Fetisyisme seksual
Fetisyisme seksual | |
---|---|
Fetisyisme kaki, salah satu fetisy seksual yang paling umum | |
Pengkhususan | Psikiatri |
sunting |
Fetisyisme seksual (Jawi: فيتيشيسمى سيکسوال ) atau fetisyisme erotik (Jawi: فيتيشيسمى ايروتيک ) merujuk kepada tarikan seksual yang kuat dan berterusan terhadap bahagian badan atau objek tertentu, yang dikenali sebagai fetisy.[1] Individu yang mengalami jenis fetisy ini dirujuk sebagai pefetisy atau fetisyis.[2] Jika sesuatu fetisy menjejaskan kehidupan seharian seseorang dengan ketara, menyebabkan tekanan emosi yang besar, atau memberi kesan buruk kepada perhubungan atau kesejahteraan keseluruhannya, ia boleh dianggap sebagai gangguan mental.[1][3] Dalam sesetengah kes, kebangkitan seksual ini boleh dikategorikan dengan lebih khusus sebagai parsialisme, di mana tumpuannya adalah pada bahagian badan tertentu.[4] Walaupun komuniti perubatan biasanya mentakrifkan fetisyisme seksual adalah berhubung dengan objek atau bahagian badan, istilah fetisy ini juga sering digunakan secara lebih meluas dalam perbualan seharian untuk menggambarkan pelbagai minat seksual, termasuk aktiviti tertentu, jenis orang, bahan atau situasi yang merangsang kebangkitan seksual.[1][5]
Definisi
[sunting | sunting sumber]Dalam percakapan biasa, perkataan fetisy digunakan untuk merujuk kepada sebarang rangsangan yang membangkitkan nafsu seksual, yang mana tidak semuanya memenuhi kriteria perubatan untuk fetisyisme.[5] Penggunaan fetisy yang lebih luas ini merangkumi bahagian atau ciri-ciri badan (termasuk obesiti dan pengubahsuaian badan), objek, situasi, dan aktiviti (seperti merokok atau BDSM).[5] Parafilia seperti urofilia, nekrofilia, dan koprofilia telah digambarkan sebagai fetisy.[6]
Pada asalnya, kebanyakan sumber perubatan mentakrifkan fetisyisme sebagai minat seksual terhadap objek tidak bernyawa, bahagian badan, atau rembesan. Penerbitan DSM-III pada tahun 1980 mengubah perkara itu dengan mengecualikan rangsangan daripada bahagian badan dalam kriteria diagnostiknya untuk fetisyisme. Pada tahun 1987, DSM-III-R yang disemak semula memperkenalkan diagnosis baru untuk rangsangan bahagian badan yang dipanggil parsialisme. DSM-IV mengekalkan perbezaan ini.[6] Martin Kafka berpendapat bahawa parsialisme sepatutnya digabungkan ke dalam fetisyisme kerana pertindihan antara kedua-dua keadaan tersebut.[6] DSM-5 kemudiannya berbuat demikian pada tahun 2013.[1]
Jenis
[sunting | sunting sumber]Dalam satu kajian semula terhadap 48 kes fetisyisme klinikal pada tahun 1983, fetisy termasuk pakaian (58.3%), getah dan barangan getah (22.9%), kasut (14.6%), bahagian badan (14.6%), kulit (10.4%), dan bahan atau fabrik lembut (6.3%).[7] Satu kajian pada tahun 2007 mengira ahli kumpulan perbincangan Internet dengan perkataan fetisy dalam nama mereka. Daripada kumpulan mengenai bahagian atau ciri badan, 47% tergolong dalam kumpulan mengenai kaki (podofilia), 9% mengenai cecair badan (termasuk urofilia, skatofilia, laktofilia, menofilia, mukofilia), 9% mengenai saiz badan, 7% mengenai rambut (fetisy rambut), dan 5% mengenai otot (puja otot). Kumpulan yang kurang popular berfokus pada pusat (fetisyisme pusat), kaki, bulu badan, mulut, dan kuku, dan antara lain. Daripada kumpulan mengenai pakaian, 33% tergolong dalam kumpulan mengenai pakaian yang dipakai pada kaki atau punggung (seperti stoking atau skirt), 32% mengenai kasut (fetisyisme kasut), 12% mengenai pakaian dalam (fetisyisme pakaian dalam), dan 9% mengenai pakaian seluruh badan seperti jaket. Kumpulan objek yang kurang popular berfokus pada pakaian kepala, stetoskop, pergelangan tangan, puting, dan lampin (fetisyisme lampin).[5]
