هشتپر
 | |
| کۊللي ايطلاعات | |
|---|---|
| کيشور | ايران  |
| اۊستان | گيلان |
| شأرستان | تالش ٚ شأرستان |
| بخش | مرکزي بخش |
| رسمي نام | تالش |
| محلي نام | هشتپر |
| شأر بؤستن ٚ سال | ۱۳۲۶ |
| مردۊم | |
| جمعيت | ۵۴٬۱۷۸ نفر (۱۳۹۵)[۱] |
| زوان | تالشي |
| طبيعي جۊغرافي | |
| بۊلندي درىا جه | ۵۴ متر |
| آو ؤ هأوا | |
| سالانه دما ميانگين | ۱۵٫۸ درجه سانتيگراد |
| سالانه وارش ٚ ميانگين | ۱,۳۰۰ ميلي‌متر[۲] |
| باخي ايطلاعات | |
| شأردار | شهرام غني زاده |
| سؤغات | بج کج محلي نان ماهي کيوي |
| تيلفؤن ٚ پيش‌شۊماره | ۰۱۳ |
هشتپر ىا هشتبر کي اۊن ٚ رسمي نام تالش ايسه ايته جه گيلان ٚ شأران ؤ تالش ٚ شأرستان ٚ مرکز ايسه. هشپر گيلان ٚ پنجؤمي پيله شأر ايسه. أ شأر ۵۴ متر جه دریا بۊلندي دأره.
هشتپر، گيلان ٚ باخي شأران ٚ مأنستن تۊريستي نظر ٚ جه پۊر مۊهم ايسه. أ شأر، خاوياري ماهيان ٚ چأکۊدن ٚ مئن گيلان ؤ ايران ٚ دۊرۊن أول ايسه ؤ هأتؤ ني اۊن ٚ کشاورزي محصۊلان ٚ جه شأ بج ؤ کيوي-أ ايشاره کۊدن کي اۊن ٚ محصۊلان اي سري کشوران-أ ني صادر به.
کرگانرۊد ٚ رۊخان کي گيلان ٚ خۊرخۊس ٚ پيله رۊخان ايسه جه أ شأر ٚ مئن گۊذره ؤ هشتپر-أ دۊ ته بخش ٚ مئن تقسیم کۊنه.
تارئخ
[دچينواچين]ألکساندئر خؤدشکؤ کي ايته لهستاني شاعر ؤ اسلاوشناس ؤ گيلانشناس بۊ، محمدشاه قاجار زمات رشتˇ دۊرۊن رۊسيه کؤنسۊلˇ مئن ايسا بۊ ؤ هشتپر أتؤ تؤصيف بۊگۊده: کرگانرۊدˇ مرکز هشتپرˇ شأر ؤ اۊنˇ والي بالاخان ايسه کي تالشˇ قشۊنˇ فرمانده محسۊب به. چار دهه بعد سردار امجد کي بالاخانˇ نوه بۊ ناصرالدين شاه قاجارˇ زمات اتاقسرا عمارت بنا بۊگۊده کي ايته مدرنˇ سازه بۊ ؤ به هشتپرˇ نماد تبديل بۊبؤسته. هشتپرˇ شأر جه گر فاصله دشتي ؤ اۊ زمات مردۊم به بندري شأران ؤ بازاران نياز دشتيدي تأ رۊسيه أمرأ تجارت بۊکۊنيد هأنه وأسي اي سري شأران حويق، ليسار ؤ شفارۊد مأنستن دریا ورجأ چاکۊده بۊبؤستيد اما چؤن أ شأران هشتپر جه پۊر فاصله دشتيد ايته ايپارچه ؤ پيله شأر تشکيل نۊبؤسته ؤ تالشˇ شأرستانˇ اقتصادي مرکزانˇ مئن فاصله دکفته.
رابینؤ کي رشتˇ مئن بريتانيا سرکؤنسۊل بۊ راجع به تالش أتؤ بينيويشته: کرگانرۊدˇ بازار، گرˇ ورجأ نئهأ ؤ ۶۰ ته دۊکان ؤ ۱۵ ته چۊبي کۊلبه دره ؤ تالشˇ خانان اۊىه زيوش کۊنيدي.
