Và al contegnud

Prunus

De Wikipedia

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.


Prunus
'Na piànta de màndola (Prunus dulcis)
'Na piànta de màndola (Prunus dulcis)
Classifigazion sientífiga
Superregn: Eukaryota
Regn: Plantae
SubRegn: Tracheobionta
Division: Magnoliophyta
Clas: Magnoliopsida
Subclassa: Rosidae
Ùrden: Rosales
Famìa: Rosaceae
Sota-famìa: Prunoideae
Zèner: Prunus

Prunus l'è 'l nòm de 'n zèner botànich inserìt endèla famìa de le Rosaceae. El té 'nsèma de piö de duzènt spéci de piànte a portamènt de piànta o de boscàl, 'ntra le quài gh'è la brògna (Prunus domestica; brügna in Lumbard Ucidental), l'ambrognàga (Prunus armeniaca; mugnaga in Lumbard Ucidental), el pèrsech (Prunus persica; pèrsegh in Lumbard Ucidental), la saréza (Prunus avium; scirésa in Lumbard Ucidental), la maréna (Prunus cerasus) e la màndola (Prunus dulcis; armandura in Lumbard Ucidental), che i è piànte de fröta cunusìde e sfrötàde de l'òm en agricültüra zamò de tancc sècoi.

'Na quach spéce l'è dopràda apò come piànta ornamentàl per la fiuridùra rigugliùza e delicàda, come per ezèmpe 'l Prunus serrulata (sura de töt i cultivar Kanzan, Amanogawa, Pendula), 'l Prunus cerasifera, che 'l gh'à i fòie róse, e 'l Prunus subhirtella. Dovràt de spès per fà i séze in sità, dezà che l'è röstech e 'l sopórta bé de ès teàt, l'è 'l Prunus laurocerasus.

En natüra, endel'àrea de la Pianüra Padàna l'è bastànsa difundìt el Prunus padus e 'l Prunus spinosa o brognöl che se 'l tróa de spès in di séze e 'n di filàr de piànte.

I fiùr i g'ha sich pétali e sich sépali e de sòlet i và del biànch al ròza.

La fòia l'è sèmpia e de sòlet lanceolàda. L'òrlo l'è capetàt.

El fröt de töte le spéci del zèner Prunus i è dele drùpe condèn giandì piötòst gròs fài sö de lègn.