de Cuntrole de Missones lhocalizado ne l Centro Spacial Lyndon Johnson an Houston, Texas, ye outelizado cumo la percipal anstalaçon de cuntrole de l segmiento amaricano de la EEI i tamien cuntrola las dibersas missones de bejitas de ls baibén spaciales a la staçon.[15]
- NASA - Centro de Antegraçon i Ouparaçon de Cargas lhocalizado ne l Centro de Bos Spaciales Marshall an Huntsville, Alabama, sirbe cumo centro de cordenaçon de todas las ouparaçones cun cargas de l segmiento amaricano de la Staçon.[15]
- Roskosmos - Centro de Cuntrole de Missones lhocalizado en Korolev, Moscobo, cuntrola l segmiento russo de la Staçon i tamien missones andebiduales de las spaçonabes Soyuz i Progress.[15]
- ESA - Centro de Cuntrole Columbus lhocalizado ne l Centro Aeroespacial Alman (DLR) an Ouberpfaffenhofen, Almanha, cuntrola l módulo Ouropeu Columbus, que ye un lhaboratório de pesquisas.[15]
- ESA - Centro de Cuntrole de l ATB, lhocalizado ne l Centro Spacial de Toulouse (CST) an Toulouse, Fráncia, cuntrola ls bos de lhogística de l Beiclo de Trasferéncia Outomatizado Ouropeu.[15]
- JAXA - Centro de Cuntrole de l JEM i Centro de Cuntrole de l HTB lhocalizados ne l Centro Spacial Tsukuba (TKSC) an Tsukuba, Japon, son respunsables por ouperar l Módulo de Spriéncias Japonés i todos ls bos de l Beiclo de Trasferéncia H-II.[15]
- CSA - Cuntrole de missones lhocalizado an Saint-Hubert, Quebec, Canadá, cuntrola i monitora l Sistema Móbel de Serbício ó Canadarm2.[15]
Pesquisa científica
[eiditar | eiditar código-fuonte]Un de ls percipales oubjetibos de la Staçon Spacial ye criar un ambiente para cunduzir spriéncias que requíren ua ó mais cundiçones specíficas que stan persentes ne l'ambiente de micro grabidade. Ls percipales campos de pesquisa ancluen biologie (biomedicina i biotecnologie), física (ancluindo física de fluidos, de ls materiales i quántica), astronomie (ancluindo cosmologie) i meteorologie. L Ato de Outorizaçon de la NASA (publicado an 2005) andica que l segmiento amaricano de la Staçon ye un lhaboratório nacional i ten por oubjetibo oumentar l'outelizaçon de la Estaçon por outras antidades federales i pula eniciatiba pribada. An 2007 poucos spriéncias fúrun rializados para alhá de l studo subre ls eifeitos ne l cuorpo houmano de la permanéncia por lhongo prazo an ambiente de micro grabidade. Inda assi, cun quatro nuobos módulos de pesquisa prontos para séren anstalados até 2010, ye sperado l'ampeço de pesquisas mais specializadas.
Módulos de pesquisa científica
[eiditar | eiditar código-fuonte]L lhaboratório Destiny ye l percipal módulo amaricano aneixado la Staçon Spacial. Fabricado pula NASA i lhançado an febreiro de 2001, el ye preparado para spriéncias gerales. L lhaboratório Columbus, outro módulo de pesquisas, fui fabricado pula Agéncia Spacial Ouropeia (ESA). Sou propósito ye facelitar spriéncias científicas i fui lhançado an febreiro de 2008. El probé un lhaboratório para pesquisas gerales, mas tamien fui zenhado para pesquisas specíficas nas árias de biologie, biomedicina i física de fluidos, para alhá de tener ua borda de spanson qu'eirá possibelitar studos an física quántica i cosmologie.
