San Bastian (sant)
El Bastian o Bas'cian, o a l'italiana, Sebastian (latin: Sebastianus; Milan, 256 - Roma, 20 de genar del 288) l'è staa on militar roman, martir cristian ai temp di persecuzzion del Dioclezzian.
A l'è veneraa 'me sant de tucc i ges che 'l permetten.
Agiografia
[Modifega | modifica 'l sorgent]Segond la legenda, el sant l'ha vivuu quand che l'imperi roman l'era governaa del Dioclezzian. El saria nassuu a Milan de pader narbones e mader milanesa. L'è staa cressuu in di princippi de la fed cristiana. Poeu l'è andaa a Roma, e lainscì l'è deventaa ofizzial de l'armada romana, in de la prima coort de la prima legion. Grazzie a la soa posizzion l'è staa bon de sostegnì i cristian mettuu in preson, pensà a soterrà i martir e spantegà el cristianesim in tra i fonzionari e i militar de la cort imperial. Per esempi se cunta su che on dì duu giovin cristian, March e Marcellian, fioeu d'on tal Tranquillin, hinn staa arestaa per orden del prefett Cromazzi. El pader l'ha faa apell per retardà el process de trenta dì, in manera de convincc i fioeu a sacrificà ai dei pagan e salvàss. Ma quand che i duu fradei eren lì in sul pont de acettà, el Bastian l'è andaa a trovài e 'l gh'ha faa coragg. E intant che 'l parlava, el sò vis l'è sberlusii de ona lus miracolosa, che l'ha lassaa a bocca verta tucc i present, compagn de la Zoe, miee d'on fonzionari, che la parlava pu de ses agn. La donna la s'è buttada ai pee del Bastian, che l'ha invocaa la grazzia divina, gh'ha miss sora i man, l'ha faa on segn de la cros e 'l gh'ha daa la vos.
'Sto miracol l'ha portaa a convertìss ona motta de personn: la Zoe, sò marì e sò cugnaa, el prefett Cromazzi e 'l sò fioeu Triburzi. El Cromazzi el s'è dimettuu de la soa carega de prefett e l'è andaa a viv in Campania cont on rosc de alter cristian convertii. El fioeu inscambi l'è restaa a Roma, per vess martirizaa. L'istessa sort ghe l'hann avuda anca March e Marcellin (coppaa di lanc), el pader Tranquillin (lapidaa) e la Zoe (brusada viva).
Quand che 'l Dioclezzian l'ha savuu che anca el Bastian l'eva on cristian, el s'è inrabii de bon e l'ha acusaa de tradiment. Inscì el Bastian l'è staa condanaa a mort: l'è staa ligaa a on pal in sul coll Palatin, sbiottaa e colpii de inscì tanti frecc che tutt el sò corp l'è staa quattaa. I soldaa l'hann creduu mort e l'hann lassaa lì; ma la Santa Irene, che l'è andada a toeu el corp, la s'è incorgiuda che l'era namò viv, e l'ha menaa in de la soa cà per curàll. Bastian l'è guarii e, anca se i sò amis ghe diseven de bandonà la città, l'ha deciduu de frontà l'imperador. Inscì l'è andaa in del Dioclezzian, che l'era dree a celebrà el Sô Invitt cont el sò ceser Massimian. Quand che l'imperador l'ha veduu che 'l sò vegg amis l'era anmò viv, l'ha ordenaa de coppàll, e inscì el Bastian l'è staa mazzaa a colp de frusta.
El culto
[Modifega | modifica 'l sorgent]San Bastian l'è regordaa el 20 de genar. L'è 'l patron di soldaa, di arcer, di ghisa, di sportiv, de quei che fann i gugg.
In Lombardia l'è 'l sant patron de Bonaa de Sott, Casnigh, Lardiraa, Marmiroeu, Marzi, Novej, Ransc e Villa de Ciavenna (indè che gh'è ona frazzion dedicada a lu).
In de la coltura popolar
[Modifega | modifica 'l sorgent]In Lombardia, el vint de genar l'è regordaa cont on quai proverbi relativ al temp e ai stagion.
|
«San Sebastian con la vioeula in man.»
|
|
|
«San Bastian, el sô in mont e in pian.»
|
regorden che i dì pussee fregg de l'inverna ormai hinn dedree i spall, e che tra l'alter forsi i fior poeuden scomincià a buttà.
|
|
«A San Bastian, on'ora de can.»
|
el dis che i dì segutten a cress, e che ormai el sô el tramonta on'ora pussee tardi respett a la fin de dicember.
|
|
«San Sebastian, fregg de can.»
|
inscambi el dis che el fa anmò on gran bell fregg.
Alter progett
[Modifega | modifica 'l sorgent]
Wikiquote el gh'ha dent citazzion de o su San Bastian
Wikimedia Commons el gh'ha dent imagin o alter archivi su San Bastian
