ឡើង
( កិ. ) ទៅខាងលើ, ទៅពីក្រោមទៅលើ (ទីទៃពីចុះ) : ឡើងជណ្តើរ ។ ស្ទុះខ្ពស់ទៅលើ : ខ្លែងឡើង ។ ចាប់តោងជាន់ប្រវាទៅលើ : ឡើងដើមឈើ, ឡើងត្នោត។ ចាប់តោងលូតទៅលើ : ម្លូឡើងជន្លង់, សណ្តែកឡើងទ្រើង ។ ជន់ចម្រើនទឹកខ្ពស់ឬជ្រៅ : ទឹកឡើង (ព. ផ្ទ. ទឹកស្រក)។ ប៉ោងសាច់ខ្ពស់ជាងប្រក្រតី : នំអាកោឡើង។ ស្ទុះពីក្រោមមកលើ : ស្លេស្ម៍ឡើង ។ ភ្ញាក់ហើយក្រោកពីដេក : ឡើងពីដេក (ព. សា.) ។ល។ ឡើង-ក ដែលមានកនិងបូគធំ : គោឡង-ក ។ ឡើងគណ (--គន់) ឡើងគណៈ គឺចូលទៅរកលោកជាកំណាន់ខែត្រសាកសួរធម៌វិន័យ (ចំពោះតែបព្វជិតក្នុងកម្ពុជរដ្ឋសម័យពីដើម) ។ ឡើងចាង ឬឡើងចិត្តឡើងចាង បានចិត្តទ្រើសឃ្នង, ទ្រនង់មិនសូវកោតក្រែង, មិនសូវស្ដាប់បង្គាប់ : ថ្នមកូនហួសពេកទាល់តែឡើងចាងអស់; វាឡើងចិត្តឡើងចាងច្រងេងច្រងាងអស់ទៅហើយ ឥតស្ដាប់បង្គាប់ទេ !; មាតាបិតា មិនស្ដីមិនថា មិនគិតរាក់ជ្រៅ បណ្ដោយឲ្យកូន រហូតដល់ចៅ ឡើងចាងឃោរឃៅ ប្រដៅអស់កើត ។ ឡើងចិត្ត ឬឡើងទឹកចិត្ត បានចិត្ត ។ ឡើងជន្លង់ លតាជាតិផ្សេងៗដែលវារតោងជន្លង់ : ម្លូជាដំណាំឡើងជន្លង់ ។ ឡើងជា ទៅជា ។ ឡើងជោរ, ឡើងជំនោរ ឬ ឡើងបញ្ជោរ រីករាយព្រោះគេបញ្ជោរ ។ ឡើងឈរ ក្រោកឈរ (ព. សា.) ។ ឡើងដៃ មានសេចក្ដីចម្រើន, មានស្រីសួស្ដី, មានលាភ, មានយស...។ ឡើងឋានសួគ៌ ឬ ឡើងសួគ៌ បានទៅកើតឯឋានសួគ៌; ទៅកាន់ឋានសួគ៌ ។ ឡើងទឹកមុខ ចេញទឹកមុខ : ឡើងទឹកមុខស្រស់បំព្រង ។ ឡើងទ្រើង លតាជាតិផ្សេងៗដែលវារតោងទ្រើង : ដំណាំឡើងទ្រើង ។ ឡើងបាយ ចេញពកសត្រង់ប្រស្រីមានសណ្ឋានស្រដៀងនឹងគ្រាប់បាយ : ភ្នែកឡើងបាយ ។ ឡើងបាយស្រា ដែលរលួយកខ្វក់មានសណ្ឋានស្រដៀងនឹងបាយស្រា ។ ឡើងបុណ្យ, ឡើងបុណ្យស័ក្តិ ឬ ឡើងបុណ្យឡើងស័ក្តិ លឿនងារការឬបណ្ដាស័ក្តិពីថ្នាក់ទាបទៅថ្នាក់ខ្ពស់ ឬពីថ្នាក់តូចទៅថ្នាក់ធំ ។ ឡើងផ្ទះ ឡើងនៅក្នុងផ្ទះថ្មី ។ ឡើងរាជ្យ (--រាច) បានទីជាក្សត្រិយ៍ទ្រង់រាជ្យ, បានសោយរាជ្យ ។ ព. ប្រ. ឡើងអំណាចដោយសេចក្ដីព្រហើនយង់ឃ្នង (ហាក់ដូចជាបានសោយរាជ្យ) : ពួកពាលឡើងរាជ្យ, ឧទ្ទាមឡើងរាជ្យ ។ ឡើងរាសី មានស្រីសួស្ដី ។ ឡើងរោង តាំងពិធីពលីការគោរពបូជាពួកខ្មោចអារក្ស (ក្នុងរោងសង់ថ្មី) តាមកាលកំណត់ដែលត្រូវធ្វើ ។ ឡើងស័ក ដែលចូលស៊ប់ក្នុងស័កឆ្នាំថ្មី: ពារឡើងស័ក ឬ ថ្ងៃឡើងស័ក (ម. ព. សង្រ្កាន្ត និង ស័ក ផង) ។ ឡើងសាច់ មានសាច់ (ធាត់ជាងពីដើម) ។ ឡើងសិរី ឬ ឡើងស្រីសួស្ដី ស្រាប់តែមានសិរីឬស្រីសួស្ដីជាងពីមុន ។ ឡើងសម្ដី បញ្ចេញសម្ដីឥតញញើត ។ ឡើងអំណាច មានអំណាចលើសពីប្រក្រតីដើម ។ ឡើងអំនួត និយាយអួតខ្លួនហួសពីដំណើរពិត ។ ឡើងអ្នកតា ប្រជុំគ្នាធ្វើពលីការបូជាអ្នកតា ។ល។
( គុ. ) ដែលចេះតែចម្រើនទៅខាងលើ : ខ្ពស់ឡើង, ធំឡើង, ល្អឡើង; កាន់តែច្រើនឡើង; ដើរឆាប់ឡើង !