۱۲۸۶ˇ سالˇ دۊرۊن مشرۊطهٰ انقلابˇ تفاقانˇ وأسي اتاقسرا عمارت تٚش بزئن ؤ کرگانرۊدˇ خانانˇ حکۊمت تۊمانه بؤسته ؤ هشتپر سۊ ته دهه وأسي جه رؤنق دکفته ؤ اداري مرکزان ويشتر به ساحلي شأران منتقل بۊبؤسته. تأ دۊوؤمي جهاني جنگ، ساحلي شأران تالشˇ منطقه مرکز بؤن ؤ ايران ؤ رۊسیه جه طريق أ شأران تجارت گۊديد. ويشتر مدرسه'ن، امنيه'ن، بلديه'ن گمرک ؤ تلگراف خانه ؤ باخي دؤلتي اداران ساحلي شأرانˇ مئن فعاليت گۊدید کي گمرک تا ۱۳۳۶ هم فعاليت گۊدي. بعد أنکي رۊسیه ۱۳۲۰ شهريور دۊرۊن گيلان اشغال بۊگۊده ايته تازه راشي أنزلي ؤ آستارا مئن چاکۊده کي أ اۊتۊبان بعد چاکۊدن ايته پۊرد کرگانرۊدˇ رۊخانˇ سر، جه هشتپرˇ مئن گۊذر گۊدي ؤ باعث بۊبؤسته کي هشتپر دۊوارده رؤنق بيگيفته ؤ دؤلتي اداران جه ساحلي شأران به هشتپر منتقل ببه. بعد أ تفاقان تالش ۲۲ مرداد ۱۳۲۳ دۊرۊن به ايته شأرستان، شفارۊدˇ بازارˇ مرکزيت أمرأ تبديل بۊبؤسته. اۊ زمات هشتپر خأىلي کۊچي تر بۊ ؤ جه ايته رديف دۊکان ؤ اي سري چۊبي خانه'ن تشکيل بۊبؤسته بۊ کي هۊ پۊرد ورجأ کي رۊسان چاکۊدن قرار دشتيدي. اما گلف گلف هشتپرˇ شأر پيله تر بۊبؤسته ؤ پۊر رؤنق بيگيفته ؤ هأنه وأسي ۱۳۲۶ˇ سالˇ دۊرۊن، تالشˇ شأرستانˇ مرکز جه شفارۊد به هشتپر منتقل بۊبؤسته ؤ شمس اميري فرمانداری أمرأ خۊ فعاليت شرۊع بۊگۊده.
هشتپر ٚ نام
[دچينواچين]اۊتاقسرا عمارت هشتپر ٚ مرکز ٚ مئن چأکۊده بۊبؤسته ؤ أ شأر ٚ نماد-أ تبديل بۊبؤسته. اتاقسرا عمارت هشت ته پيله در دأره ؤ تالشي زوان ٚ دۊرۊن ني در-أ «بٚر» گده ؤ مردۊم أ عمارت-أ هشت بٚر دۊخانديد. چؤن اۊ زمات أ عمارت پۊر معرۊف ؤ مؤدرن بۊ، مردۊم کل اۊن ٚ دؤر ؤ بر-أ ني هشت بر گۊتيد ؤ گلف گلف أ نام کل ٚ شأر ٚ ره استفاده بۊبؤسته ؤ أ شأر هشتبر نام بيگيته ؤ زمات ٚ گۊذر ٚ مئن ؤ واجه چرخستن ٚ وأسي هشتبر، هشتپر-أ تبديل بۊبؤسته. تازگي‌ئن أ شأر ٚ رسمي نام-أ تالش بنأده ولي مردۊم ٚ مئن هۊ هشتپر ويشتر رائج ايسه.[۳]
جمعیت
[دچينواچين]هشتپر دۊوؤمي تالشانˇ پيله شأر بعد لنکران ؤ گيلانˇ پنجؤمي پيله شأر بعد رشت، أنزلي، لاجؤن ؤ لنگرۊد ايسه. أ شهرˇ جمعيت مختلف سالان دۊرۊن أتؤ ايسه:
| سال | جمعیت (نفر) | |
|---|---|---|
| ۱ | ۱۳۳۵ | ۳۳۵۴ |
| ۲ | ۱۳۴۵ | ۵۸۶۷ |
| ۳ | ۱۳۵۵ | ۱۰۴۴۴ |
| ۴ | ۱۳۶۵ | ۲۴۱۸۲ |
| ۵ | ۱۳۷۵ | ۳۳۶۴۰ |
| ۶ | ۱۳۸۵ | ۴۱۴۸۶ |
| ۷ | ۱۳۹۵ | ۵۴۱۷۸ |
مردۊم
[دچينواچين]هشتپر، تالشانˇ پيله شأر ايسه. هشتپرˇ مردۊمˇ أصلي زوان تالشي ايسه ؤ گيلکي ني رائج ايسه. [۴] أ شهر مردۊم ويشتر سني ؤ اي سري ني شيعه ايسن. جامع، عباسیه، قاسمیه، صاحب زمان، ناله تربه، زینبه، حسینیه اعظم ؤ امام سجاد مٚزگيان شيعه'ن شين ايسه ؤ محمدیه مزگي ني سنيان شين ايسه. [۵][۶][۷]
دئني جيگایان
[دچينواچين]- سياداران ٚ جنگلي پارک
- تالش ٚ سۊرتمه
