Helio

hidroheno ← helio → litio - ↑ He ↓ Ne 2He Periodiko a lamisaan
Langa
Awan maris nga alingasaw, nga agipakpakita ti nalabbaga a narangha a silnag iti maysa a napigsa a boltahe ti kuriente a lugar Dagiti espektral a linia iti helio
Sapasap a tagikua
Nagan, simbolo, numero	helio, He, 2
Pannakabalikas	/ˈhiːliəm/ HEE-lee-əm
Kategoria ti elemento	natakneng nga alingasaw
Grupo, puntos, leppad	18, 1, s
Pagalagadan ti atomiko a kadagsen	4.002602(2)
Langa ti elektron	1s2
Dagiti elektron tunggal maysa a kontsa	2 (Imahen)
Bagbagi a tagikua
Paset	alingasaw
Densidad	(0 °C, 101.325 kPa) 0.1786 g/L
Panagayus a densidad iti m.p.	0.145 g·cm−3
Panagburek a punto	(at 2.5 MPa) 0.95 K, −272.20 °C, −457.96 °F
Panagburek a punto	4.22 K, −268.93 °C, −452.07 °F
Kritiko a punto	5.19 K, 0.227 MPa
Kapudot iti panaglunag	0.0138 kJ·mol−1
Kapudot iti panagsengngaw	0.0829 kJ·mol−1
Malaon a kapudot	5R/2 = 20.786 J·mol−1·K−1
Sengngaw a presion (naipalawagan babaen ti ITS-90)
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k iti T (K)     1.23 1.67 2.48 4.21
Dagiti atomiko a tagikua
Elektronegatibidad	awan ti datos (Pauling a panagrukod)
Dagiti ionisasion nga enerhia	Umuna: 2372.3 kJ·mol−1
	Maika-2: 5250.5 kJ·mol−1
Kobalente a rayus	28 pm
Van der Waals a rayus	140 pm
Sabsabali pay
Kristal a patakder	heksagonal nga asideg a nabalkot
Nabatombalani a panagurnos	diamagnetiko
Kapudot a pannakaisaknap	0.1513 W·m−1·K−1
Kapardas iti uni	972 m·s−1
CAS a rehistro a numero	7440-59-7
Dagiti katalnaan nga isotopo
Kangrunaan nga artikulo: Dagiti isotopo iti helio
iso NA kagudua a biag DM DE (MeV) DP 3He 0.000137%* 3He ket natalna nga adda 1 a neutron 4He 99.999863%* 4He ket natalna nga adda dagiti 2 a neutron *Tangatang a kuenta, ti kaadu ket baka aggiddiat iti sabali a lugar.

Ti Helio ket isu ti kimiko nga elemento nga addaan iti atomiko a numero iti 2 ken atomiko a kadagsen iti 4.002602, a nairepresentea babaen ti simbolo a He. Daytoy ket saan a namarisan, awan ti ayamuom, awan nti naman, saan a makasabidong, nalpay, monatomiko nga alingasaw a mangidaulo kadagiti natakneng nga alingasaw a grupo iti periodiko a lamisaan. Ti puntos a panagburekna ken panakatunaw ket dagitoy ti kababaan kadagiti elemento ken rumsua laeng a kas maysa nga alingasaw malaksid kadagiti patingga a kasassaad.

Ti helio ket isu ti maikadua a kalaganan nga elemento ken ti maikadua a kaaduan unay nga elemento iti mapalpaliiw a law-ang, nga adda daytoy ti agarup a 24% iti dagup ti elemental a masa, a daytoy ket ad-adu ngem mamin 12 ti masa no mairaman amin dagiti kadagsenan nga elemento. Ti kaaduna ket kapadpada kadagiti bilang ti bukod tayo nga Init ken idiay Hupiter. Daytoy ket gaou ti nangato unay a panagbedbed ti enerhia (tumgngal maysa a nucleon) iti helio-4 a maipada kadagiti sumaruno a taloo nga elemento kalpasan ti helio. Daytoy helio-4 panagbedbed ti enerhia ketisu pay ti pakakakadawyanna akas maysa a produkto iti nuklear panaglunag ken radioaktino a panaglungsot. Kaaduan ti helio iti law-ang ket helio-4, ken namatmatian a naporma idi agdama ti Big Bang. Adda dagiti baro a helio nga agdama a maparpatuat a kas resulta iti nuklear a panaglunag iti hidroheno dagiti bituen.

