Прејди на содржината

Главна страница

Од Википедија — слободната енциклопедија

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 152.321 статии на македонски јазик
Избрана статија за оваа седмица
Првиот предложен облик од Андреј Кулша
Првиот предложен облик од Андреј Кулша

Проширен периоден систем — теоретизиција за хемиски елементи кои не се дел од познатите и докажани елементи. Елементот со највисок познат атомски број е оганесон (Z = 118), со што се комплетира седмата периода (ред) во периодниот систем. Сите елементи во осмата периода и по нив остануваат чисто хипотетички односно неоткриени.

Елементите надвор од 118 ќе бидат поставени во дополнителни периоди кога ќе бидат откриени, поставени (како и со постојните периоди) за да се насликаат периодично повторливи трендови во својствата на елементите. Сите дополнителни периоди се очекува да содржат повеќе елементи од седмата периода, бидејќи се пресметува дека имаат дополнителен таканаречен g-блок, кој содржи најмалку 18 елементи со делумно пополнети g- орбитали во секој период. Табела од осум периоди што го содржи овој блок била предложена од Глен Т. Сиборг во 1969 година. Првиот елемент од g-блокот може да има атомски број 121, и затоа би го имал систематското име унбиуниум. И покрај многуте пребарувања, ниту еден елемент во овој регион не е синтетизиран или откриен во природата.

Според орбиталното приближување во квантните механички описи на атомската структура, g-блокот би одговарал на елементи со делумно исполнети g-орбитали, но ефектите на спојување спин-орбита значително ја намалуваат валидноста на орбиталното приближување за елементи со висок атомски број. Верзијата на Сиборг за продолжениот период имала потешки елементи по моделот поставен од полесни елементи, бидејќи не ги земала предвид релативистичките ефекти. Моделите кои ги земаат предвид релативистичките ефекти предвидуваат дека моделот ќе биде несовршен. Пека Пијке и Буркхард Фрике употребувале компјутерско моделирање за да ги пресметаат местоположбите на елементите до Z = 172 и откриле дека неколку се поместени од Маделунговото правило. Како резултат на несигурноста и варијабилноста во предвидувањата на хемиските и физичките својства на елементите над 120, моментално не постои спогодба за нивното сместување во продолжениот периоден систем. (Дознајте повеќе...)


Слика на денот

Езерото Селигер во Тверската Област, Русија.
Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

Црквата „Св. Герман“ (XI век) во Герман
Црквата „Св. Герман“ (XI век) во Герман
На денешен ден…

Денес е 7 мај 2025 г.

Настани:

1755  На иницијатива на големиот руски научник Михаил Василевич Ломоносов е отворен Московскиот универзитет (грб на сликата), кој првобитно имал само филозофски, правен и медицински факултет. Универзитетот набргу станал центар на руската наука.
1838  Луј Дагер, француски сликар го откри методот на механичко сликање, односно го пронајде овој вид на фотографија.
1929  За првпат е доделена наградата „Оскар“, што секоја година ја доделува Академијата за филмска уметност и наука во Холивуд, САД, за најдобар американски филм, за најдобра машка и женска улога, за режија, сценарио и друго.
1939  Втора светска војна: Германија и Италија склучија пакт, познат како „Оска Берлин-Рим“.
1993  Со одлука на Владата на Република Македонија од 20 април 1993 година, 7 мај е востановен како Ден на македонската полиција, а по повод истиот ден во 1903 година, кога на Смилевскиот конгрес на ТМОРО е извршена реорганизација на власта и безбедноста.
1999  Бомбардирана кинеската амбасада во Белград, во текот на воздушната поход на НАТО против СР Југославија. Во инцидентот загинаа тројца кинески дипломати, а настанот предизвика гнев кај раководството на НР Кина. Официјалниот став на НАТО алијансата беше дека се работи за грешка.
2012  Владимир Путин по вторпат станува претседател на Русија.

Родени:

1711  Дејвид Хјум — шкотски филозоф и економист.
1833  Јоханес Брамс — германски композитор - романтичар.
1840  Петар Илич Чајковски — руски композитор, еден од најголемите симфоничари на XIX век.
1841  Гистав Ле Бон — истакнат француски социопсихолог и социолог, основач на дисциплината психологија на толпата и инспирација за Хитлеровото дело „Мојата борба“.
1861  Рабиндранат Тагоре — индиски поет и мислител.
1892  Јосип Броз - Титојугословенски револуционер и доживотен претседател на Социјалистичка Федеративна Република Југославија.
1901  Гари Купер — американски глумец.
1919  Ева Перон — сопруга на претседателот на Аргентина, Хуан Перон.
1940  Артур Блајт — американски џез-музичар.
1951  Карлос Аломар — порторикански гитарист.
1986  Евгениј Воронов — руски кошаркар.
1993  Ајла Томљановиќ — австралиска тенисерка.
1995  Џек Хендри — шкотски фудбалер.
1995  Фред Керли — американски атлетичар.
1997  Јури Тилеманс — белгиски фудбалер.
1999  Коги Гакпо — холандски фудбалер.

Починале:

1840  Каспар Давид Фридрих — најистакнат сликар на германскиот романтизам.
1906  Андонис Влахакис — андартски капетан.
1924  Димитар Благоев — бугарски политичар.
1925  Тодор Паница — бугарски револуционер, деец на ВМОРО.
2016  Џон Стебамерикански хард-кор музичар.
2024  Стив Албини — американски рок-музичар и продуцент.
Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Други области
  • Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
  • Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
  • На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.
Братски проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

Ризница
Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
Викивести
Вести со права за слободна употреба
Викиречник
Речник и лексикон
Викицитат
Збирка на цитати
Викикниги
Учебници и прирачници со права за слободна употреба
Викиизвор
Библиотека на дела со права за слободна употреба
Викивидови
Именик на видови
Викиуниверзитет
Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
Мета-вики
Усогласување на проектот „Викимедија“
Википодатоци
База на слободни знаења
Википатување
Отворен туристички водич