- قرۊق ٚ ساحل کي ۳ کيلؤمتر هشتپر أمرأ فاصله دره.[۸]
- تازه آباد ٚ ساحل
- گيسؤم ٚ جنگلي پارک، هشتپر ٚ نسا ۱۰ کيلۊمتري
- کيشۊن بؤن ٚ جنگلي پارک، هشتپر ٚ خۊرخۊس ٚ ۱۰ کيلۊمتري
- جؤکندان ٚ سل، هشتپر ٚ کلسيا ۸ کيلؤمتري
- سيد نيکي بۊقا، هشتپر ٚ خۊرتاو ٚ مئن
- سردار امجد ٚ عمارت
- پارک شهر ٚ مزقاني آونما
پارکان
[دچينواچين]- پارک شهر
- پارک قدس
- پارک کودک
- بوستان مادر
- پارک سد ساحلی
- کوی معلم
- پارک سیاهداران
- پارک ساحلی قروق
- بام تالش
اقامتي جيگایان
[دچينواچين]- هتل بزرگ تالش
- هتل لیوادور
- هتل راستین
- هتل نگین
محله‌ئن
[دچينواچين]بازار، مسگران، گلسرخ، سد ساحلی، کاروانسرا، شهربانی، سعدی، تختی، بهشتی، معین، قدس، دانش آموز، فرهنگیان، پاسداران، بیست متری، طاهری، گیلک محله، تی تک بزرگ، طولارود، بسیجیان، سید رضی، سید نیکی، کرد محله، تره تنگده، شیلو، ریک، هره دشت
بئداشت ؤ ساقي
[دچينواچين]بيمارستانان
[دچينواچين]- جنرالˇ بيمارستان
- نۊراني شهيدˇ بيمارستان
- دکتر طاهري خصۊصي بيمارستان
شٚو تأ رۊجي درمانگان
[دچينواچين]- شفا درمانگا
- فرهنگيان درمانگا
- امام علي النقي درمانگا
- تأمين اجتماعي درمانگا
کتابخانه‌ئن
[دچينواچين]- ۱۷ شهریورˇ کتابخانه، پارک شهرˇ مئن
- امام رضا کتابخانه، میدان امامˇ مئن
دانشگایان
[دچينواچين]- دانشگاه آزاد اسلامی واحد تالش
- دانشگاه پیام نور مرکز تالش
- دانشگاه علمی کاربردی تالش
- دانشگاه سما واحد تالش
سربس
[دچينواچين]- ↑ یادکرد وب|نویسنده=|نشانی=http://www.sko.ir/Sarshomari1390/Shahrhaye_IRAN.xls%7Cعنوان=نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵|ناشر=معاونت برنامه‌ریزی استانداری خراسان جنوبی (به نقل از مرکز آمار ایران)|تاریخ=۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲|تاریخ بازبینی=۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121002040004/http://www.sko.ir/Sarshomari1390/Shahrhaye_IRAN.xls%7Carchivedate=۲ اکتبر ۲۰۱۲|dead-url=yes}}
- ↑ دفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت مدیریت منابع آب وزارت نیرو
- ↑ http://www.gilanmiras.ir/talesh.htm |title=نسخه آرشیو شده |accessdate=۲۹ اکتبر ۲۰۱۷ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080919095338/http://www.gilanmiras.ir/talesh.htm |archivedate=۱۹ سپتامبر ۲۰۰۸ |dead-url=yes }}
- ↑ سایت شهرداری تالش
- ↑ http://www.taleshen.ir/joqrafiyaye%20farhangi.htm%7Cتاریخ بازدید=۲۱ ژوئیه ۲۰۱۳}}
- ↑ http://www.tatha.fagig.com/tati%20talesh2.htm%7Cتاریخ بازدید=۲۱ ژوئیه ۲۰۱۳}}
- ↑ رهنمایی، محمدتقی، علل نفوذ زبان‌های ترکی و گیلکی در تالش، فصلنامه تحقیقات تالش، شماره ۲ - زمستان ۱۳۸۰.
- ↑ http://isna.ir/fa/news/92093020658/کشف-یک-کشتی-احتمالا-قاجاری