Ti helio ket naipanaganan ti Griego a Dios iti Init, a ni Helios. Immuna a naduktalan a kas di-amammo a duyaw nga espektral a linia a pirma iti lawag ti Init iti agdama ti maysa a solar nga eklipse idi 1868 babaen ti Pranses nga astronomo a ni Jules Janssen. Ni Janssen ket kumaduaan a naipadayawan a nakaduktal ti elemento a mairaman ni Norman Lockyer idi agdama ti solar nga eklipse iti 1868, kenni Lockyer ket isu idi ti immuna a nangituding a ti linia ket gapu ti baro nga elemento, a daytoy ket ninagananna. Ti pormal a panakaduktal iti daytoy nga elemento ket naaramid idi 1895 babaen dagiti dua a Sueko a kimiko, ni Per Teodor Cleve kenni Nils Abraham Langlet, a nakabiruk ti helio a sumsumngaw manipud iti mineral ti uranio a klabeita. Idi 1903, adda dagiti adu a reserba iti helio a nabirukan iti masna a lugar ti alingasaw kadagiti paset iti Estados Unidos, nga isu ti kadakkelan nga agipapaay iti alingasaw iti tatta nga aldaw.

Ti Helio ket inu-usar iti kriohenia (isu daytoy ti kaaduan a panagusar, a magususar iti agarup a pagkapat kadagiti napataud), a naisangsangayan ti panagpalamiis kadagiti nalatak a konduktor a batombalani, a ti kangrunaan a komersial a panagararamat ket dagiti MRI a panagmingmingan. Dagiti sabali a panagusar ti industria ti helio ket ti maysa a panag-presion ken panag-purga nga alingasaw, a kas maysa a panagsalaknib ti atmosperio ti arko a panaglanag ken ti panagaramid a kas ti panagpatubo kadagiti kristal a panagaramid kadagiti siliko a barkilios ket gapuan para iti kagudua kadagiti napataud nga alingasaw. Ti maysa pay a naamammoan a pana-usar ngem bassit laeng daytoy ket ti panag-awit nga alingasaw kadagiti palobo ken dirihible. Akas iti ania man nga alingasaw nga aggiddiat ti densidad manipud iti angin, ti panagsay-up ti bassit a tomo iti helio ket temporario a baliwanna ti ti timek ti tao. Iti sientipiko a panagsukisok, ti panagkukua dagiti dua a likido a paset iti helio-4 (helio I ken helio II), ket naisangsangayan kadagiti agsuksukisok nga agadadal kadagiti kabuklan ti mekaniko (a naisangsangayan ti tagikua iti nalatak a panagayos) ken dagiti agbirbiruk ti penomena, a kas dagiti nalatak a konduktibidad, dayta temperatura ti kaasitgan iti patingga a sero a maipataud ti banag.

Helio

Ditoy Daga kadawyan daytoy a manmano—0.00052% babaen ti tomo iti tangatang. Kaaduan ti naindagaan a helio nga adda iti tatta nga aldaw ket napartuat babaen ti masna a radioaktibo a panaglungsot decay kadagiti nadagsen a radioaktibo nga elemento (torio ken uranio), a kas dagiti alpa a partikula nga isengngaw babaen kadagitoyo a panaglungsot a naglaon kadagiti helio-4 a katengngaan. Daytoy a radioheniko a helio ket napalab-og iti masna nga alingasaw iti kaadu iti 7% babaen ti tomo, a dagitoy ket komersial a naala babaen ti nababa a temperatura a panagilasin a makunkuna a kapirgis a panagdaldalus.