Jump to content

Անոդ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անոդ
Role Խմբագրել Wikidata
ԵնթակատեգորիաԷլեկտրոդներ Խմբագրել Wikidata
Մասն էvacuum tube, gas-filled tube, Դիոդ, light-emitting diode, silicon controlled rectifier, Տիրիստոր, battery Խմբագրել Wikidata
Անվանել էՈւիլյամ Ուեվել Խմբագրել Wikidata
ՀակառակըԿատոդ Խմբագրել Wikidata

Անոդ (հին հունարեն ἄνοδος - ներքև շարժում), սովորաբար բևեռացված էլեկտրական սարքի էլեկտրոդ է, որի միջոցով պայմանական հոսանքը մտնում է սարք։ Սա հակադրվում է կատոդին, որը սովորաբար սարքի էլեկտրոդ է, որի միջոցով սովորական հոսանքը թողնում է սարքը։ Ընդհանուր մնեմոնիկ է ACID-ը «անոդի հոսանք սարքի մեջ»[1]։ Շղթայում սովորական հոսանքի ուղղությունը (դրական լիցքերի հոսքը) հակառակ է էլեկտրոնների հոսքի ուղղությանը, ուստի (բացասական լիցքավորված) էլեկտրոնները հոսում են գալվանական բջիջի անոդից դեպի արտաքին կամ արտաքին միացում, որը միացված է բջիջը։ Օրինակ, կենցաղային մարտկոցի վերջը, որը նշված է «+» նշանով, կատոդն է (լիցքաթափման ընթացքում)։

Ե՛վ գալվանական, և՛ էլեկտրոլիտիկ բջիջներում անոդն այն էլեկտրոդն է, որտեղ տեղի է ունենում օքսիդացման ռեակցիա։ Գալվանական բջիջում անոդը մետաղալար կամ թիթեղ է, որն ավելորդ բացասական լիցք ունի օքսիդացման ռեակցիայի արդյունքում։ Էլեկտրոլիտային խցում անոդը մետաղալար կամ թիթեղ է, որի վրա ավելորդ դրական լիցք է դրվում։ Սրա արդյունքում անիոնները հակված կլինեն շարժվել դեպի անոդ, որտեղ նրանք կենթարկվեն օքսիդացման։ Պատմականորեն գալվանական բջիջի անոդը հայտնի էր նաև որպես ցինկոդ, քանի որ այն սովորաբար կազմված էր ցինկից։

Լիցքավորման հոսք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անոդ և կատոդ տերմինները չեն սահմանվում էլեկտրոդների լարման բևեռականությամբ, բայց սովորաբար սահմանվում են էլեկտրոդի միջոցով հոսանքի ուղղությամբ։ Անոդը սովորաբար սարքի էլեկտրոդն է, որի միջոցով սովորական հոսանքը (դրական լիցքը) սարք է հոսում արտաքին միացումից, մինչդեռ կատոդը սովորաբար այն էլեկտրոդն է, որի միջոցով պայմանական հոսանքը դուրս է հոսում սարքից[2]։ Ընդհանուր առմամբ, եթե էլեկտրոդների միջով հոսանքը հակադարձում է ուղղությունը, ինչպես, օրինակ, տեղի է ունենում վերալիցքավորվող մարտկոցում, երբ այն լիցքավորվում է, էլեկտրոդների դերերը որպես անոդ և կաթոդ փոխվում են։ Այնուամենայնիվ, անոդի և կաթոդի սահմանումը տարբեր է էլեկտրական սարքերի համար, ինչպիսիք են դիոդները և վակուումային խողովակները, որտեղ էլեկտրոդի անվանումը ամրագրված է և կախված չէ իրական լիցքի հոսքից (հոսանքից)։ Այս սարքերը սովորաբար թույլ են տալիս զգալի հոսանք մի ուղղությամբ, բայց աննշան հոսանք մյուս ուղղությամբ։ Հետեւաբար, էլեկտրոդները կոչվում են այս «առաջ» հոսանքի ուղղության հիման վրա։ Դիոդում անոդը այն տերմինալն է, որով ներթափանցում է հոսանքը, իսկ կաթոդը այն տերմինալն է, որով հոսանքը հեռանում է, երբ դիոդը դեպի առաջ կողմնակալ է։ Էլեկտրոդների անվանումները չեն փոխվում այն ​​դեպքերում, երբ հակառակ հոսանքը հոսում է սարքի միջով։ Նմանապես, վակուումային խողովակում միայն մեկ էլեկտրոդը կարող է ջերմային կերպով էլեկտրոններ արտանետել տարհանված խողովակի մեջ, այնպես որ էլեկտրոնները կարող են սարք մուտք գործել միայն արտաքին շղթայից տաքացվող էլեկտրոդի միջոցով։ Հետեւաբար, այս էլեկտրոդը մշտապես կոչվում է կաթոդ, իսկ էլեկտրոդը, որի միջոցով էլեկտրոնները դուրս են գալիս խողովակից, կոչվում է անոդ։ Պայմանական հոսանքը կախված է ոչ միայն լիցքակիրների շարժման ուղղությունից, այլև կրիչի էլեկտրական լիցքից։ Սարքից դուրս հոսանքները սովորաբար տեղափոխվում են մետաղական հաղորդիչի էլեկտրոնների միջոցով։ Քանի որ էլեկտրոններն ունեն բացասական լիցք, էլեկտրոնների հոսքի ուղղությունը հակառակ է սովորական հոսանքի ուղղությանը։ Հետևաբար, էլեկտրոնները հեռանում են սարքից անոդով և մտնում սարքը կաթոդի միջոցով։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Denker, John (2004). «How to Define Anode and Cathode». av8n.com. Արխիվացված է օրիգինալից 28 March 2006-ին.
  2. «Inside a Tube». Penta Labs. Վերցված է 31 December 2024-ին.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անոդ» հոդվածին։