Asfiksia erotik merujuk kepada amalan menyekat bekalan oksigen secara sengaja semasa aktiviti seksual untuk meningkatkan kepuasan. Fetisy ini merangkumi pelbagai tingkah laku, termasuk asfiksia autoerotik, di mana seseorang individu mencekik atau menjerut dirinya sendiri semasa melancap. Kebiasaannya, ini melibatkan penggunaan alat buatan sendiri yang direka untuk menyempitkan saluran leher, memberikan sensasi keseronokan tanpa menyebabkan lemas. Walau bagaimanapun, amalan ini menimbulkan risiko yang ketara disebabkan oleh potensi pencarian keseronokan yang hiperaktif, yang boleh menyebabkan pencekikan dengan tidak sengaja jika alat tersebut menjadi terlalu ketat dan tiada seseorang yang hadir untuk campur tangan.[8]
Devotisme melibatkan tarikan kepada kecacatan atau pengubahsuaian badan pada orang lain yang terhasil daripada amputasi sebagai contoh. Devotisme hanyalah fetisy seksual apabila orang yang mempunyai fetisy itu menganggap bahagian badan yang diamputasi pada orang lain sebagai objek tarikan seksual.[9]
Sebab
[sunting | sunting sumber]Fetisyisme biasanya menjadi jelas semasa akil baligh tetapi mungkin telah berkembang sebelumnya.[1] Tiada sebab tunggal untuk fetisyisme telah ditubuhkan secara konklusif.[10]
Sesetengah penjelasan menggunakan pelaziman klasik. Dalam beberapa eksperimen, lelaki telah dilazimkan untuk menunjukkan kebangkitan seksual kepada rangsangan seperti but, bentuk geometri, atau balang syiling dengan memasangkan isyarat ini dengan erotika konvensional.[11] Menurut John Bancroft, pelaziman sahaja tidak dapat menjelaskan fetisyisme, kerana ia tidak mengakibatkan fetisyisme bagi kebanyakan orang. Beliau mencadangkan bahawa pelaziman bergabung dengan beberapa faktor lain, seperti keluarbiasaan dalam proses pembelajaran seksual.[10]
Teori-teori mengenai penerapan seksual mencadangkan bahawa manusia belajar untuk mengenali ciri-ciri dan aktiviti yang diingini secara seksual semasa kanak-kanak. Fetisyisme boleh berlaku apabila seorang kanak-kanak diterapkan dengan konsep objek seks yang terlalu sempit atau salah.[12] Penerapan nampaknya berlaku semasa pengalaman terawal kanak-kanak dengan ransangan dan keinginan serta berdasarkan "penilaian egosentrik terhadap ciri-ciri berkaitan ganjaran atau keseronokan yang menonjol dan yang berbeza dari satu individu ke individu lain."[13]
Perbezaan neurologi mungkin memainkan peranan dalam sesetengah kes. Vilayanur S. Ramachandran memerhatikan bahawa kawasan yang memproses input deria dari kaki terletak betul-betul bersebelahan dengan kawasan yang memproses rangsangan genital dan mencadangkan bahawa hubungan yang tidak disengajakan antara kawasan-kawasan ini boleh menjelaskan kelaziman fetisyisme kaki.[14] Dalam satu kes yang luar biasa, lobektomi temporal anterior dapat melegakan fetisy seorang lelaki epilepsi sebagai pin keselamatan.[15][16]
Pelbagai penjelasan telah dikemukakan untuk kelangkaan fetisy wanita. Kebanyakan fetisy adalah bersifat visual, dan lelaki dianggap lebih sensitif secara seksual terhadap rangsangan visual.[17] Roy Baumeister mencadangkan bahawa seksualiti lelaki tidak boleh berubah, kecuali untuk tempoh yang singkat pada zaman kanak-kanak di mana fetisyisme boleh terbentuk, manakala seksualiti wanita adalah cair sepanjang hayat.[18]
Diagnosis
