Godfried Bomans

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Gelaens. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Godfried Bomans & Mies Bouwman

Godfried Jan Arnold Bomans (Den Haag, 2 maart 1913 - Bloemendaal, 22 desember 1971) waas 'ne Nederlandse sjriever en mediapersuènlikheid.

Bomans waas jaore lank de meisgaeleze sjriever van Nederland. Hae haet mieë es 60 booktitels en väöl angere gesjrifte op ziene naam staon. De literaire kretiek wit noch ummer neet good wat se mèt ‘m aanmóte. Zien werk is lèstig ónger eine noemer te brènge, mèr hae waas zeker ‘ne groate sjtilist. Hae haet tiedes zien lève weinig offesjele èrkènning gekrege. ‘T werk van Bomans haet es kènmerk wèndbaarheid, ein groat geveul veur humor en ‘ne ónversjlietbare ironie. Bomans koosj zoawaal gans serjeus es ouch hieël ligvoetig sjrieve. Volges väöl luuj is ’t ieërder lectuur dan literatuur.

Bomans woort bie ‘t groate pebliek veural póppelaer door ziene roman Erik of het klein insectenboek (wovan 10 drökke zin oetgegaeve in ‘t versjieningsjaor 1941), en nao d’n aorlog mèt de sjtrip Pa Pinkelman in de Volkskrant, en weer wat later mèt zien columns op de veurpazjina van die gezet, zien stökke in de Elsevier en zien radio- en tv-optraejes. In oktober 2000 sjónk de witvrouw van Godfried Bomans zien archief aan ‘t Letterkundig Museum.

Bomans waas ‘ne groate kènner van ‘t werk van Charles Dickens. Hae sjpeelde ‘n belangrieke rol bie ‘t tot sjtand kóme van de vertaoling in ‘t Nederlands van ‘t complete werk van Dickens, dat vervolges in de jaore vieftig van de twintigste ieëw in pocketvorm door Het Spectrum woort oetgegaeve. De lang verwachte biografie van Dickens haet ‘r aevel noajt gesjreve.

Laevesbesjrieving

Godfried waas ‘ne zoon van Johannes Bernardus Bomans (1885-1941) en Arnoldina Josephina Oswalda Reynart (1883-1955), en woort verneumd nao ziene paeternónk Godefridus (Frits) Keunen (1853-1914), dae getrouwd waas mèt ein haufzöster van Bomans' moder. In latere verhaole kump regelmaotig ‘ne oom Frits veur.

In 1913 begoosj zien vader ‘n advocatepraktik in Haarlem worhaer de famielie verhoesde toen Bomans ‘n paar maondj awt waar. Hae haet zich zien gans laeve lang ‘ne Haarlemmer geveuld. Zien vader woort veur de Roomsch-Katholieke Staatspartij gekaoze tot lid van de Twaede Kamer wat hae tot 1929 bleef; hae waas ouch, tot zien ónverwachs euverlieje in 1941, Gedeputeerde van de provins Noord-Holland. Vader Bomans, sins 1933 woonachtig op Berkenrode ónger Heemstede, publeseerde ónger angere ‘n geruchmakende serie historisse romans, de Donald-cyclus, ónger ‘t pseudoniem J.B. van Rode.

In 1926 ging Bomans nao ‘t Triniteitslyceum in Overveen en van 1933 tot 1939 sjtudeerde hae aan de Universiteit van Amsterdam. Hae behaolde dao in 1936 zien kandidaatseksame Rechte. Van 1938 tot 1939 waas Bomans riddektäör van ‘t sjtudentewaekblaad Propria Cures. In 1939 vertrók Bomans óngerins nao Nijmegen, wo hae zich insjreef es sjtudent Wijsbegeerte. Hae woort dao aktief lid van ‘t cultureel dispuut De Gong. In 1941 angezjeerde hae zich mèt Pietsie Verscheure. Eind 1939 sjreef hae, nog sjteeds in Nijmegen, zien bekèndste werk: Erik of het klein insectenboek.

