Saltar al contento

Lingua pedemontese

Non revidite
De Wikipedia, le encyclopedia libere
Lingua pedemontese
Lingua extincte
Nomine native: Lenga piemontèisa, Piemontèis
instantia de: lingua[*], lingua moderne[*]
subclasse de: Gallo-Italic[*], Piedmontese–Lombard[*]
Create per: {{{creator}}} in {{{data}}}
Contexto: {{{contexto}}}
Parlate in: {{{statos}}}
Regiones:Parlate in: {{{region}}}
Periodo: {{{periodo}}}
Personas: 2 000 000
Scriptura: alphabeto latin
Typologia: {{{typologia}}}
Phylogenese:


 
  
   
    
     
      
       

Statuto official
Nationes: nulle
Regulate per: [[]]
Codices de position
ISO 639-1
ISO 639-2 sin valor
ISO 639-3 pms
Glottolog piem1238
LinguistList [1]
Linguasphere [2]
IETF ID pms
SIL {{{sil}}} 
SIL {{{sil2}}}
Wikimedia ID pms
Extracto in lingua
Declaration universal del derectos del homine - Art.1
{{{extracto}}}
Le Patre Nostre
{{{extracto2}}}
Translitteration
{{{translitteration}}}
Commons: Piedmontese language
categoria principal: Category:Piedmontese language

Le lingua pedemontese (piemontèis in pedemontese, piemontese in italian) es un lingua neolatin parlate al nord de Italia, al region del Pedemonte (provincias de Turin, Cuneo, Alessandria, Asti, Vercelli e Biella), ubi tamben, excepte del italian, se parla occitan vivaroalpi, francoprovencial e germano (walser).

Parlantes: circa 3 milliones e medie, secundo alicun informationes. Le parlantes de occitan e francoprovencial del region son in le majoritate, il pare, tamben competente in pedemontese.

Characteristicas

[modificar | modificar fonte]

Variationes phonetic principal que se ha producite in le passage del lingua latin al pedemontese:

  • Palatalisation del u (lat. lumen - lüm).
  • Perdita de vocales final tiro del a (lat. subito - subit).
  • In le infinitivos le a passa a e (lat. cantare - canté).
  • Simplification del geminates (lat. caballu - caval)

Multe cambios phonetic que ha suffrite le pedemontese tamben se ha producite in le gallo.

[modificar | modificar fonte]

Del pedemontese, como lingua galloromanic, se parla jam in un resolution del Consilio de Europa (doc. 4745/12.10.81). Il ha un lege regional del Pedemonte que recognosce le pedemontese, le primari version del qual es del anno 1990, e que prevideva le inseniamento facultative de iste lingua al schola (n. 37/97). Le parlamento pedemontese, le 12/10/99, protestava unanimemente, a exception del abstention de un sol deputato de Refundation Communista, por le carentia de recognoscimento del idioma proprie por parte del Stato italian.

Inseniamento

[modificar | modificar fonte]

Le Lege regional numero 26 del 10 de april de 1990, in le articulo 3 (in italian: Conoscenza e diffusione del patrimonio linguistico regionale), puncto 1.a, dice que le Region favora le inseniamento e le apprendimento del patrimonio linguistic proprie. Iste norma era modificate por le Lege regional numero 37 de 17 de junio de 1997 que in le articulo 3.1.b garanti que facultativemente, al menos un hora al septimana, le alumnos del differente nivellos pote reciper cursos de historia, cultura e lingua pedemontese, occitan, francoprovencial e walser, con posto a le presuppositiones regional. Tamben, le region se facera posto del formation del professorato in iste materias.

Normaticisation

[modificar | modificar fonte]

Le grammatica normative plus usate, que codifica le graphia traditional adoptate por le majoritate de scritores actual, es le Gramàtica piemontèisa (1967) de Camillo Brero (Milo Bré), del qual tamben existe un version in italian. Ancora assi, le discussion super le graphia del pedemontese es ancora un question vive e polemic, inter alteres, por le influentia del orthographia italian, le singule que es cognoscite per un bon parte del pedemonteses.

Le pedemontese commun es un "koiné" que prende como base le dialecto de Turin, le capital, con contributiones del resto de parolas. Le primari codification cognoscite es le Grammatica Pedemontese (1783) de Maurizio Pipino.

Ligamines externe

[modificar | modificar fonte]
Nota
Nota