Прејди на содржината

Главна страница

Од Википедија — слободната енциклопедија

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 152.891 статии на македонски јазик
Избрана статија за оваа седмица
Уметничко толкување кое го прикажува животот на масивна ѕвезда како јадрено соединување ги претвора полесните елементи во потешки. Кога соединувањето повеќе не создава доволно притисок за да се спротивстави на гравитацијата, ѕвездата брзо колабира и настанува црна дупка. Теоретски, енергијата може да се ослободи за време на колапсот долж оската на вртење за да настане гама-изблик.
Уметничко толкување кое го прикажува животот на масивна ѕвезда како јадрено соединување ги претвора полесните елементи во потешки. Кога соединувањето повеќе не создава доволно притисок за да се спротивстави на гравитацијата, ѕвездата брзо колабира и настанува црна дупка. Теоретски, енергијата може да се ослободи за време на колапсот долж оската на вртење за да настане гама-изблик.

Гама-изблик — неизмерна енергетска експлозија кои се забележани во далечните галаксии, кои се најсветлите и најкрајните експлозивни настани во целиот универзум, како што ги опишува НАСА, изблиците се како „најмоќна класа на експлозии во универзумот“. Тие се најенергичните и најсветлите електромагнетни настани од Големата експлозија. Гама-изблиците може да траат од десет милисекунди до неколку часа. По првичниот блесок на гама-зраците, емитуван е „проследен сјај“, кој е подолготраен и обично е емитуван на подолги бранови должини (рендгенски, ултравиолетови, оптички, инфрацрвени, микробранови и радио).

Гама-изблиците првпат биле откриени во 1967 година од сателитите Вела, кои биле дизајнирани да забележуваат тајни тестови за јадрено оружје; по темелна анализа, ова било објавено во 1973 година. По нивното откритие, стотици теоретски модели биле предложени за објаснување на овие изблици, како што се судирите меѓу кометите и неутронските ѕвезди. Малку информации биле достапни за да бидат потврдени овие модели сè до откривањето на првите рендгенски и оптички последователни блесоци во 1997 година и директно мерење на нивните црвени поместувања со помош на оптичка спектроскопија, а со тоа и нивните растојанија и енергетски излези. Овие откритија, и последователните студии на галаксиите и суперновите поврзани со изблиците, ја разјасниле оддалеченоста и сјајноста на гама-изблиците, дефинитивно ставајќи ги во далечните галаксии. (Дознајте повеќе...)


Слика на денот

Портрет на корејскиот намесник Хунгсон Девонкун (~1869) насликан на свила. денес во Националниот музеј на Кореја.
Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

Моштенска носија од селото Бач
Моштенска носија од селото Бач
На денешен ден…

Денес е 11 јуни 2025 г.

Настани:

1994  Виетнам воспостави дипломатски односи со Република Македонија.

Родени:

1431  Едмунд Тјудор — Прв Ерл од Ричмонд.
1572  Бен Џонсон — англиски ренесансен драматург.
1776  Џон Констабл — англиски уметник.
1864  Рихард Штраус — германски композитор и диригент.
1876  Јанка Каневчева — македонска револуционерка.
1899  Јасунари Кавабата — јапонски писател, добитник на Нобеловата награда во 1968 година.
1910  Жак Кусто — француски океанограф.
1912  Вилијам Базиотес — американски сликар.
1934  Благоје Видиниќ — српски и југословенски фудбалер и тренер.
1939  Џеки Стјуарт — британски автомобилист, трикратен првак во „Формула 1“.
1950  Палиња — бразилски фудбалер.
1951  Маријан Бенеш — југословенски боксер.
1955  Јуриј Седих — советски атлетичар.
1958  Бери Адамсон — англиски поп и рок музичар.
1964  Жан Алези — француски возач на Формула 1.
1971  Владимир Грушкин — руски кану-спринтер.
1975  Денис Мацуев — руски пијанист.
1986  Фабио Дуарте — колумбиски велосипедист.
1999  Кај Хаверц — германски фудбалер.

Починале:

1903  Александар Обреновиќкрал на Србија.
1949  Отон Жупанчич — словенечки поет.
1968  Иван Рибар — југословенски политичар.
1970  Александар Керенски — руски политичар.
1979  Џон Вејн — американски глумец.
2012  Теофило Стивенсон — кубански боксер.
2013  Роберт Фогел — американски економист, добитник на Нобеловата награда во 1993 година.
2015  Орнет Колмен — американски џез-музичар.
2024  Франсоаз Арди — француска глумица и пејачка.
Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Други области
  • Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
  • Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
  • На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.
Братски проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

Ризница
Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
Викивести
Вести со права за слободна употреба
Викиречник
Речник и лексикон
Викицитат
Збирка на цитати
Викикниги
Учебници и прирачници со права за слободна употреба
Викиизвор
Библиотека на дела со права за слободна употреба
Викивидови
Именик на видови
Викиуниверзитет
Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
Мета-вики
Усогласување на проектот „Викимедија“
Википодатоци
База на слободни знаења
Википатување
Отворен туристички водич