zîv
Xuyakirin
Binêre herwiha: Zîv
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]Zayenda nêr a binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | zîv | zîv |
Îzafe | zîvê | zîvên |
Çemandî | zîvî | zîvan |
Nîşandera çemandî | wî zîvî | wan zîvan |
Bangkirin | zîvo | zîvino |
Zayenda nêr a nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | zîvek | zîvin |
Îzafe | zîvekî | zîvine |
Çemandî | zîvekî | zîvinan |
zîv nêr
- (kîmya) Madenek bihagiran yê gewr yan spî û biriqok e.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- Tişta/ê ji wî madenî hatiye çêkirin.
- Gustîla te zêrr e yan zîv e?
- xelatê duyem
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Ji wêjeya klasîk
[biguhêre]- Sifrê me yê sor e, aşikar e
Zîv nîne bibîn ko kem'eyar e
Neqdê me mebêje kembeha ye — (Ehmedê Xanî, Mem û Zîn, ~1692)
Herwiha
[biguhêre]Bi alfabeyên din
[biguhêre]Sembol
[biguhêre]Bide ber
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Hevreha soranî زیو (zîw) û زێو (zêw), zazakî sîm û sêm, farisî سیم (sîm), pehlewî esêm û esêmên ji yûnanî ασημον (asimon) (asêmon: zîv; "bênîşan") ji α- (a-: ne-, bê-) + σήμα (sêma: nîşan) ku herwiha serekaniya peyva kurdî "sîma" ye jî. - "M" ya îranî di kurmancî de dibe "v", di soranî de "w", s/z bi hev diguherrin, bide ber kurmancî "zik" û soranî "sik". "Zîv" wek "bênîşan" hatiye hesibandin belkî ji ber ku bêreng e yan wisa tê dîtin.
Jê
[biguhêre]Binêre herwiha
[biguhêre]Sîstema vedorî ya elementan
H | He | |||||||||||||||||||
Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | |||||||||||||
Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | |||||||||||||
K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | |||
Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | |||
Cs | Ba | La | * | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn | ||
Fr | Ra | Ac | ** |
Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Uub | Uut | Uuq | Uup | Uuh | Uus | Uuo | ||
* | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | ||||||
** | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr |
Werger
[biguhêre]- Abazayî: рызна (rəznā)
- Abxazî: араʒны (ārāʒnə), аразны (ārāznə)
- Açehî: pirak
- Adîgeyî: тыжьыны (təž̍ənə)
- Afarî: lakqó
- Afrîkansî: silwer → af
- Ahomî: 𑜂𑜢𑜤𑜃𑜫 (ṅün)
- Akadî: 𒆬𒌓 n (kaspum)
- Aklanon: pilak
- Albanî: argjend → sq n
- Albanî: rgjand n
- Almaniya Pennsylvania: Silwer nt
- Almanî: Silber → de nt
- Altayiya başûrî: кӱмӱш (kümüš), мӧҥӱн (möŋün)
- Amharî: ብር (bər)
- Aragonî: plata → an m
- Arçî: арси
- Aromanî: asimi
- Asamî: ৰূপ (rup)
- Astûrî: plata → ast m
- Avarî: гӏарац (ʿarac)
- Aymarayî: qullqi
- Azerî: gümüş → az
- Bambarayî: warijè
- Baskî: zilar → eu
- Başkîrî: көмөш (kömöš)
- Belarusî: серабро́ → be nt (sjerabró), срэ́бра nt (srébra)
- Belûçî: چاندی (cá̃dí, cándí), نگرہ
- Bengalî: রুপা (rupa)
- Berberî:
