Oikéva tesaparápe
Oikéva tesaparápe niko opaite umi mymba, ka'avo, pira ha tekovekuéra juehegua ambuéva ikatúva oguete, taha'e ha'éva hekohapýpe térã Yvy tuichakuépe. Upéva ikatu oiko oimérõ sa'imi umívagui, térã umi ho'úva chupekuéra hetaitereígui, oiméne avei iñambueite ararova térã oñembyaipa hekoha. Ojekuaa amo 40% opaite tekovekuéra retakuégui oikéma tesaparápe ha ikatu oguete.[1]
Heta tetã Yvy ape ári hekorã mbuku oñangareko hag̃ua mymba ha ka'avo. Oĩ tekorã he'íva ndaikatúi otymba'api, ambuéva katu he'i oñeñangareko va'erã peteĩ yvy vorekue ani hag̃ua oñembyaipa ha oñekytĩmba yvyramáta.
Jaguaretetĩ, pánda ha jaguareterusu hína umi mymba ojekuaaitéva oikémava tesaparápe.
Paraguáipe
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]Paraguáipe ojehecha mymba ha ka'avo opaichagua, umíva apytépe heta avei oikémava tesaparápe ha ikatúva oguete. Techapyrãme oĩ jaguarete, jurumi, mborevi, tatu voli, jaguapytã, ha ambuéva. Guyrakuéra apytépe oĩ gua'a hovy, taguato ruvicha, ñandu guasu, yryvu ruvicha ha ambuéva.
Yvyramáta apytépe jareko kuri'y, yvyra piriri guasu, jejy'y ha guanandi.