Impresionismo

Impresionismo esis la nomo di artala movado qua aparis dum la duesma duimo di 19ma yarcento komence en Paris, Francia, kun grupo di piktisti qui serchis transmisar la lumozeso di ula peizajo an l'instanto di la pikturo. Ta artala movado baptesis ironiale "impresionismo", da kritikisti qui analizis la pikturo Impression Soleil levant da Claude Monet.

Impresionista piktisti ne detalizis l'imaji piktita, ma probis transmisar l'efekti di lumo ed umbro en peizaji, ed uzis intensa kolori, exemple reda, oranja o flava por transmisar l'impreso di klareso. Kande la pikturo di Monet aparis, lua manko di detali kritikesis ironiale da akademiala kritikisti. Malgre to, altra artisti adheris a ta movado, exemple Pierre-Auguste Renoir, Edgar Degas, Édouard Manet, Camille Pissarro, Alfred Sisley, Gustave Caillebotte, e Paul Cézanne (qua pose divenis prekursoro di kubismo).

Exter Francia

L'influo di impresionismo expansis exter Francia, ed atingis Hispania (Joaquín Sorolla), Usa (Mary Cassatt, William Merritt Chase, Frederick Carl Frieseke ed altri), Brazilia (Eliseu Visconti), Unionita Rejio (Walter Richard Sickert e Philip Wilson Steer), ed altra landi.

Impresionismo en altra arti

Auguste Rodin judikesas kom impresionista skultisto por lua uzado di rude modelita surfaci.

Pri fotografo, fotografisti qui uzis delikata foko ed atmosferala efekti en lia imaji nomizesis "impresionisti".

Pri muziko, la verki da Maurice Ravel e Claude Debussy judikesas kom "impresionista", malgre ke Debussy repugnis ta klasifikuro.

Pri literaturo, verki ube poka selektita detali suficas por transmisar l'atmosfero e sensala impresi de ula incidento o ceno. Impresionista literaturo esas proxima de simbolismo e la maxim importanta autori de ta movado esis Charles Baudelaire, Stéphane Mallarmé, Arthur Rimbaud e Paul Verlaine. Altra skriptisti, exemple Virgina Woolf e Joseph Conrad, skribis kelka verki judikata kom "impresionista", pro lua formo di deskriptar senti ed emoci.