[sunting | sunting sumber]Menurut Manual Diagnostik dan Statistik Gangguan Mental, Edisi ke-5 (DSM-5), fetisyisme merujuk kepada keadaan di mana individu mengalami rangsangan seksual daripada objek tidak bernyawa atau bahagian badan bukan alat kelamin tertentu, tidak termasuk pakaian yang digunakan untuk berpakaian silang (cross-dressing) dan mainan seks yang direka untuk rangsangan alat kemaluan. Untuk didiagnosis dengan gangguan fetisyistik, individu itu mesti mengalami rangsangan berterusan selama sekurang-kurangnya enam bulan, mengakibatkan kesusahan atau kemerosotan yang ketara dalam kehidupan seharian mereka. Sebelum ini, DSM-IV membezakan antara fetisyisme dan parsialisme (didiagnosiskan sebagai Parafilia NOS), yang melibatkan minat seksual pada bahagian badan tertentu. Walau bagaimanapun, DSM-5 menggabungkan kedua-dua keadaan ini menjadi satu diagnosis tunggal.[1]
Dalam perkembangan yang ketara, projek ReviseF65 menyokong penyingkiran diagnosis berkaitan fetisy daripada Klasifikasi Penyakit Antarabangsa (ICD) untuk mengelakkan stigma terhadap individu yang mempunyai fetisy.[19] Sebagai tindak balas, Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) menerbitkan ICD-11 pada 18 Jun 2018, yang tidak lagi mengiktiraf fetisyisme dan transvestisme berfetisy sebagai keadaan psikiatri. Tambahan pula, WHO dan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu telah mengakui bahawa diskriminasi terhadap individu yang mempunyai fetisy dan mereka yang terlibat dalam BDSM (belenggu, disiplin, sadisme, dan masokisme) adalah tidak konsisten dengan prinsip hak asasi manusia, menekankan keperluan untuk pemahaman dan penerimaan yang lebih besar.[20]
Rawatan
[sunting | sunting sumber]Menurut Pertubuhan Kesihatan Sedunia, fantasi fetisyistik adalah perkara biasa dan hanya perlu dianggap sebagai gangguan apabila ia menjejaskan fungsi normal atau menyebabkan distres.[3] Matlamat rawatan boleh merangkumi penghapusan aktiviti jenayah, pengurangan pergantungan pada fetisy untuk kepuasan seksual, meningkatkan kemahiran perhubungan, mengurangkan atau menghapuskan rangsangan kepada fetisy sama sekali, atau meningkatkan rangsangan terhadap rangsangan yang lebih boleh diterima. Bukti untuk keberkesanan rawatan adalah terhad dan sebahagian besarnya berdasarkan kajian kes, dan tiada penyelidikan mengenai rawatan untuk fetisy wanita wujud.[21]
Terapi tingkah laku kognitif adalah satu pendekatan yang popular. Ahli terapi tingkah laku kognitif mengajar klien untuk mengenal pasti dan mengelakkan sebelum berlaku kepada tingkah laku fetisyistik dan menggantikan fantasi bukan fetisyistik dengan yang melibatkan fetisy. Terapi aversi dan pelaziman terselindung boleh mengurangkan rangsangan fetisyistik dalam jangka pendek tetapi memerlukan pengulangan untuk mengekalkan kesannya. Pelbagai kajian kes juga telah melaporkan perawatan tingkah laku fetisyistik dengan pendekatan psikodinamik.[21]
Antiandrogen boleh diberikan untuk menurunkan dorongan seks. Siproteron asetat ialah antiandrogen yang paling biasa digunakan, kecuali di Amerika Syarikat, di mana ia mungkin tidak tersedia. Sejumlah besar kesusasteraan telah menunjukkan bahawa ia mengurangkan fantasi seksual secara umum. Kesan sampingan mungkin termasuk osteoporosis, disfungsi hati, dan feminisasi. Kajian kes telah mendapati bahawa medroksiprogesteron asetat antiandrogen berjaya dalam mengurangkan minat seksual tetapi mempunyai kesan sampingan termasuk osteoporosis, diabetes, trombosis vena dalam, feminisasi, dan penambahan berat badan. Sesetengah hospital menggunakan leuprorelin dan goserelin untuk mengurangkan libido, dan walaupun pada masa ini terdapat sedikit bukti untuk keberkesanannya, ianya mempunyai kesan sampingan yang lebih sedikit berbanding antiandrogen yang lain. Beberapa kajian menyokong penggunaan perencat pengambilan semula serotonin selektif (SSRI), yang mungkin lebih baik daripada antiandrogen kerana kesan sampingannya yang agak ringan. Agen farmakologi ialah rawatan tambahan yang biasanya digabungkan dengan pendekatan lain untuk kesan yang maksimum.[21]
