1783
Uiterlijk
Gebäörtenisse
[bewirk | brón bewèrke]- 5 fibberwarie - Aardbaeving in de ómgaeving van Monteleone in Italië óm 7 oer ’s aoves, mèt 26.750 doaje.
- 8 juni - De vulkaan Laki op Ieslandj barsj oet. De eruptie zouw ach maondj doere, mèt merkwaardig gekleurde lóchte es gevolg. De door de wèndj mitgeveurde zjwaveldampe zörge in heël Wes-Europa veur mislökde oagste en, same mèt de dao-op volgende óngekènd sjtrenge wèntjer, veur doezende sjlachoffersj.
- 26 juli - 't Eësjte exercitiegenaotsjap De Vriejheid in Dordrecht opgerich. De Patriotte wille de aw vriejheid herovere op de Oranjes.
- 16 augustus - In Amsterdam kump veur 't eësj eine groep patriotte oet 't landj biejein op initiatief van de Geldersje edelman Robert Jan van der Capellen. ouch ziene naef Joan Derk van der Capellen tot den Pol is aanwezig. Hae pleit veur de oprichting van burgercommissies.
- 3 september - De Vreje van Versailles wirt geteikend, 't definitief eindj van de Amerikaanse ónafhankelikheidsaorlog.
- 26 oktober - De Mès in c klein, de Groate Mès van Mozart, hoewaal ónvoltoajd, belaef zien première in de St. Peterkirk in Salzburg.
- 21 november - De eësjte bemande ballónvaart vundj plaatsj mèt eine Montgolfiére geneump nao de oetvènjers, de gebreurs Montgolfier, mèt aan baord o.a. de Franse natuurkundige Jean-François Pilâtre de Rozier.
- 23 november - In de serie concerte die Karel Filip Stamic verzörg in 't Sjtadhawwerlik Keteer van Den Haag, sjpeelt de twelfjaorige Ludwig van Beethove fortepiano. hae is mèt zien moder veur de tweëde keër oet Bonn euvergekómme.
- 1 december - Natuurkundige Jacques Charles sjtieg op mèt eine door häöm óntwikkelde watersjtofballón.
- zónger datum
- De taore van de Martinikirk in Doesburg, door de eëuwe heen al meërdere keëre door blikseminsjlaag aafgebrend, kriet es eësjte boewwerk in Nederlandj eine bliksemaafleijer, óntwikkeld door Cornelis Rudolphus Theodorus Krayenhoff.
- De Sjotse Brigade wirt nao tweë eëuwe genationaliseerd.
- Keizer Jozef II leët ein lang lies van kloasters opheffe in de Oasteriekse Nederlande.
Gebore
[bewirk | brón bewèrke]- 23 jannewarie - Stendhal, Franse sjriever (gesjtorve 1842)
- 28 fibberwarie - Gabriele Rossetti, Italiaans-Èngelsje dichter en geleërde
- 22 mei - William Sturgeon, Britse natuurkundige en oetvènjer (gesjtorve 1850)
- 22 oktober - Constantine Rafinesque-Schmaltz, homo universalis oet de neugetieënde eëuw (gesjtorve 1840)
Gesjtorve
[bewirk | brón bewèrke]- 7 april - Ignaz Holzbauer (71), Oasteriekse componist
- 16 april - Benedictus Jozef Labre (35), Franse heilige
- 27 juli - Johann Kirnberger (62), Duutsje muzikant, componist en meziektheoreticus
- 18 september - Leonhard Euler (76), Zjwitserse wiskundige
- 20 december - Padre Antonio Soler (54), Catalaanse componist en organist
- 23 december - Johann Adolf Hasse (84), Duutsje componist
- datum ónbekend
- Johannes Rach, Deense kunstenaer