- Bojpûrî: 𑂩𑂴𑂣𑂰 (), 𑂒𑂰𑂢𑂲 ()
- Bontociya rojhilatî: pelak
- Bretonî: arc'hant → br n
- Bulgarî: сребро́ → bg nt (srebró)
- Burmayî: ငွေ → my (ngwe)
- Buryatî: мүнгэн (müngen)
- Çeçenî: дети (deti)
- Çekî: stříbro → cs nt
- Çerokî: ᎠᏕᎸ ᎤᏁᎬ (adelv unegv)
- Çînî:
- Çuvaşî: кӗмӗл (kĕmĕl)
- Dalmatî: arziant
- Danmarkî: sølv → da nt
- Drungî: ngul
- Endonezyayî: perak → id
- Erebî: فِضَّة m (fiḍḍa)
- Ermenî: արծաթ → hy (arcatʻ)
- Ermeniya kevn: արծաթ (arcatʻ)
- Erzayî: сия (sija)
- Esperantoyî: arĝento → eo
- Estonî: hõbe → et
- Evenî: мэӈэн (məŋən)
- Evenkî: мэңун (məңun)
- Farefareyî: zũuro
- Farisî: نقره → fa (noqre), سیم → fa (sim)
- Ferî: silvur nt
- Fînî: hopea → fi
- Fransî: argent → fr n
- Friyolî: arint n
- Frîsiya saterlandî: Säälwer nt
- Frîsî: sulver → fy nt
- Fulahî:
- Gaelîka skotî: airgead n
- Gagawzî: gümüş
- Galîsî: prata → gl m, arxento n, arxén n
- Galûrîsî: algentu
- Gotî: 𐍃𐌹𐌻𐌿𐌱𐍂 nt (silubr)
- Gujaratî: ચાંદી → gu (cā̃dī)
- Gurcî: ვერცხლი → ka (vercxli)
- Guwaranî: itatĩ, kuarepotitĩ
- Haîtî: ajan
- Hawsayî: azurfa → ha
- Higaononî: salapi
- Hindî: चांदी → hi m (cāndī), चाँदी → hi m (cā̃dī), रजत → hi n (rajat), रौप्य n (raupya), चामीकर → hi n (cāmīkar), अर्जुन → hi n (arjun), नुकरा → hi n (nukrā), रूपा → hi n (rūpā)
- Hîlîgaynonî: pilak
- Holendî: zilver → nl nt
- Îbranî: כֶּסֶף → he n (késef)
- Îlokanoyî: pirak
- Îngilîziya kevn: seolfor → ang nt
- Îngilîziya navîn: silver
- Îngilîzî: silver → en
- Înterlîngua: argento
- Îrlendî: airgead → ga n
- Îrlendiya kevn: argat nt
- Îtalî: argento → it n
- Îzlendî: silfur → is nt
- Japonî: 銀 → ja (ぎん, gin), 銀 → ja (しろがね, shirogane), 白銀 → ja (はくぎん, hakugin)
- Javayiya kevn: pirak, salaka, rajata
- Javayî: pérak, selaka
- Kabardî: дыжьын (dəẑən)
- Kalalîsûtî: sølvi
- Kalmîkî: мөңгн (möñgn)
- Kannadayî: ಬೆಳ್ಳಿ → kn (beḷḷi)
- Karaçay-balkarî: кюмюш (kümüş)
- Karakalpakî: gu'mis
- Karelî: hopie, hobie
- Kaşûbî: strzébro nt
- Katalanî: argent → ca n, plata → ca m
- Keçwayî: qullqi, gollgi, gillai
- Kirgizî: күмүш (kümüş)
- Kîngalî: කලදෝ (kaladō), රජත (rajata)
- Komorî: fedha 9
- Koreyî: 은 → ko (eun), 銀 → ko, 백은 (baegeun), 白銀
- Kornî: arhans
- Korsîkayî: argentu → co n
- Kreyoliya fransî ya Louisiana: larjên
- Kumikî: гюмюш (gümüş)
- Lakî: арцу (arcu)
- Latgalî: sudobrys n
- Latînî: argentum → la nt
- Latviyayî: sudrabs → lv, sidrabs → lv n
- Lawsî: ເງິນ → lo (ngœn)
- Lezgînî: гимиш (gimiš)
- Lîgûrî: argénto n
- Lîtwanî: sidabras → lt
- Lîvonî: õbdõ, õbḑi, hobju
- Lombardî: arsgent n
- Lueyî: ᦇᦹᧃ (nguen)
- Luksembûrgî: Sëlwer → lb nt
- Mòçenoyî: silber nt
- Magahî: 𑂩𑂴𑂣𑂰 (rūpā), 𑂒𑂰𑂢𑂲 (cānī)
- Maguindanaoyî: pirak
- Maithilî: रूपा, चानी
- Makedonî: сребро nt (srebro)
- Malagasî: vola → mg
- Malayalamî: വെള്ളി → ml (veḷḷi)
- Malezî: argentum, perak → ms
- Maltayî: fidda m
- Mançûyî: ᠮᡝᠩᡤᡠᠨ (menggun)
- Manksî: argid n
- Maorî: hiriwa → mi