Kaunselor perhubungan boleh cuba mengurangkan pergantungan pada fetisy dan meningkatkan komunikasi pasangan menggunakan teknik seperti fokus deria. Pasangan mungkin bersetuju untuk memasukkan fetisy ke dalam aktiviti mereka dengan cara yang terkawal dan terhad masanya atau mengetepikan hanya hari-hari tertentu untuk mengamalkan fetisyisme. Jika fetisy tidak dapat mengekalkan ereksi tanpa objek fetisy, ahli terapi mungkin mengesyorkan penyelarasan semula orgasma atau pelaziman terselindung untuk meningkatkan rangsangan kepada rangsangan normal (walaupun asas bukti untuk teknik ini lemah).[21]
Kejadian
[sunting | sunting sumber]Prevalens fetisyisme tidak diketahui dengan pasti. Fetisyisme lebih kerap berlaku pada lelaki.[17] Dalam satu kajian tahun 2011, 30% lelaki melaporkan fantasi berfetisy, dan 24.5% telah terlibat dalam perbuatan berfetisy. Daripada mereka yang melaporkan fantasi, 45% mengatakan bahawa fetisy itu membangkitkan nafsu seksual yang sangat kuat.[22] Dalam satu kajian tahun 2014, 26.3% wanita dan 27.8% lelaki mengakui sebarang fantasi tentang melakukan hubungan seks dengan objek fetisy atau bukan seksual. Analisis kandungan fantasi kegemaran sampel mendapati bahawa 14% daripada fantasi lelaki melibatkan fetisyisme (termasuk kaki, objek bukan seksual, dan pakaian tertentu), dan 4.7% tertumpu pada bahagian badan tertentu selain kaki. Tiada fantasi kegemaran wanita yang mempunyai tema fetisyistik.[23] Satu lagi kajian mendapati bahawa 28% lelaki dan 11% wanita melaporkan rangsangan fetisyistik (termasuk kaki, fabrik, dan objek seperti kasut, sarung tangan, atau mainan plush). 18% lelaki dalam kajian tahun 1980 melaporkan fantasi fetisyistik.[17]
Fetisyisme, setakat yang ia dilihat sebagai gangguan, nampaknya jarang berlaku, dengan kurang daripada 1% pesakit psikiatri umum menunjukkan fetisyisme sebagai masalah utama mereka. Ia juga jarang berlaku dalam populasi forensik.[17]
Sejarah
[sunting | sunting sumber]Istilah fetisy dalam bahasa Melayu berasal daripada perkataan Inggeris fetish, yang mempunyai akar umbi dalam istilah Perancis fétiche. Perkataan Perancis ini berasal daripada perkataan Portugis feitiço, yang bermaksud mantera, yang seterusnya berasal daripada perkataan Latin facticius, yang bermaksud buatan, dan facere, yang bermaksud (untuk) buat.[24] Pada dasarnya, fetisy merujuk kepada objek yang dipercayai mempunyai kuasa ghaib atau objek buatan yang dianggap memberi kawalan ke atas orang lain. Pada terasnya, fetisyisme melibatkan pemberian nilai atau kuasa yang wujud pada objek yang tidak bernyawa. Konsep fetisyisme pertama kali diperkenalkan dalam konteks erotik adalah oleh Alfred Binet pada tahun 1887, menggunakan istilah fétichisme.[25][26] Sebelum ini, konsep berkaitan yang dikenali sebagai azoophilie telah dicadangkan oleh Julien Chevalier, yang boleh ditransliterasikan secara kasar kepada azoofili dalam perumian bahasa Melayu, walaupun istilah ini tidak digunakan secara meluas atau diiktiraf seperti konsep fetisyisme Binet.[27]
Pandangan awal tentang sebab
[sunting | sunting sumber]Alfred Binet mengesyaki fetisyisme adalah hasil patologi daripada perkaitan. Beliau berhujah bahawa, dalam individu tertentu yang terdedah, pengalaman yang membangkitkan emosi dengan objek fetisy pada zaman kanak-kanak boleh membawa kepada fetisyisme.[28] Richard von Krafft-Ebing dan Havelock Ellis juga percaya bahawa fetisyisme timbul daripada pengalaman tersekutukan tetapi tidak bersetuju tentang jenis kecenderungan yang diperlukan.[29]
Pakar seksologi Magnus Hirschfeld mengikuti pemikiran lain apabila beliau mencadangkan teorinya tentang daya tarikan separa pada tahun 1920. Menurut hujahnya, daya tarikan seksual tidak pernah berasal dari seseorang secara keseluruhan tetapi sentiasa merupakan hasil interaksi ciri-ciri individu. Beliau menyatakan bahawa hampir semua orang mempunyai minat khusus dan oleh itu mengalami sejenis fetisyisme yang sihat, manakala hanya melepaskan dan menilai secara berlebihan satu ciri tunggal mengakibatkan fetisyisme patologi. Hari ini, teori Hirschfeld sering disebut dalam konteks tingkah laku khusus peranan jantina: wanita membentangkan rangsangan seksual dengan menonjolkan bahagian badan, pakaian, atau aksesori; lelaki bertindak balas terhadap mereka.
Sigmund Freud percaya bahawa fetisyisme seksual pada lelaki berasal dari ketakutan bawah sedar terhadap alat kelamin ibu, daripada ketakutan universal lelaki terhadap pengasian, dan daripada fantasi lelaki bahawa ibunya mempunyai zakar tetapi ia telah dipotong. Beliau tidak membincangkan fetisyisme seksual pada wanita.
Pada tahun 1951, Donald Winnicott membentangkan teorinya tentang objek dan fenomena peralihan, yang menurutnya tindakan keanak-anakan seperti menghisap ibu jari dan objek seperti mainan yang dipeluk adalah sumber tingkah laku dewasa yang pelbagai, antara lain fetisyisme. Beliau membuat spekulasi bahawa objek peralihan kanak-kanak itu menjadi seksual.[30]
Pada haiwan
[sunting | sunting sumber]Fetisyisme manusia telah dibandingkan dengan penyesuaian klasik terhadap tindak balas seksual pada haiwan.[13][31][32] Tarikan seksual kepada isyarat tertentu boleh dicetuskan secara buatan pada tikus. Kedua-dua tikus jantan dan betina akan mengembangkan keutamaan seksual untuk pasangan yang berbau neutral atau bahkan berbahaya jika bau tersebut dipasangkan dengan pengalaman seksual awal mereka.[13] Menyuntik morfina atau oksitosin ke dalam tikus jantan semasa pendedahan pertamanya kepada betina yang berbau mempunyai kesan yang sama.[13] Tikus juga akan mengembangkan keutamaan seksual untuk lokasi pengalaman seksual awal mereka dan boleh dilazimkan untuk menunjukkan peningkatan rangsangan dengan kehadiran objek seperti ikan mainan plastik.[13][31] Satu eksperimen mendapati bahawa tikus yang dipakaikan jaket penambat velkro semasa pengalaman seksual formatif mereka menunjukkan defisit yang teruk dalam prestasi seksual apabila tidak memakai jaket.[13] Penyesuaian seksual yang serupa telah ditunjukkan pada ikan kaloi, marmoset, dan burung puyuh Jepun.[13]
Kemungkinan fetisyisme but telah dilaporkan pada dua primat berbeza dari zoo yang sama. Setiap kali but diletakkan berhampiran yang pertama, seekor cimpanzi yang dilahirkan dalam kurungan, dia akan sentiasa merenungnya, menyentuhnya, menjadi tegang, menggosok zakarnya pada but, melancap, dan kemudian memakan air maninya. Yang kedua, seekor babun guinea, akan menjadi tegang sambil menggosok dan menghidu but tetapi tidak melancap atau menyentuhnya dengan zakarnya.[33]
Lihat juga
[sunting | sunting sumber]Fetisyisme pakaian dan fetisy berkaitan
- Cosplay
- Fetisy pakaian
- Fetisyisme seragam
- Fetisyisme transvestik
- Main peranan seksual
- Pakaian lateks
- Pakaian PVC
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ a b c d e f American Psychiatric Association, penyunting (2013). "Fetishistic Disorder, 302.81 (F65.0)". Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition (dalam bahasa Inggeris). American Psychiatric Publishing. m/s. 700.