L lhaboratório de pesquisas Japonés, tamien coincido cumo Kibo, fui zambolbido pula Agéncia Spacial Japonesa (JAXA) pa la funçon d'ouserbatório i para rializaçon de bárias mediçones de dados astronómicos. Yá fúrun anstalados ls módulos pressurizados (spriéncias, JEM-PM i Lhogística, JEM-ELM) junto cun un braço robótico durante dues missones de ls baibénes spaciales (STS-123 i STS-124). Nun terceiro bo será lhançada la plataforma para sposiçon direta de spriéncias als centeilhas cósmicos. L lhaboratório Japonés será l maior i mais cumpleto, ancluindo un airlock própio que permitirá spor spriéncias fura de l lhaboratório outelizando l braço robótico.
L EXPRESS Lhogistics Carrier zambolbido pula NASA (ua spece de palete para alocaçon de spriéncias), stá planeijado para ser lhançado an setembre de 2009. El tamien permitirá spor spriéncias al ambiente de bácuo ne l spácio i eirá prober l'eiletricidade i trasferéncia de dados neçaira geradas puls spriéncias. L Módulo de Lhaboratório cun Multipropósito, fabricado pula RKA Einergie (Rússia), ten lhançamiento sperado pa l final de 2009. El tamien eirá suprir recursos para spriéncias an ambiente de micro grabidade.
Dous módulos de pesquisa fúrun cancelados, ancluindo ua centrífuga (ousada para criar nibles de grabidade artificial) i l módulo Russo de pesquisas (ousado para pesquisas gerales). Dibersos spriéncias planeijados, cumo l Spetrómetro Magnético Alfa, tamien fúrun cancelados.
Árias de pesquisa
[eiditar | eiditar código-fuonte]Eesisten dibersos prainos para studar biologie na Staçon Spacial Anternacional. Un oubjetibo ye melhorar l coincimiento de l'eifeito de la sposiçon de lhonga sposiçon de l cuorpo houmano ne l spácio. Fatos cumo l'atrofia muscular, perda óssea i bombeamiento de fluidos son studados cula antençon outelizar ls dados oubtidos na colonizaçon spacial i durante biaiges de lhonga duraçon nun feturo próssimo.
L'eifeito de la falta de peso na eiboluçon, zambolbimiento, crecimiento i porcessos anternos de las plantas i animales tamien son studados. An repuosta la recente dados sugerindo que a micro grabidade permite l crecimiento tridimensional de tecidos parecidos cul d'houmanos i que cristales de proteínas puoden ser formados ne l spácio, la NASA andicou l zeio d'ambestigar melhor esses fenómenos.
La NASA tamien gustarie de studar proeminentes porblemas an física. La física de ls fluidos an micro grabidade nun ye cumpletamente çconhecida i pesquisadores gustarian de tener modelos percisos de ls fluidos ne l feturo. Para alhá desso, zde que fluidos puoden ser cumbinados ne l spácio cumpletamente andependiente de sou peso relatibo, eisiste algun antresse an ambestigar la cumbinaçon de fluidos que nun se misturan bien na Tierra. Atrabeç de l'eisame de las reaçones que son zaceleradas pula baixa grabidade i temperaturas, cientistas tamien spírun oubter nuobas eideias subre stados de la matéria (specialmente subre la supercondutebidade).
Para alhá desso, pesquisadores spírun eisaminar la cumbuston na persença de baixa grabidade fura de la Tierra. Muitas buscas ambolbendo l'eficiéncia de queima ó la criaçon de perdutos secundairos poderien melhorar l porcesso de porduçon d'einergie, l qual apersenta antresse eiquenómico i ambiental. Cientistas planeijan ousar la Staçon Spacial para studar aerossoles, ozónio, oupor d’auga i óxidos na atmosfera terrestre i tamien ls centeilhas cósmicos, poeira cósmica, antimatéria i matéria negra ne l Ouniberso.
Ls oubjetibos de lhongo prazo para essas pesquisas son zambolber tecnologie neçaira pa la sploraçon houmana de l spácio, planetária i colonizaçon (ancluindo sistemas de suporte la bida, preocupaçones cun sigurança, monitoramiento ambiental, etc.). Tamien oubjetiba percurar nuobas altarnatibas para tratar malinas, eficientes métodos para porduçon de materiales i mediçones mais acuradas, cousas que serien ampossibles de cunseguir na Tierra, para alhá dun antendimiento mais cumpleto de l Ouniberso.
Tripulaçon de la EEI
[eiditar | eiditar código-fuonte]Spediçones feturas
[eiditar | eiditar código-fuonte]- Spediçon 26: Dmitry Kondratyev (Russia), Catherine Coleman (EUA), Paolo Nespoli (Italia), Andrei Borisenko (Russia), Aleksandr Samokutyayev (Russia) i Ron Garan (EUA) - Agendada pa l período Márcio/2011 - Nobembre/2011. Eilha será cumpuosta cun trés tripulantes de la Spediçon 26 i mais trés eilemientos que chegaran cula Soyuz TMA-21.[19]
Ouserbaçon: La Staçon Spacial Anternacional ye la nabe mais bejitada na stória de la sploraçon spacial. La 6 de Setembre de 2009 cuntaba cun 257 bejitas de 180 pessonas çtintas. Anquanto stubo an órbita, la staçon russa Mir recebiu 137 bejitas (ber la Lhista de bejitas de la Staçon Spacial Anternacional).
Caminadas ne l spácio
[eiditar | eiditar código-fuonte]Las atebidades stra-beiculares (AEB) son seminales pa la montaige i la manutençon de la Staçon Spacial. Eesisten dues formas de rializar essa atebidade na Staçon Spacial Anternacional, ua ye atrabeç de l módulo russo de çcumpresson chamado Pirs, outra ye atrabeç de l módulo amaricano Quest Joint Airlock. Quando rializado atrabeç de l módulo Pirs, ye outelizado l traje spacial russo Orlan i quando rializado ne l Quest Airlock, l traje amaricano.
Pa las atebidades stra-beiculares a partir de la Staçon Spacial la NASA stableciu cumo procedimiento de rotina l'acampamiento de ls astronautas ne l módulo Quest Airlock cul oubjetibo de reduzir l risco de malinas relacionadas cula çcumpresson. Esse procedimiento fui testado pula purmeira beç an 2005 pula tripulaçon de la Spediçon 12. Durante l'acampamiento, ls astronautas drumen, na nuite anterior a la caminada spacial, na cámara de çpressurizaçon adonde baixan la presson para 10.2 psi (70 kPa). La presson de l'aire ne l'anterior de la staçon normalmente ye de 14.7 psi (101 kPa). Drumir nun ambiente cun baixa presson ajuda eliminar l nitrogénio cuntido ne l cuorpo, prebenindo ua ambolia durante la salida de la staçon.
Las AEB son peligrosas debido a un númaro de defrentes rezones. La percipal ye la colison cun çtroços spaciales. La belocidade orbital 300 Km arriba de la Tierra (an missones de l baibén spacial) ye de 7,7 Km/s. Esso ye 10 bezes la belocidade dua bala, l que senefica que la einergie cinética dua pequeinha partícula cun massa de 1/100 dua bala (esto ye, de l tamanho dun grano d'arena) ye eiquibalente la dua bala.
Beiclos de trasporte de cargas i tripulaçones
[eiditar | eiditar código-fuonte]Beija Lhista de bos tripulados pa la ISS para ua lhistaige cronológica de todos ls beiclos spaciales tripulados que se ancontrórun cula ISS i Lhista de bos nun tripulados pa la ISS para missones de lhogística de la Progress i outros módulos nó tripulados d'acoplaige outomática.
Beiclos an ouparaçon
[eiditar | eiditar código-fuonte]- Spaçonabe Russa Soyuz (Roskosmos) - troca de tripulaçon i eibacuaçon d'eimergéncia, trocada la cada 6 meses
- Spaçonabe Russa Progress (Roskosmos) - beiclo de ressuplimiento
- Beiclo de Trasferéncia Outomatizado Ouropeu - ATB (ESA) - beiclo de ressuplimiento
- Beiclo de Trasferéncia Japonés - HTB (JAXA) - beiclo de ressuplimiento pa l lhaboratório Kibo[20]
Beiclos planeados
[eiditar | eiditar código-fuonte]- Spaçonabe Amaricana Orion (NASA) - para possibles trocas de tripulantes i trasporte de suprimientos (ouficialmente prebisto para 2014)
Perpuostas
[eiditar | eiditar código-fuonte]- Serbício Comercial de Trasporte Orbital SpaceX Dragon pa la NASA (prebisto para 2009)
- Sistema de Trasporte de Tripulaçon Russo-Ouropeu deribado de la Soyuz (prebisto para 2014)
Miscelánea
[eiditar | eiditar código-fuonte]- La ISS recebiu l purmeiro turista spacial, Dennis Tito, que gastou US$ 20 milhones para participar nua misson russa de reabastecimiento i l purmeiro casamiento ne l spácio, quando Yuri Malenchenko, na staçon, se casou cun Ekaterina Dmitriev, ne l Texas.
