Linteg

Ti Balasang ti Hustisia a naipakpakita a kas maysa a diosa ken isu ti simbolo ti Hustisia.

Ti linteg ket maysa a sistema dagiti alagaden ken pagibagnosan nga ipatpatungpal babaen kadagiti sosial a patakder tapno maturayan ti panagkukua.^[1] Dagiti linteg ket inar-aramid babaen dagiti gobierno, a naisangsangayan dagiti bukodda a lehislatura. Ti pagannnurotan dagiti linteg kaniada ket mabalin a maimpluensiaan babaen ti maysa a batay-linteg (naisurat wenno saan) ken iti kakarbengan a nakaisuratanna. Ti linteg ket mangsukog kadagiti politika, ekonomika ken kagimongan kadagiti di mabilbilang a waya ken agserbi a kas maysa a sosial a mamangkappia kadagiti pannnakibinang a baetan ti tattao.

Ti sapasap a paggiddiatan ket mabalin a maaramid ti baetan dagiti hurisdiksion ti sibil a linteg (mairaman ti Kanon ken Sosialista a linteg), nga iti lehislatura wenno dagiti dadduma a sentro ti bagi ket mangisurat ken mangitipon kadagiti lintegda, ken dagiti sistema ti sapasap a linteg (mairaman ti Islamiko a linteg), nga idiay ti hues ket nagaramid kadagiti napatapatan a simmarunuan a naaw-awat. Iti naipakasaritaan, dagiti relihioso a linteg ket addan ti naisangsangayn a papel iti panangikappia kadagiti sekular a banag, a dagitoy ket kastoy pay laeng a kaso kadagiti dadduma pagilian, a naisangsangayn ti Islamiko.

Ti hustisia a pamay-an ti linteg ket sapsap a nabingbingay kadagiti dua a nangruna paset. Ti kriminal a linteg ket mangipanggep kadagiti ugali a napanpanunotan a makadangran ti sosial ng aurnos ken iti nabasolan a partido ket mabalin a maibalud wenno mamulta. Ti sibil a linteg (nasken a saan a maiyallilaw kadagiti hurisdiksion ti sibil a linteg dita ngato) a mangipanggep iti pangikappiaan dagiti darum (suppiatan) a baetan dagiti tao wenno dagiti gunglo. Dagitoy a pangikappiaan ket mangited ti maysa a pakailintegan a pamuspusan (kadawyan a kuarta a pannkaidadanes) iti nangabak a nadarum.

Babaen ti sibil a linteg, dagiti sumaganad a kinapangpangruna, ken dagiti dadduma pay, nga adda: ti tulag a linteg ket mangtimbeng manipud kadagiti panaggatang ti baliete ti bus aginggana ti panagilaklako kadagiti deribatibo a pagtagilakuan. Ti tagikua linteg ket mangtimbeng ti panangiyallatiw ken titulo iti bukod a tagikua ken pudno a tagikua. Ti panagtalek a linteg ket maipakat kadagiti pundo a tinengtengngel para iti panangipaay ti ken talinaay ti pinansia. Ti tort a linteg ket mangpalubos ti panagtunton para iti panangisukat no ti maysa tagikua ti tao ket nadangran. Ti batay-linteg a linteg ket mangited ti maysa a batayan para iti panagpartuat iti linteg, ti panagsalaknib kadagiti karbengan ti nagtagitaon ken ti panagpili kadagiti politikal a pannakabagi. Ti administratibo a linteg ket inus-usar a mangrepaso kadagiti keddeng dagiti ahensia ti gobierno. Ti internasional a linteg ket mangtaripato kadagiti pannakibiang a baetan dagiti naturay nga estado kadagiti tignay a sumakop manipud ti panagtagilako aginggana ti tgnay ti militar.

Daytoy nga artikulo dagiti nangruna nga artikulo ket pungol. Makatulongka iti Wikipedia babaen ti panagnayon iti daytoy.

Dagiti nota

^ Robertson, Dagiti krima iti nagtagitaoan, 90; kitaen ti "analitiko a hurisprudensia" para kadagit adu a debado no ania iti linteg; iti Ti Konsepto iti Linteg ni Hart ket nangisuppiat a ti linteg ket maysa a "sistema dagiti alagaden" (Campbell, Dagiti Parawad ti Nainkalintegn a Panagad-adal, 184); Kinuna ni Austin idi ket "ti bilin ti maysa a naturay, nga inkeddengan babaen ti panangipangta iti pammasingked" (Bix, John Austin); Nangilawlawag ni Dworkin iti linteg a kas maysa nga "interpretibo a konsepto" tapno makagun-od iti hustisia (Dworkin, Imperio ti Linteg, 410); ken ni nagsupsuppiat ni Raz a ti linteg ket maysa a "turay" tapno mamamngkappia dagiti kakayatan ti tao (Raz, Ti Turay ti Linteg, 3–36).

Dagiti nagibasaran

Dagiti naimaldit a taudan

Akhlaghi, Behrooz (2005). "Komersiala Linteg ti Iran ken ti Baro a Linteg ti Puonan FIPPA". Iti Yassari, Nadjma (ed.). Ti Sharīʻa kadagiti Batay-linteg ti Apganistan, Iran, ken Ehipto. Mohr Siebeck. ISBN 3-16-148787-7.
Albrow, Martin (1970). Burokrasia (Dagiti Kangrunaan a konsepto iti Politikal a Siensia). Londres: Palgrave Macmillan. ISBN 0-333-11262-8.

Dagiti akinruar a silpo

Dagiti midia a mainaig iti Linteg iti Wikimedia Commons

[1] Robertson, Dagiti krima iti nagtagitaoan, 90; kitaen ti "analitiko a hurisprudensia" para kadagit adu a debado no ania iti linteg; iti Ti Konsepto iti Linteg ni Hart ket nangisuppiat a ti linteg ket maysa a "sistema dagiti alagaden" (Campbell, Dagiti Parawad ti Nainkalintegn a Panagad-adal, 184); Kinuna ni Austin idi ket "ti bilin ti maysa a naturay, nga inkeddengan babaen ti panangipangta iti pammasingked" (Bix, John Austin); Nangilawlawag ni Dworkin iti linteg a kas maysa nga "interpretibo a konsepto" tapno makagun-od iti hustisia (Dworkin, Imperio ti Linteg, 410); ken ni nagsupsuppiat ni Raz a ti linteg ket maysa a "turay" tapno mamamngkappia dagiti kakayatan ti tao (Raz, Ti Turay ti Linteg, 3–36).

[1]