- ^ "Common Misunderstandings of Fetishism" (dalam bahasa Inggeris). K. M. Vekquin. Diarkibkan daripada yang asal pada 5 January 2013. Dicapai pada 24 May 2010.[sumber lebih baik diperlukan]
- ^ a b "Fetishism, F65.0" (PDF). The ICD-10 Classification of Mental and Behavioural Disorders: Clinical descriptions and diagnostic guidelines (dalam bahasa Inggeris). World Health Organization. m/s. 170. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada March 23, 2014. Dicapai pada 2 March 2014.
- ^ Milner, J. S., & Dopke, C. A. (1997). Paraphilia Not Otherwise Specified: Psychopathology and theory. In D. R. Laws and W. O'Donohue (Eds.), Sexual deviance: Theory, assessment, and treatment (dalam bahasa Inggeris). New York: Guilford.
- ^ a b c d Scorolli, C.; Ghirlanda, S.; Enquist, M.; Zattoni, S.; Jannini, E. (2007). "Relative prevalence of different fetishes". International Journal of Impotence Research (dalam bahasa Inggeris). 19 (4): 432–437. doi:10.1038/sj.ijir.3901547. PMID 17304204.
- ^ a b c Kafka, M. P. (2010). "The DSM diagnostic criteria for fetishism". Archives of Sexual Behavior (dalam bahasa Inggeris). 39 (2): 357–362. doi:10.1007/s10508-009-9558-7. PMID 19795202. S2CID 22820928.
- ^ Chalkley, A. J.; Powell, G. E. (1983). "The clinical description of forty-eight cases of sexual fetishism". British Journal of Psychiatry (dalam bahasa Inggeris). 142 (3): 292–95. doi:10.1192/bjp.142.3.292. PMID 6860882. S2CID 37994356.
- ^ World Health Organization (WHO) ICD-10 Revision (dalam bahasa Inggeris), 2014, doi:10.1037/e600382012-001
- ^ Jannini, E. A.; Lenzi, A.; Isidori, A. M.; Sante, S. Di; Ciocca, G.; Carosa, E.; Gravina, G. L.; Carta, R.; Limoncin, E. (March 2014). "The sexual attraction toward disabilities: a preliminary internet-based study". International Journal of Impotence Research (dalam bahasa Inggeris). 26 (2): 51–54. doi:10.1038/ijir.2013.34. ISSN 1476-5489. PMID 24048013. S2CID 6029257.
- ^ a b Bancroft, John (2009). Human Sexuality and Its Problems (dalam bahasa Inggeris). Elsevier Health Sciences. m/s. 283–286.
- ^ Darcangelo, S. (2008). "Fetishism: Psychopathology and Theory". Dalam Laws, D. R.; O'Donohue, W. T. (penyunting). Sexual Deviance: Theory, Assessment, and Treatment, 2nd edition (dalam bahasa Inggeris). The Guilford Press. m/s. 112–113. ISBN 9781593856052.
- ^ Darcangelo, S. (2008). "Fetishism: Psychopathology and Theory". Dalam Laws, D. R.; O'Donohue, W. T. (penyunting). Sexual Deviance: Theory, Assessment, and Treatment, 2nd edition (dalam bahasa Inggeris). The Guilford Press. m/s. 114. ISBN 9781593856052.