- Guy Lhaliberté, fundador i diretor eisecutibo (CEO) de l Cirque du Soleil tornou-se, an setembre de 2009, l sétimo turista spacial, al participar dua estadie de dieç dies a bordo de la Staçon Spacial Anternacional, para adonde fui trasportado a bordo de la nabe russa Soyuz TMA-16, i pula qual pagou cerca de US$ 35 milhones.
- La ISS faç ua apariçon ne l jogo Call of Duty: Modern Warfare 2,nesta parte cuntrolamos l personaige Sat1, un astronauta anónimo que junto cul Centro Spacial an Houston i l comandante de la ISS tentan rastrear un míssil balístico antercontinental cun un pulso eiletromagnético. L míssil splode zatibando todos ls apareilhos de l'albo i çtruindo la ISS i Sat1.
- La ISS aparece an alguas cenas de l filme L Die Depuis de Manhana (ne l'ouriginal, The Day After Tomorrow), de l diretor Roland Emmerich, quando un astronauta amaricano, un russo i un japonés ouserban, de l spácio, l'abanço de las massas de carambelo subre l Heimisfério Norte de la Tierra.
- Fechamiento de la EEI (prebisto para 2020) [1] Arquibado an 2020-10-25 ne l Wayback Machine. [21]
Ber tamien
[eiditar | eiditar código-fuonte]- Sploraçon spacial
- Staçon Spacial para statísticas de staçones spaciales acupadas
- Salyut
- Skylab
- Mir
- Baixas de las missones spaciales
- ISS Familiarization and Training Manual - NASA July 1998 (PDF format) ()
- Current ISS Vital Statistics ()
Lhigaçones sternas
[eiditar | eiditar código-fuonte]- International Space Station — Roskosmos Arquibado an 2007-01-26 ne l Wayback Machine. (an Russo)
- International Space Station — Centro de Cuntrole de la Misson de la Roskosmos Arquibado an 2018-02-20 ne l Wayback Machine. (an Russo)
- International Space Station — RKK Energia ((an anglés))
- NASA - Porgrama de parceries inobatibas
- NASA - Sequéncia de Montaige de la ISS
- NASA - Galerie d'eimaiges i bídeos
- SEDS (Students for the Exploration and Development of Space) - Justificatibas pa l zambolbimiento spacial
- SEDS (Students for the Exploration and Development of Space) - Cronograma de lhançamientos
- Acumpanhe l trajeto de la plataforma subre l planeta
- Anciclopédia Astronáutica
- Manifesto de lnaçamiento nó-oufecial
- Fechamiento de la Staçon Spacial anternacional
Refréncias
[eiditar | eiditar código-fuonte]Refréncias
- ↑ «ISS - Visible Passes» (an inglês). Cunsultado an 26 de maio de 2010
- ↑ «"ISS to Date," 18 de junho de 2008--atualização (site da NASA)». Cunsultado an 30 de junho de 2008 Cunsulte data an:
|cunsultadata=
(ajuda) - ↑ CBC News. «"La Staçon Spacial Anternacional" - atualização» (an inglês). Cunsultado an 6 de fevereiro de 2008 Cunsulte data an:
|cunsultadata=
(ajuda) - ↑ «Sítio de la NASA cun ambora, an 1997, de l'acuordo antre l Brasil i la NASA» (an anglés). Cunsultado an 12 de márcio de 2008
- ↑ «Anternational Space Station Lhibro de Dados Online de la NASA» (an anglés). Cunsultado an 12 de márcio de 2008
- ↑ «Ambora Online de la BBC News» (an anglés). Cunsultado an 12 de márcio de 2008