Bomans debuteerde in 1932, ónger ‘t pseudoniem Bernard Majorick, mèt Drijfjacht en Gebed voor Nederland. In 1932 sjreef hae ouch ‘t historiese teneelsjtök Bloed en liefde woorin zien karakteristieke humor al dudelik herkènbaar is. De memoires of gedenkschriften van Mr. P(ieter) Bas versjene in desember 1936, mèt teikeninge van ziene jeugvrundj Harry Prenen dae ouch de latere beuk van Bomans zou illustrere. Mèt Prenen richde hae in ‘tzelfde jaor de "Rijnlandsche Academie" op, ein pseudo-gewichtig genootsjap womit zie de aangekondigde demping van de Haarlemse Bakenessergracht wólle veurkóme. Zie sjlaagde euverigens in hunne opzèt. De Rijnlandsche Academie woort daonao veural in ein oetveurige, mèr helaas noats gepubliseerde korrespendensie veurtgezat.

In 1941 waas hae veur ‘t ieësj offesjeel Sinterklaas; later zou hae dèkser (ouch bie de intoch van de Sint op tv) es zwoadanig optraeje. Hae verhoesde in 1943 trök nao Haarlem en goof zien sjtudie op. Op 14 april 1944 trouwde hae in Nijmegen mèt Gertrud Maria (Pietsie) Verscheure. Taege ‘t eind van de aorlog dook hae ‘n tiedje ónger in Aerdenhout toen d'r razzia's woorte gehauwe veur gedwónge tewerksjtèlling in Duutsjland. ‘T kirkelik huwelik vóndj pas nao de aorlog plaats, op 17 augustus 1945.

Bomans haej twelf jaor (1940-1952) neudig óm de Pickwick Papers van Dickens te vertale. Nao de Twieëde Waereldaorlog waor d’r völ werk veur Bomans: hae woort aangesjteld es kuns riddektäör van de Volkskrant (tot 1946) en riddektäör bie Elseviers Weekblad (tot 1949). Zien sjtrip Pa Pinkelman en Tante Pollewop, vanaaf november 1945 in de Volkskrant, mèt teikeninge van Carol Voges, is ein begrip gewore. (De sjtrip woort in 1976 door de KRO veur de tilleviezie bewirkt, mèt Ton van Duinhoven in de rol van Pa Pinkelman en Maya Bouma es Tante Pollewop).

Landelikke bekèndheid kreeg Bomans opnuuj door zien optraejes in radio- en tilleviezieprogramma's, zwoaes Kopstukken en Bomans in triplo. Hae woort op dees meneer in feite de ieësjte Bekènde Nederlander. In oetzendinge zoaes Bomans in Vlaanderen en Bomans in Israël woort de aandach zwoawaal op hem es op op ‘t óngerwerp gevestigd.

In 1971 verbleef Bomans, op oetnwuidiging van de VARA en de AVRO, ‘n waek allein op ‘t ónbewoonde waddeneiland Rottumerplaat. Hae maakde doa dageliks ‘n radioversjlaag euver zien ervaringe mèt Willem Ruis es ziene gesjprekspartner in Warffum. Dees radioversjlage zind es loesterbook in 2006 op 6 cd's versjene. ‘T primetieve verblief laog ‘m neet; vriewaal zeker haet ‘t häöm ‘ne trögsjlaag bezörgd in zien gezóndjheid.

Godfried Bomans sjtórf op 22 desember 1971 op 58-jaorige laeftied aan ‘ne hartaanval en woort op 24 desember begrave op ‘t Sint Adelbertskirkhof in Bloemendaal (graaf 1235).

Bomans is in 1964 Limburg geridderd mèt de Orde van de Gulden Humor.

Externe links

• Godfried Bomans Genootschap
• Bomansweekblad Informatief internet-magazine
• Biografie in ‘t Biografisch Woordenboek van Nederland
• Biografie in ‘t Jaorbook van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde.
• Schrijversprofiel in NRC Boeken
• [1] euver zien veurzittersjap van Teisterbant.
• Godfried Bomans - Yad Vashem ((en))

Bron

• Gedeiltelik euvergenóme oet Wikipedia nl: