Pastora
Ny pastora na pasitera dia olona misahana ny fitantanana sy ny fampianarana ao amin' ny fiangonana, ka ny fiangonana prôtestanta sy ny fiangonana ara-pilazantsara (na evanjelika) no ahitana izany. Ahitana pastora (diakra na pretra) koa ny fiangonana katôlika na ôrtôdôksa, nefa tsy raisina amin' ny heviny mitovy amin' ny an' ny Prôtestanta na ny Evanjelika ny hevitr' io teny io. Ny pastora ao amin' ny Fiangonan' i Jesoa Kristy eto Madagasikra dia atao hoe mpitandrina.
Ny teny hoe pastora na pastera, izay fanagasiana ny teny frantsay hoe pasteur na ny teny anglisy hoe pastor, izay midika hoe "mpiandry", dia mampahatsiahy ny lohahevitra momba ny "mpiandry tsara" ao amin' ny Baiboly, indrindra ny ao amin' ny Testamenta Vaovao, sy momba ny fanonondroana an' i Jesoa ho ilay "mpiandry tsara".
Fiforonan-teny
[hanova | hanova ny fango]Ny teny hoe pastora fanagasiana ny teny anglisy hoe pastor, fa ny teny hoe pasitera kosa doa fanagasiana ny teny frantsay hoe pasteur. Ireo teny ireo dia samy midika hoe "mpiandry" (izany hoe mpiandry andiam-biby fiompy), toy ny omby, ny ondry, ny osy, sns. Ireo teny roa ireo dia avy amin' ny teny latina hoe pastor, izay midika hoe "mpiandry ondry" sady nisampana avy amin' ny matoanteny latina hoe pascere "mampihinana", "mitondra hihinana". Ny mpino kristana izany dia oharina amin' ny andian' ondry izay andrasan' ny mpiandry azy. Eto Madagasikara, ny pastora ao amin' ny Fiangonan' i Jesoa Kristy eto Madagasikra dia atao hoe mpitandrina.
Fampiasana ny teny ao amin' ny Baiboly
[hanova | hanova ny fango]Ao amin'ny Testamenta Taloha
[hanova | hanova ny fango]Ao amin' ny Testamenta Taloha dia ampitahaina matetika amin' ny mpiandry ondry Andriamanitra. Ao amin' ny Salamo faha-23[1], izay isan' ireo salamo fantatra indrindra sady ampahatsiahivina matetika ao amin' ireo fiangonana prôtestanta, indrindra mandritra ny lanonam-pandevenana izay atomboka amin' ny hoe "Jehovah no mpiandry ahy".
Ao amin' ny Testamenta Vaovao
[hanova | hanova ny fango]Ao amin' ny Filazantsara
[hanova | hanova ny fango].jpg)
Ao amin' ny Testamenta Vaovao ny teny hoe mpiandry dia ampiasaina matetika, isan' ny nampiasa azy koa i Jesoa. Ao amin'ny fanoharana momba ny ondry (ny ondry very ka hita indray, Mat. 18.12; ireo ondry mihaino sy mahafantatra ny feon' ny mpiandry azy)[2]. Rehefa mitany ny tenany amin' ny maha mpitari-dalana azy i Jesoa dia mikaza hoe "Izaho ny mpiandry tsara". Noho izany dia izy no modelin'ny mpiandry tsara. Rehefa niteny indroa tamin'ny Petera izy hoe "Andraso àry ny zanak' ondriko" ary indray mandeha hoe "Andraso ny ondriko" (Joa. 21.15-17) izay nanomezany an' i Petera ny andraikitra ny ho mpitarika ny mpino sy ny Fiangonana[3].
Ao amin' ny Epistily
[hanova | hanova ny fango]I Paoly apostoly ao amin' ny taratasy (epistily) nosoratany ho an' ny Kristiana tany Efeso (Efesiana), dia miresaka ny amin' ny mpiandry (pastora), izay hiandraikitra ny fanofanana ny mpino amin' ny asa fanompoana" (Efes. 4.10-11)[4]. Araka io lahatsoratra io, ny anjara asa lehibe iandraiketan' ny pastora dia ny hanofana ny Kristiana mba hahafahan' izy ireo, araka ny fiantsoana azy, hiaina araka ny niantsoan' Andriamanitra azy avy. Ny asan' ny pastora dia raharaha omen' Andriamanitra ny Fiangonana (Efes. 4.11-12)[5].
Fampiasana ny teny hoe pastora amin' ny fiangonana samihafa
[hanova | hanova ny fango]Pastora ao amin' ny Katôlisisma
[hanova | hanova ny fango]Ao amin' ny fiangonana katôlika dia mety nanondroana ny olona rehetra miandraikitra ny fitarihana ara-panahy ny mpivavaka ny teny hoe pastora, ka ampiasaina indraindray hilazana ny pretra na ny eveka. Amin'ny teny anglisy amerikana sy any Alemaina avaratra ary amin' ny teny neerlandey dia atao hoe pastor na pastoor ny curé.
Pastora ao amin' ny prôtestantisma
[hanova | hanova ny fango]Ny Prôtestanta dia tsy misy ny sarangan' ny mpitondra fiangonana, amin' ny maha olona nandray ny sakramentan' ny filaharana (na ordinasiona)na olona manana fahefana manokana. Ny mpino prôtestanta tsirairay dia mihevi-tena ho mpisorona satria amin' izy ireo dia mpisorona ny mpino rehetra. Ny voasoratra ao amin'ny Epistilin' i Petera (Pet. 2.9) no anankinan' i Lotera izany.
Noho izany dia tsy mitovy amin'ny pretra katôlika na ôrtôdôksa ny pastora prôtestanta. Ny hoe pastora dia anarana mahazatra fotsiny fa ny tokony ho izy dia mpanompo (ny teny latina hoe ministerium dia midika hoe "anjara asan' ny mpanompo", "fanompoana"; "anjara fanompoana". Ny pastora dia olona misahana ny fanopoana mandritra ny fivavahana, mandritra ny fanompoam-pivavahana (toriteny sy fizarana ny sakramenta), ny fampianarana ary koa ny fitarihana sy ny fiangonana amin' ny toerana iray.
Pastora ao amin' ny evanjelisma
[hanova | hanova ny fango]
Miandraikitra ny fitarihana sy fampianarana ary fanoroan-kevitra ny fiangonana ny pastora evanjelika. Ny fianaran' ny pastora dia tanterahina amin' ny toeram-pianarana teôlôjia evanjelika mandritra ny iray taona hatramin' ny efatra taona. Matetika atao ao amin' ny fiangoanana an-toerana ny fanokanana pastora, ka ao izy no aperaka ho mpivaofy ny Baiboly. Afaka manambady sy manan-janaka ny pastora evanjelika.
Jereo koa
[hanova | hanova ny fango]Loharano sy fanamarihana
[hanova | hanova ny fango]- ↑ Salamo nataon' i Davida. Jehovah no Mpiandry ahy, tsy hanan-java-mahory aho, Mampandry ahy amin' ny ahi-maitso Izy; mitondra ahy eo amoron' ny rano fialan-tsasatra Izy. Mamelombelona ny fanahiko Izy; mitarika ahy amin' ny lalan' ny fahamarinana noho ny anarany Izy. Eny, na dia mandeha mamaky ny lohasaha aloky ny fahafatesana aza aho, dia tsy hatahotra ny loza aho, fa Hianao no amiko; ny tsorakazonao sy ny tehinao, ireo no mahafa-tahotra ahy. Mamelatra latabatra eo anoloako eo imason' ny fahavaloko Hianao; manosotra diloilo ny lohako Hianao; ny kapoakako feno dia feno. Eny tokoa, fahasoavana sy famindram-po no hanaraka ahy amin' ny andro rehetra hiainako, dia hitoetra ao an-tranon' i Jehovah andro lava aho. (Salamo faha-23, Ny Baiboly)
- ↑ Ahoana no hevitrareo? Raha misy olona manana ondry zato, ka mania ny anankiray moa tsy hamela ny sivy amby sivi-folo eny an-tendrombohitra va izy ka handeha hitady ilay nania? (Mat 18.12, Ny Baiboly)
- ↑ Ary rehefa nisakafo izy, dia hoy Jesosy tamin' i Simona Petera: Simona, zanak' i Jaona, moa ny fitiavanao Ahy mihoatra noho ny fitiavan' ireto? Hoy izy taminy: Eny, Tompoko; Hianao mahalala fa tia Anao aho. Dia hoy Izy taminy: Fahano ary ny ondrikeliko. Hoy indray Izy taminy fanindroany: Simona, zanak' i Jaona, moa tia Ahy va ianao? Dia hoy izy taminy: Eny, Tompoko; Hianao mahalala fa tia Anao aho. Dia hoy Izy taminy: Andraso ary ny ondriko. Hoy Izy fanintelony: Simona, zanak' i Jaona, moa tia Ahy va ianao? Dia nalahelo Petera, satria Izy nanao intelo taminy hoe: Moa tia Ahy va ianao? Ka hoy izy taminy: Tompoko, Hianao mahalala ny zavatra rehetra; fantatrao fa tia Anao aho. Hoy Jesosy taminy: Fahano ary ny ondriko. (Jaona 21.15-17, Ny Baiboly)
- ↑ Izay nidina, dia Izy koa no Ilay niakatra any ambonin' ny lanitra rehetra, hamenoany ny zavatra rehetra.) Ary Izy no nanome ny sasany ho Apostoly, ary ny sasany ho mpaminany, ary ny sasany ho evanjelista, ary ny sasany ho mpiandry sy mpampianatra (Efesiana 4.10-11, Ny Baiboly)
- ↑ Ary Izy no nanome ny sasany ho Apostoly, ary ny sasany ho mpaminany, ary ny sasany ho evanjelista, ary ny sasany ho mpiandry sy mpampianatra, ho fanatanterahana ny olona masina, ho amin' ny asan' ny fanompoana amin' ny fiangonana, ho amin' ny fampandrosoana ny tenan' i Kristy, (Efesiana 4.11-12)