Прејди на содржината

Главна страница

Од Википедија — слободната енциклопедија

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 152.839 статии на македонски јазик
Избрана статија за оваа седмица
Уметничко толкување кое го прикажува животот на масивна ѕвезда како јадрено соединување ги претвора полесните елементи во потешки. Кога соединувањето повеќе не создава доволно притисок за да се спротивстави на гравитацијата, ѕвездата брзо колабира и настанува црна дупка. Теоретски, енергијата може да се ослободи за време на колапсот долж оската на вртење за да настане гама-изблик.
Уметничко толкување кое го прикажува животот на масивна ѕвезда како јадрено соединување ги претвора полесните елементи во потешки. Кога соединувањето повеќе не создава доволно притисок за да се спротивстави на гравитацијата, ѕвездата брзо колабира и настанува црна дупка. Теоретски, енергијата може да се ослободи за време на колапсот долж оската на вртење за да настане гама-изблик.

Гама-изблик — неизмерна енергетска експлозија кои се забележани во далечните галаксии, кои се најсветлите и најкрајните експлозивни настани во целиот универзум, како што ги опишува НАСА, изблиците се како „најмоќна класа на експлозии во универзумот“. Тие се најенергичните и најсветлите електромагнетни настани од Големата експлозија. Гама-изблиците може да траат од десет милисекунди до неколку часа. По првичниот блесок на гама-зраците, емитуван е „проследен сјај“, кој е подолготраен и обично е емитуван на подолги бранови должини (рендгенски, ултравиолетови, оптички, инфрацрвени, микробранови и радио).

Гама-изблиците првпат биле откриени во 1967 година од сателитите Вела, кои биле дизајнирани да забележуваат тајни тестови за јадрено оружје; по темелна анализа, ова било објавено во 1973 година. По нивното откритие, стотици теоретски модели биле предложени за објаснување на овие изблици, како што се судирите меѓу кометите и неутронските ѕвезди. Малку информации биле достапни за да бидат потврдени овие модели сè до откривањето на првите рендгенски и оптички последователни блесоци во 1997 година и директно мерење на нивните црвени поместувања со помош на оптичка спектроскопија, а со тоа и нивните растојанија и енергетски излези. Овие откритија, и последователните студии на галаксиите и суперновите поврзани со изблиците, ја разјасниле оддалеченоста и сјајноста на гама-изблиците, дефинитивно ставајќи ги во далечните галаксии. (Дознајте повеќе...)


Слика на денот

Детаљ од монументалното уметничко дело „Делтаверк //“ во Нордостполдер, Холандија.
Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

Моштенска носија од селото Бач
Моштенска носија од селото Бач
На денешен ден…

Денес е 9 јуни 2025 г.

Настани:

68  Римскиот цар Нерон извршил самоубиство за да ја избегне смртната казна со која му била изречена од Римскиот сенат.
1534  Жак Картие станал првиот европеец кој пловел по реката Сент Лоренс.
1815  Завршил Виенскиот конгрес на кој е прекроена картата на Европа по поразот на Наполеон.
1967  На петтиот ден од Шестдневната војна Израел ја окупирал Голанската Висорамнина во Сирија и стигнал до Суецкиот Канал на територијата на Египет.
1999  По 78-дневно бомбардирање, СР Југославија потпишалa мировна спогодба со НАТО.

Родени:

1508  Примож Трубар — словенечки протестански преродбеник († 1586.).
1661  Фјодор IIIруски цар.
1672  Петар I — руски цар († 1725.).
1781  Џорџ Стивенсон — англиски инженер и пронаоѓач на парната локомотива († 1848.).
1891  Кол Портер — американски композитор.
1939  Чарлс Веб — американски писател.
1941  Џон Лорд — англиски рок-музичар, член на групата „Дип парпл“ (Deep Purple).
1943  Кени Барон — американски џез-музичар.
1961  Мајкл Џеј Фокс — канадски глумец.
1963  Џони Деп — американски глумец.
1963  Дејвид Коеп — американски сценарист и режисер.
1977  Предраг Стојаковиќ — српски кошаркар.
1978  Мирослав Клозе — германски фудбалер.
1980  Антони Геслен — француски велосипедист.
1981  Натали Портман — израелско-американска глумица.
1983  Теодора — принцеза на Грција.
1984  Весли Снејдер — холандски фудбалер.
1984  Алекс Расмусен — дански велосипедист.
1988  Сократис Папастатопулос — грчки фудбалер.

Починале:

68  Нерон — римски цар (р. 37).
1870  Чарлс Дикенс — англиски писател (р. 1812).
1994  Јан Тинберген — холандски економист, добитник на Нобеловата награда во 1969 година.
2011  Јосип Каталински — босански и југословенски фудбалер (р. 1948).
2016  Дарко Марковиќ — македонски карикатурист.
2018  Фадил Вокри — југословенски фудбалер од албанско потекло.
2022  Мет Цимерман — канадски глумец. (р. 1934).
Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Други области
  • Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
  • Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
  • На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.
Братски проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

Ризница
Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
Викивести
Вести со права за слободна употреба
Викиречник
Речник и лексикон
Викицитат
Збирка на цитати
Викикниги
Учебници и прирачници со права за слободна употреба
Викиизвор
Библиотека на дела со права за слободна употреба
Викивидови
Именик на видови
Викиуниверзитет
Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
Мета-вики
Усогласување на проектот „Викимедија“
Википодатоци
База на слободни знаења
Википатување
Отворен туристички водич