- Maranaoyî: pirak
- Maratî: चांदी (cāndī)
- Mecarî: ezüst → hu
- Megrelî: ვარჩხილი (varčxili)
- Melanauyiya navendî: pirek
- Cham:
- Çamiya rojhilatî: pariak
- Mongolî: мөнгө → mn (möngö)
- Nahwatlî: iztac teocuitlatl
- Nanayî: мэнгун
- Napolîtanî: argiento n
- Navajoyî: béésh łigaii
- Naxî: ngvq
- Nedersaksî:
- Almaniya jêrîn a almanî: Sülver nt
- Nepalî: चाँदी → ne (cā̃dī)
- Nogayî: куьмис (kümis)
- Norsiya kevn: silfr nt, sylfr nt
- Norwecî:
- Ojibweyî: zhooniyaa
- Oksîtanî: argent → oc n
- Oriyayî: ଚାନ୍ଦୀ → or (candī)
- Osetî: ӕвзист (ævzist)
- Osmanî: كومش (gümüş), سیم (sim)
- Oygurî: كۈمۈش (kümüsh)
- Ozbekî: kumush → uz
- Kirîlî: кумуш (kumush)
- Pelayî: ŋø⁵⁵
- Peştûyî: سپین زر n (spinzár)
- Phakeyî: ငိုꩫ်
- Piedmontîsî: argent n
- Poloniya kevn: śrzebro nt
- Polonî: srebro → pl nt
- Portugalî: prata → pt m
- Prusiya kevn: siraplis
- Puncabî: ਚਾਂਦੀ → pa (cāndī)
- Qazaxî: күміс → kk (kümıs)
- Rohingyayî: rufa
- Romagnolî: arẓént n
- Romancî: argient n, argien n
- Romanî: rup n
- Romanyayî: argint → ro nt
- Rusî: серебро́ → ru n inan (serebró), арге́нтум m inan (argéntum), сребро́ → ru nt (srebró)
- Samî:
- Sanskrîtî: अर्जुन → sa nt (arjuna), रजत → sa nt (rajata)
- Santalî: ᱨᱩᱯᱟᱹ (rupă)
- Sardînî: prata m, aglientu n, arghentu n
- Sassarîsî: pràta
- Sebwanoyî: pilak
- Sicîlî: argentu → scn n
- Sindhî: رُپو (rupo)
- Sirboxirwatî:
- Skotî: siller
- Slaviya kevn: сьрєбро nt (sĭrebro)
- Slaviya rojavayî ya kevn: сьребро nt (sĭrebro), серебро nt (serebro)
- Slovakî: striebro → sk nt
- Slovenî: srebro → sl nt
- Spanî: plata → es m
- Svanî: უ̂არჩხილ (ûarčxil)
- Swahîlî: fedha → sw 9 an 10
- Swêdî: silver → sv nt
- Şanî: ငိုၼ်း (ngúen)
- Şorî: кӱмӱш (kümüş)
- Tabasaranî: арс (ars)
- Tacikî: нуқра → tg (nuqra), сим → tg (sim)
- Tagalogî: pilak
- Tamîlî: வெள்ளி → ta (veḷḷi), சுல்லு → ta (cullu), சுல் → ta (cul)
- Tausugî: pilak
- Tay dam: ꪹꪉꪷꪙ
- Tayiya bakurî: ᨦᩮᩥ᩠ᨶ
- Tayî: เงิน → th (ngəən)
- Telûgûyî: వెండి → te (veṇḍi), రజతము → te (rajatamu)
- Temazîxtiya atlasa navendî: ⴰⵥⵔⴼ (aẓrf)
- Teteriya krîmî: kümüş
- Teterî: көмеш → tt (kömeş)
- Tigrînî: ብሩር → ti (bərur)
- Tirkiya kevn: kümüş (kümüş)
- Tirkî: gümüş → tr
- Tirkmenî: kümüş
- Tîbetî: དངུལ (dngul)
- Toxarî A: nkiñk
- Toxarî B: ñkante
- Tupînambayî: itatinga
- Tuvanî: мөңгүн (möñgün)
- Udmurtî: азвесь (azvesʹ)
- Urdûyî: چاندی m (candī)
- Ûkraynî: срі́бло → uk n inan (sríblo)
- Venîsî: arxento → vec n
- Vepsî: hobed
- Viyetnamî: bạc → vi
- Volapûkî: largent → vo, largentin → vo
- Voroyî: hõpõ
- Votî: õpõa
- Walonî: ardjint n
- Weylsî: arian → cy
- Wîlamowî: zyłwer nt
- Xakasî: кӱмӱс (kümüs)
- Ximêrî: ប្រាក់ → km (prak)
- Yakanî: pilak
- Yakutî: үрүҥ көмүс (ürüŋ kömüs), көмүс (kömüs)
- Yidîşî: זילבער nt (zilber)
- Yûnanî: άργυρος → el n (árgyros), ασήμι → el nt (asími)
- Kevn: ἄργυρος n (árguros)
- Zhuangî: ngaenz → za
- Zuluyî: isiliva → zu