- ^ a b c d e f g Pfaus, J. G.; Kippin, T. E.; Coria-Avila, G. A.; Gelez, H.; Afonso, V. M.; Ismail, N.; Parada (2012). "Who, what, where, when (and maybe even why)? How the experience of sexual reward connects sexual desire, preference, and performance" (PDF). Archives of Sexual Behavior (dalam bahasa Inggeris). 41 (1): 31–62. doi:10.1007/s10508-012-9935-5. PMID 22402996. S2CID 12421026. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada Aug 9, 2017.
- ^ Ramachandran, V. S. (1994). "Phantom limbs, neglect syndromes, repressed memories, and Freudian psychology". International Review of Neurobiology (dalam bahasa Inggeris). 37: 291–333. doi:10.1016/S0074-7742(08)60254-8. ISBN 9780123668370. PMID 7883483.
- ^ Darcangelo, S. (2008). "Fetishism: Psychopathology and Theory". Dalam Laws, D. R.; O'Donohue, W. T. (penyunting). Sexual Deviance: Theory, Assessment, and Treatment, 2nd edition (dalam bahasa Inggeris). The Guilford Press. m/s. 112. ISBN 9781593856052.
- ^ Mitchell, W., Falconer, M., & Hill, D. (1954). "Epilepsy with fetishism relieved by temporal lobectomy". The Lancet (dalam bahasa Inggeris). 264 (6839): 626–630. doi:10.1016/s0140-6736(54)90404-3. PMID 13202455.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
- ^ a b c d Darcangelo, S. (2008). "Fetishism: Psychopathology and Theory". Dalam Laws, D. R.; O'Donohue, W. T. (penyunting). Sexual Deviance: Theory, Assessment, and Treatment, 2nd edition (dalam bahasa Inggeris). The Guilford Press. m/s. 110. ISBN 9781593856052.
- ^ Baumeister, R. F. (2000). "Gender differences in erotic plasticity: the female sex drive as socially flexible and responsive" (PDF). Psychological Bulletin (dalam bahasa Inggeris). 126 (3): 347–74, discussion 385–9. doi:10.1037/0033-2909.126.3.347. PMID 10825779. S2CID 35777544. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 5 January 2012.
- ^ Reiersøl, O.; Skeid, S. (2006). "The ICD diagnoses of fetishism and sadomasochism". Journal of Homosexuality (dalam bahasa Inggeris). 50 (2–3): 243–262. doi:10.1300/j082v50n02_12. PMID 16803767. S2CID 7120928.
- ^ Krueger, Richard B.; Reed, Geoffrey M.; First, Michael B.; Marais, Adele; Kismodi, Eszter; Briken, Peer (2017). "Proposals for Paraphilic Disorders in the International Classification of Diseases and Related Health Problems, Eleventh Revision (ICD-11)". Archives of Sexual Behavior (dalam bahasa Inggeris). 46 (5): 1529–1545. doi:10.1007/s10508-017-0944-2. ISSN 0004-0002. PMC 5487931. PMID 28210933.
- ^ a b c d Darcangelo, S., Hollings, A., Paladino, G. (2008). "Fetishism: Assessment and Treatment". Dalam Laws, D. R.; O'Donohue, W. T. (penyunting). Sexual Deviance: Theory, Assessment, and Treatment, 2nd edition (dalam bahasa Inggeris). The Guilford Press. m/s. 122–127. ISBN 9781593856052.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
- ^ Ahlers, C. J., Schaefer, G. A., Mundt, I. A., Roll, S., Englert, H., Willich, S. N., & Beier, K. M. (2011). "How unusual are the contents of paraphilias? Paraphilia-associated sexual arousal patterns in a community-based sample of men". The Journal of Sexual Medicine (dalam bahasa Inggeris). 8 (5): 1362–1370. doi:10.1111/j.1743-6109.2009.01597.x. PMID 19929918. S2CID 205894747.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
- ^ Joyal, C. C., Cossette, A., & Lapierre, V. (2014). "What Exactly Is an Unusual Sexual Fantasy?". The Journal of Sexual Medicine (dalam bahasa Inggeris). 12 (2): 328–340. doi:10.1111/jsm.12734. PMID 25359122. S2CID 33785479.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
- ^ Harper, Douglas. "fetish (n.)". Online Etymology Dictionary (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 13 November 2013. Dicapai pada 2 March 2014.