- ↑ Emerson Kimura (13 de maio de 2009). «L Brasil na Staçon Spacial Anternacional»
- ↑ «PRCB plan STS-122 fur NET Feb 7 - thre lhaunches in 10-11 weks». NASASpaceflight.com. 10 de janeiro de 2008. Cunsultado an 12 de janeiro de 2008 Parâmetro desconhecido
|outhor=
ignorado (ajuda) - ↑ Chris Gebhardt (5 August 2009). «STS-133 refined to a five crew, one EVA mission—will leave MPLM on ISS». NASAspaceflight.com Cunsulte data an:
|data=
(ajuda) - ↑ Amos, Jonathan (29 August 2009). «Europe looks to buy Soyuz craft». BBC News Cunsulte data an:
|data=
(ajuda) - ↑ «Shuttle Q&A Part 5». NASASpaceflight.com. 27 September 2009. Cunsultado an 12 October 2009 Cunsulte data an:
|cunsultadata=, |data=
(ajuda) - ↑ 12,0 12,1 «Communicationes and Tracking». Boeing. Cunsultado an 30 Nobember 2009 Cunsulte data an:
|cunsultadata=
(ajuda) - ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 «ISS communicationes». Kosmonabtka. Cunsultado an 30 Nobember 2009 Parâmetro desconhecido
|outhor=
ignorado (ajuda); Cunsulte data an:|cunsultadata=
(ajuda) - ↑ Chris ban den Berg (25 August 2003). «ISSCOM 038». Space Online. Cunsultado an 30 Nobember 2009 Cunsulte data an:
|cunsultadata=, |data=
(ajuda) - ↑ 15,00 15,01 15,02 15,03 15,04 15,05 15,06 15,07 15,08 15,09 Reference Guide to the International Space Station. [S.l.]: Apoge Books. 2006. pp. 71–80. ISBN 978-1-894959-34-6. ISSN 1496-6921 Parâmetro desconhecido
|outhor=
ignorado (ajuda); Parâmetro desconhecido|lhocation=
ignorado (ajuda) - ↑ «Operations Local Area Network (OPS LAN) Interface Control Document» (PDF). NASA. February 2000. Cunsultado an 30 Nobember 2009 Cunsulte data an:
|cunsultadata=, |data=
(ajuda) - ↑ «ISS/ATB communication systen flight on Soyuz». EADS Astriun. 28 February 2005. Cunsultado an 30 Nobember 2009 Cunsulte data an:
|cunsultadata=, |data=
(ajuda) - ↑ «STS-129 ready to support Dragon communication demo with ISS». NASASpaceflight.com. 10 Nobember 200. Cunsultado an 30 Nobember 2009 Parâmetro desconhecido
|outhor=
ignorado (ajuda); Cunsulte data an:|cunsultadata=, |data=
(ajuda) - ↑ «NASA - Spedition 26» (an anglés). Cunsultado an 28 de setembre de 2010
- ↑ «Manifesto Cunsulidado de Lhançamiento: Bos de l baibén spacial i montaige de la EEI». NASA. 10 de Setembre de 2007. Cunsultado an 27 de setembre de 2007
- ↑ Ambora online publicada an tener, 12 de jul de 2011 por yaho amboras
Anterior Staçon Spacial Russa: |
Staçon Spacial Anternacional | Anterior Staçon Spacial de ls EUA: |
- Páiginas cun erros de quemandos
- !Páiginas cun erros CS1: datas
- !Páiginas cun refréncias i parámetros obsoletos
- !Páiginas cun citaçones cun parámetros sin suporte
- SienRebison
- !Páiginas cun parámetro de data formatado ancorretamente
- !Artigos grandes que carecem de fontes
- !Artigos que carecem de fontes maiores que 60000 bytes
- Páiginas cun lhigaçones scachadas pa fexeiros
- !Predefeniçon Webarchive wayback links
- Staçon Spacial Anternacional
- Staçones spaciales