Leitir Fraic

Leitir Fraic
	;
Suíomh
	53° 33′ 13″ N, 9° 56′ 54″ O / 53.553595°N,9.948366°W
Stát ceannasach	Éire
Cúige Éireannach	Cúige Chonnacht
Contae in Éirinn	Contae na Gaillimhe
Tíreolaíocht
Airde	81 m
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama	UTC±00:00
Logainm.ie	1413597

Sráidbhaile i gContae na Gaillimhe is ea Leitir Fraic^[1] (Letterfrack as Béarla). Tá sé suite i gConamara 15 km slí thoir thuaidh ón gClochán, in aice le bá Bhearna Dhearg agus cuan Bhaile na Cille. Tá ionad cuairteoirí Pháirc Náisiúnta Chonamara suite anseo, chomh maith le Letterfrack Furniture College agus ceanncheathrú Connemara Community Radio.

Stair

Sanasaíocht

Ní léir céard is brí leis an bhfocal fraic, b'fhéidir fraig (bean) nó fraoch.

Cumann na gCarad

Chuir James agus Mary Ellis, lánúin a bhí ina mbaill de Chumann na gCarad, na Quakers, fúthu i Leitir Fraic sa bhliain 1849. Bhí James Ellis tar éis éirí as a phost mar fhear gnó in Bradford i dtuaisceart Shasana in aois 56 bliain dó. Cheannaigh sé eastát mór i gceantar Leitir Fraic. Bhí an Drochshaol faoi lán seoil um an dtaca sin. D'fhostaigh Ellis 80 fear, bhunaigh sráidbhaile agus rinne iarracht an ceantar a chur in oiriúint don fheirmeoireacht.

Nuair a theip ar shláinte James Ellis sa bhliain 1857, d'fhill sé ar Yorkshire, agus cheannaigh John Hall a eastát. Scríobh Mary Ellis go raibh "feeling of the much we have left undone, and the darkness which exists there, where nature looks so fair" ag cur isteach uirthi.

Scoil saothair

Osclaíodh scoil saothair Naomh Íosaf^[2] sa bhliain 1887. Dúirt an file Richard Murphy faoi na daltaí:

Podded in varnished pews, stunted in beds

Of cruciform iron, they bruise with sad, hurt shame:

Orphans with felons, bastards at loggerheads

With waifs, branded for life by a bad name.

Bhíodh drochíde ar siúl sa scoil.^[3] Dúnadh an t-ionad míchlúiteach sa bhliain 1973/74.

Tá Letterfrack Furniture College, cuid de GMIT, bunaithe ar an suíomh anois, chomh maith le Connemara Community Radio.

Marconi

Roghnaigh Marconi Leitir Fraic do stáisiún raidió trasatlantach. Ó 1913 go 1922, théadh teachtaireachtaí óna Marconi Towers i Nova Scotia go Leitir Fraic, agus ón gClochán go Louisburg i Nova Scotia. Aistríodh an tseirbhís go Tywyn na Breataine Bige nuair a scriosadh stáisiun an Chlocháin sa bhliain 1922 mar thoradh ar an gCogadh Cathartha.

Naisc

Blianta an uafáis i Leitir Fraic^[3]
letterfrack.info Curtha i gcartlann 2008-02-10 ar an Wayback Machine
connemaraireland.com: Letterfrack
Lóistín Curtha i gcartlann 2010-08-05 ar an Wayback Machine

Féach freisin

Páirc Náisiúnta Chonamara

Tagairtí

↑ “Leitir Fraic/Letterfrack | logainm.ie” (ga). Bunachar Logainmneacha na hÉireann (Logainm.ie). An Coimisiún Logainmneacha. Dáta rochtana: 2023-06-22.
↑ ^2.0 ^2.1 "St Joseph's Industrial School, Letterfrack" (as en) (2024-03-19). Wikipedia.
↑ ^3.0 ^3.1 Uinsionn Mac Dubhghaill (Nollaig 2003). "Blianta an uafáis i Leitir Fraic" (ga-IE). Beo!. Dáta rochtana: 2024-05-11.

[Logainm-1] “Leitir Fraic/Letterfrack | logainm.ie” (ga). Bunachar Logainmneacha na hÉireann (Logainm.ie). An Coimisiún Logainmneacha. Dáta rochtana: 2023-06-22.

[:0-2] 2.0 ^2.1 "St Joseph's Industrial School, Letterfrack" (as en) (2024-03-19). Wikipedia.

[:1-3] 3.0 ^3.1 Uinsionn Mac Dubhghaill (Nollaig 2003). "Blianta an uafáis i Leitir Fraic" (ga-IE). Beo!. Dáta rochtana: 2024-05-11.

[1]

[2]

[3]