Շովե քարանձավ

Շովե քարանձավ
Տեսակ	առաջնակենցաղ արվեստի պատկերներով անձավ և prehistoric archaeological site?
Երկիր	Ֆրանսիա
Վարչատարածք	Վալոն Պոն դ'Արկ
Մակերես	9 հեկտար և 1353 հեկտար
Հայտնաբերման տարի	դեկտեմբերի 18, 1994
Հայտնաբերող	Jean-Marie Chauvet? և Eliette Brunel Deschamps?
Անվանված է	Jean-Marie Chauvet?

Շովե քարանձավ (ֆր.՝ grotte Chauvet), նախապատմական ժայռապատկերներով քարանձավ Ֆրանսիայի հարավում` Վալյոն Պոն դ'Արկ ոչ մեծ քաղաքի հարևանությամբ` Արդեշ գետի հովտում։ Ընդգրկված է Ֆրանսիայի պատմական հուշարձանների ցանկում (1995). պետական սեփականություն է (1997)։ 2014 թվականին ներառվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցուցակում^[2]։

Նկարագրություն

Չափերով այն գերազանցում է Լասկո քարանձավին` ներառելով 80 մ երկարությամբ և 18 մ բարձրությամբ սրահներ։ Մարդիկ քարանձավը բնակեցրել են 37.000-33.500, ապա կրկին 31.000-28.000 տարի առաջ^[3]։

Շովե քարանձավում հայտնաբերվել է կենդանիներ ներկայացնող 435 ժայռապատկեր^[4]։ Պատկերագրությունը համանման արվեստի հնագույն դրսևորումներից է աշխարհում։ Ամենահին պատկերների տարիքը հաշվվում է 36.000 տարի (օրինյակի մշակույթ), սակայն դրանց ստեղծման ճշգրիտ ժամանակաշրջանը վեճերի տեղիք է տալիս^[5]։

Ժայռապատկերները հրաշալի պահպանվել են այն բանի շնորհիվ, որ Շովեն սառցադաշտային ժամանակաշրջանից հետո մուտքի մոտ ընկած քարաբեկորների պատճառով կտրվել է արտաքին աշխարհից^[4]։ Քարանձավը բացահայտվել է 1994 թվականի դեկտեմբերի 18-ին երեք քարանձավագետների` Ժան-Մարի Շովեի (Jean-Marie Chauvet), Էլիեթ Բրյունելի (Éliette Brunel) և Քրստիան Իլերի (Christian Hillaire) շնորհիվ։

Քարանձավը փակ է լայն հասարակության համար, քանի որ խոնավության աննշան փոփոխությունն անգամ կարող է վնասել ժայռապատկերները։ Սահմանափակ ժամանակով մուտքի իրավունք ունեն միայն ոչ մեծ թվով հնագետներ։ Լայն հասարակության համար քարանձավից մի քանի կիլոմետր հեռավորության վրա պատրաստվել է քարանձավի կրկնօրինակը, որի բացումը տեղի է ունեցել 2015 թվականին^[4]։

Շովեի ժայռապատկերներում պատկերված են ռնգեղջյուր, տարպան (ժամանակակից ձիերի նախահայրը), քարանձավային առյուծ, արջ, հովազ, բիզոն և սառցադաշտային դարաշրջանի այլ կենդանիներ։ Քարանձավում հայտնաբերվել են հիմնականում արջի ոսկորներ։ Հարց է առաջանում, թե ինչպես են արջի` նման մեծ քանակությամբ ոսկորներ հայտնաբերվել այնտեղ. հնարավոր է, որ քարանձավի բնակիչները արջի պաշտամունք են ունեցել։

Մարդու և շան համակեցության առաջին նշանները հայտնաբերվել են հենց Շովեում (շան կամ գայլի թաթերի հետքեր երեխայի ոտնահետքերի հետ);

2010 թվականին Վեռներ Հերցոգը քարանձավի և նրա շրջակայքի մասին վավերագրական ֆիլմ է նկարահանել` «Մոռացված երազների քարանձավը» վերնագրով։ Հասարակության շրջանում առաջացած հետաքրքրությունը բավարարելու համար կառավարությունը որոշում է ընդունել մոտակայքում կառուցել քարանձավի կրկնօրինակը, որը բաց կլինի զբոսաշրջիկների համար։ 2014 թվականին ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն ընդունել է քարանձավին համաշխարհային ժառանգության օբյեկտի կարգավիճակ շնորհելու առաջարկը։

Ֆրանսիայի մշակույթի նախարար Օրելի Ֆիլիպետին Շովեն անվանել է «մարդկության սրբազան վայրերից մեկը», որ պատմաբաններին թույլ է տվել հայացք գցել դարերի խորքը։ 2015 թվականի ապրիլին լայն հասարակության համար բացվել է քարանձավի կրկնօրինակը։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 base Mérimée (ֆր.) — ministère de la Culture, 1978.
↑ Пещера в возрасте 36 тысяч лет — новый объект ЮНЕСКО
↑ Radio-carbon study suggests Chauvet-Pont d'Arc cave art much older than thought
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Статья газеты Фигаро от 16/06/2014
↑ Hoehlenmalerei

Գրականություն

Jean-Marie Chauvet, Eliette Brunel Deschamps, Christian Hillaire, Eliette Bruel Deschamps: Grotte Chauvet bei Vallon-Pont-d’Arc. Jan Thorbecke, Stuttgart 1995. ISBN 3-7995-9000-5
Jean Courtin: Die vergessene Höhle. Roman. Piper, München 2000. ISBN 3-492-23035-0

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շովե քարանձավ» հոդվածին։

[_d183b6889409fe7a-1] 1,0 ^1,1 base Mérimée (ֆր.) — ministère de la Culture, 1978.

[2] Пещера в возрасте 36 тысяч лет — новый объект ЮНЕСКО

[3] Radio-carbon study suggests Chauvet-Pont d'Arc cave art much older than thought

[Фигаро-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Статья газеты Фигаро от 16/06/2014

[5] Hoehlenmalerei

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]