Jump to content

Ալբերտ (լիճ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ալբերտ
Տեսակլիճ
Երկիր Ուգանդա և  ԿԴՀ
Երկարություն160 կմ
Լայնություն30 կմ
ԲԾՄ619 մետր
Խորություն58 մետր
Մակերես5270 կմ²
Ծավալ132 000 խորանարդ հեկտոմետր
Ջրահավաքի տարածքՆեղոսի ավազան
Ավազանի երկիր ԿԴՀ
Լիճ հոսող գետSemliki River?, Nkusi River? և River Muzizi?
Լճից հոսող գետՍպիտակ Նեղոս
Անվանված էԱլբերտ Սաքսեն Կոբուրգ Գոթացի
Քարտեզ
Քարտեզ
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Ալբերտ (այլ կիրառումներ)

Ալբերտ (անգլ.՝ Albert), լիճ Արևելյան Աֆրիկայում՝ Ուգանդա և Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետության սահմանագլխին՝ Կենտրոնաֆրիկյան իջվածքների գոտում։ Կոնգոյում, 1973-1997 թվականներին, այն կոչվել է ի պատիվ Մոբութու-Սես-Սեկոյի (ֆր.՝ Mobutu Sese Seko) նախագահ-դիկտատոր Մոբուտուի։ Երբեմն անվանում են նաև Ալբերտ Նյանզա լիճ (անգլ.՝ Albert Nyanza)[1]:

Լիճը գտնվում է 619 մ բարձրության վրա։ Մակերեսը 5300[2] կմ² է, իսկ խորությունը մինչև 58 մ։ Պատկանում է Արևելաաֆրիկական Մեծ բեկվածքային գոտու տեկտոնական լճերի շարքին։ Ափերը քիչ են կտրտված, մեծամասամբ զառիթափ են, հատակը՝ հարթ։ Լճի մեջ են թափվում Սեմլիկի (Էդվարդ լճի ավազան), Վիկտորիա -Նեղոս (Վիկտորիա լճի ավազան) և Նկուսի գետերը, իսկ լճից սկիզբ է առնում , Նեղոսի վտակներից մեկը՝ Ալբերտ-Նեղոս գետը։ Լճի ջրային հաշվեկշռում միջին տարեկան մուտքի 4,6 կմ³ տեղումներից է, իսկ ջրի հոսքը այլ ավազաններից։ Արտահոսքի 24.9 կմ³ -ը տեղի է ունենում գոլորշացման միջոցով, իսկ հոսքը դեպի այլ ավազաններ ՝ 22 կմ³, Մակերևութային ջրերի ջերմաստիճանը ՝ մինչև 30 °C է։ Հարուստ է ձկներով (40-ից ավելի տեսակներ ՝ Նեղոսի պերճ, վագր ձուկ և այլն)։ Նավագնացություն։ Հիմնական նավահանգիստներն են Բութիաբան Ուգանդայում և Կասենին՝ Կոնգոյում։

Հայտնաբերվել է 1864-ին անգլիացի ճանապարհորդ Սամուել Բեյքերի[3] կողմից և անվանվել է Վիկտորիա թագուհի ամուսնու (Ալբերտ Սաքս-Կոբուրգ-Գոթա) անունով։ Իսկ թագուհու պատվին անվանվել է հարևանությամբ գտնվող, Աֆրիկայի Մեծ լճերի համակարգին պատկանող՝ Վիկտորիա լիճը։

Աշխատություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ալբերտ լիճը գտնվում է Նեղոսի վերին ավազանի բարդ ջրավազանային համակարգին պատկանող Ալբերտին ռիֆտային հովտում։ Լիճ թափվող հիմնական գետերն են Վիկտորիա-Նեղոսը, որը սկիզբ է առնում հարավ-արևելքում գտնվող Վիկտորիա լճից, որն անցնում է նաև Կյոգա լճի միջով և Սեմլիկի գետը, որը գալիս է հարավ-արևմուտքում գտնվող Էդուարդ լճից։ Վիկտորիա-Նեղոսի ջուրը ավելի քիչ աղ է պարունակում, քան Ալբերտ լճի ջուրը։ Ալբերտ լճի հյուսիսային մասից սկիզբ առնող Ալբերտ-Նեղոսը, հետագայում դեպի հյուսիս հոսելով վերածվում է Սպիտակ Նեղոսի։

Լճի հարավը, որտեղ թափվում է Սեմլիկի գետը, ճահճակալված է։ Դեպի հարավ ձգվում է Ռուվենզորի լեռնաշղթան, իսկ հյուսիսարևմտյան ափով՝ Կապույտ լեռները ( անգ.՝. The Blue Mountains): Լճի ափին գտնվում են մի քանի ավաններ, այդ թվում նաև Բութիաբա և Կասենի նավահանգիստները։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. https://www.britannica.com/place/Lake-Albert
  2. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2020-09-27-ին. Վերցված է 2020-08-02-ին.
  3. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 2-ին.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 148
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալբերտ (լիճ)» հոդվածին։