- ^ Binet, A. (1887). "Du fétichisme dans l'amour". Revue Philosophiqu (dalam bahasa Perancis). 24: 143–167.
- ^ Bullough, V. L. (1995). Science in the bedroom: A history of sex research (dalam bahasa Inggeris). Basic Books. m/s. 42. Diarkibkan daripada yang asal pada 4 July 2015. Dicapai pada 5 March 2015.
- ^ Janssen, Diederik F (2020-06-30). "From Libidines nefandæ to sexual perversions". History of Psychiatry (dalam bahasa Inggeris). 31 (4): 421–439. doi:10.1177/0957154X20937254. ISSN 0957-154X. PMC 7534020. PMID 32605397.
- ^ Freund, K.; Seto, M. C.; Kuban, M. (1996). "Two types of fetishism". Behaviour Research and Therapy (dalam bahasa Inggeris). 34 (9): 687–694. doi:10.1016/0005-7967(96)00047-2. PMID 8936751.
- ^ Raymond, M. J. (1956). "Case of fetishism treated by aversion therapy". British Medical Journal (dalam bahasa Inggeris). 2 (4997): 854–7. doi:10.1136/bmj.2.4997.854. PMC 2035612. PMID 13364343.
- ^ Winnicott, D. W. (1953) Übergangsobjekte und Übergangsphänomene: eine Studie über den ersten, nicht zum Selbst gehörenden Besitz (dalam bahasa Jerman). Presentation 1951, 1953. In: Psyche 23, 1969.
- ^ a b Zamble, E., Mitchell, J. B., & Findlay, H. (1986). "Pavlovian conditioning of sexual arousal: Parametric and background manipulations". Journal of Experimental Psychology: Animal Behavior Processes (dalam bahasa Inggeris). 12 (4): 403–411. doi:10.1037/0097-7403.12.4.403. PMID 3772304.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
- ^ Akins, C. K. (2004). "The role of Pavlovian conditioning in sexual behavior: A comparative analysis of human and nonhuman animals". International Journal of Comparative Psychology (dalam bahasa Inggeris). 17 (2): 241–262. doi:10.46867/IJCP.2004.17.02.03. Diarkibkan daripada yang asal pada 20 March 2015. Dicapai pada 2 March 2015.
- ^ Epstein, A. W. (1987). "The phylogenetics of fetishism". Dalam Wilson, G. (penyunting). Variant Sexuality (Routledge Revivals): Research and Theory (dalam bahasa Inggeris). Routledge. m/s. 143–144. ISBN 9781317913528.
Bacaan lanjutan
[sunting | sunting sumber]Wikimedia Commons mempunyai media berkaitan Fetisyisme seksual |
- Bass, Alan (2018). Fetishism, Psychoanalysis, and Philosophy: The Iridescent Thing. London: Routledge. ISBN 978-1-138-55640-9.
- Bienvenu, Robert (2003). The Development of Sadomasochism as a Cultural Style in the Twentieth-Century United States. Online PDF under Sadomasochism as a Cultural Style. Diarkibkan 16 November 2007 di Wayback Machine
- Gates, Katharine (1999). Deviant Desires: Incredibly Strange Sex. Juno Books. ISBN 978-1-890451-03-5.
- Kaplan, Louise J. (1991). Female Perversions: The Temptations of Emma Bovary. New York: Doubleday. ISBN 978-0-385-26233-0.
- Love, Brenda (1994). The Encyclopedia of Unusual Sex Practices. Barricade Books. ISBN 978-1-56980-011-9.
- Steele, Valerie (1995). Fetish: Fashion, Sex, and Power. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-509044-4.
- Utley, Larry; Autumn Carey-Adamme (2002). Fetish Fashion: Undressing the Corset. Green Candy Press. ISBN 978-1-931160-06-3.
- Коловрат Ю. А. Сексуальное волховство и фаллоктенические культы древних славян // История Змиевского края. – Змиев. – 19.10.2008.