Silikon
 | Artikel iki prelu dirapèkaké supaya jumbuh karo wewaton artikel WikipédiaPanjenengan bisa mbiyantu ngrapèkaké artikel iki kanthi mérang dadi paragraf-paragraf utawa wikifikasi. Sawisé dirapèkaké, tandha iki kena dibusak. |
Silikon yaiku pérangan kimia ing jero tabel periodik kang dipralambangi déning Si lan nomer atom 14.[1] Senyawa kang dumadi duwé sipat paramagnetik.[1] Pérangan kimia iki tinemu déning Jöns Jakob Berzelius.[1] Silikon iku pérangan metaloid tetravalensi, sipate luwih ora reaktif tinimbang karbon, pérangan nonlogam kang ana ing dhuwure persis ing tabel periodik, nanging luwih reaktif tinimbang germanium, metaloid kang manggon persis ngisore ing tabel periodik.[1] Kontroversi ngenani sipat-sipat silikon wiwit panemone: silikon pisanan digawé wujudé murni ing taun 1824 mawa jeneng silisium (saka tembung basa latin “silicis”), karo akhiran –ium kang tegesé logam.[1] Sanajan kaya ngono, taun 1831, jenenge diganti dadi silikon amarga sipat-sipat fisike arep padha karo karbon lan boron.[1]
Silikon iku elemen paling akèh kawolu ing donya yèn ditiliki saka massane, nanging paling arang tinemu ing wujud murni ing donya. Silikon paling akèh ditemoni ing bleduk, pasir, planetoid lan planit kang wujudé kaya silikon dioksida utawa silikat.[1] Luwih saka 90% kerak bumi kasusun saka mineral silikat, ndadèkaké silikon mawa pérangan kaloro paling akèh ing kerak bumi (udakara 28% massa) sawisé oksigèn.[1]
Silikon luwih kereb minangka nggawé serat optik lan oprasi plastik kanggo ngisi pérangan awak pasien ing wujud silikone.[2]
Silikon ing wujud mineral uga diarani mawa zat kersik.[2]
Akeh-akèhé silikon dikomersialake tanpa dipisahake, nanging ana kalane luwih sithik prosès saka senyawane ing donya.[2] Tuladhané yaiku panganggonan langsung watu, pasir silika lan lemah lempung ing pambangunan gedung. Silika uga ana ing keramik.[2] Akèh pérangan silikon modern kaya silikon karbida kang dianggo rikala nggawé keramik kang dayane dhuwur.[2] Silikon uga dianggo mawa monomer rikala nggawé polimer sintetik silikon.[2]
Pérangan silikon uga duwé peran gedhé ing ékonomi modern.[2] Sanajan akèh silikon digunakaké ing prosès penyulingan baja.[2] Pengcoran alumunium lan ing prosès indrusti kimia liyané, sapérangan silikon uga digunakaké mawa prakawis semikonduktor ing elektronik-elektronik.[2] Amerga manpaate gedhé ing sirkuit terintegrasi, dhasar saka komputer, mula mlakune tèknologi modern gumantung ing silikon.[2]