Aller au contenu

Iranɩ

Pɩlɩɩna Wikipediya
Iranɩ
Iran

Iranɩ tɛlɛŋa

Iranɩ Kɩɖaʋ kɩdɛɛka

Iranɩ Ɛjaɖɛ tɛ tampaɣ
Tʋmɩyɛ taa kʋnʋmɩŋ: .
Tɛtʋ sɔsɔtʋ: Teeraŋ
Ɛjadɛ kɛ mbʋ yɔ: .
Ɛjaɖɛ ñʋʋdʋ: Ɖajaa Hassan Rouhani
Ɛjaɖɛ walanzɩ: 1,648,195 km²
Samaɣ ñʋʋ: 79.2 (2016)
Tɛtʋ hɔɔlʋʋ samaɣ ñʋʋ: 124 km²
Internet nimaɣ: .ir

Iranɩ kɛnɛ Aazii nɛ wɩsɩ ɖɩɖʊyɛ taa ɛjaɖɛ naɖɩyɛ nɛ patasɩɣ-ɖɩ yaʊ ɖɔɖɔ se Pɛrɩsɩ. Iranɩ nɛ ajɛya wena asɩ ɖama nɛ kamasɩ yɔ ana yɔ: Afganistani, Arimeeni, Azɛribayijani, Irakɩ, Pakisitaani, TurkimenisitanɩTuurikii. Iranɩ tɛtʊ sɔsɔtʊ yɔ Teeraŋ nɛ pakalɩ ɛyaa kpeekpe kɛ aloma fenaɣ pɩnaɣ 2015 ɛlɛ pɛkpɛndɩ ɛyaa 80 096 604. Kʊnʊŋ ŋgʊ pɔyɔɔdɩɣ yɔ ŋgʊ lɛ Pɛrɩsanɩ nɛ liidiye ŋɖɩ pɔtɔkɩ yɔ ɖɩɖɩ lɛ riyalɩ. Payaɣ pɛ-tɛ pɩnaɣ taa fenasɩ takayaɣ ɖɔɖɔ se Pɛrɩsanɩ.

Papazɩɣ yaʊ se Iranɩ yɔ pɩtakɩlɩ leɖɩɣ. Pɩnaɣ 1935 taa kɛ papaazɩ ɛjaɖɛ nɖɩɩ yaʊ mbʊ. Ɖooo kiɖe tɛɛ lɛ payaɣ ɛjaɖɛ nɖɩ se Pɛrɩsɩ.

Iranɩ walanzɩ taa maɣna ɛzɩ 1 648 195 km2. Tɔsʊʊ hʊʊ taa lɛ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩkɛna keteŋa kpeekpe taa nɛɛlɛ nɛ nakʊ ñɩnɖɛ kɛ pinaɣ 2015 taa. Ɛlɛ yee pʊwɛɛ se pɔcɔna ɛyʊ kʊɖʊm ñɩm kɔyɔ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖwɛʊ hiu nɛ litoozo taa kedeŋa kpeekpe taa. Pɩnaɣ 2011 taa lɛ pɔcɔnaa se ɛyʊ kʊɖʊm ñɩm talɩɣ ɛzɩ tɔɔlarɩna 11 200.

Kedeŋa kpeekpe taa lɛ Iranɩ kɛna ɛjaɖɛ naalɛ ñɩnɖɛ ɛjaya wena a-taa kaɖazɩm wɛɛ yɔ nɛ ajɛya wena a-taa kaɖazɩm wɛɛ nɛ aɖʊ ŋgbɛyɛ nɛ payaɣ-ɖɩ se OPEP yɔ, Iranɩ kɛna kacalaɣ ñɩnɖɛ kaɖazɩm pɛdɩɣ taa.