Lá Fhéile Mártain

Lá Fhéile Mártain

Cineál	cothrom an lae lá saoire lá féile Críostaí féile reiligiúnach
Ainmnithe in ómós	Mairtín de Tours
Comóireann sé	Mairtín de Tours
Lá	11 Samhain
Tír	an Ghearmáin, an Ríocht Aontaithe, an Ostair, an Bheilg, Poblacht na Seice, an Danmhairg, an Eastóin, Éire, an Iodáil, an Ísiltír, an Phortaingéil agus an Laitvia
Meán cumarsáide
Codanna
tine chnámh dheasghnách Lá Fhéile Mártain sa Ghearmáin Lá Fhéile Mártain san Ísiltír

Déantar ceiliúradh ar Naomh Mártain timpeall na hEorpa ar fad ar an 11 Samhain nó Lá Fhéile Mártain. Ba naomh é Mártain, Mairtín nó Martín de Tours (a rugadh i 316 nó 336 i Savaria, Deoise an Phanóin) agus uncail Naomh Pádraig, is cosúil.

Nósanna

Sa Ghearmáin siúlann páistí óga trí na sráideanna le laindéir ildaite ina lámha. Canann siad amhráin atá foghlamtha de ghlanmheabhair acu in ómós do Naomh Mártain. Ar fud na Gearmáine bíonn mórshiúlta fairsing. Dráma beag ag léiriú scéal an Naomh agus an Bacach, agus ansin siúl le lóchrainn.

De réir an fhinscéil, chuaigh Mártain i bhfolach i measc na ngé nuair a bhí muintir Tours ag iarraidh easpag a dhéanamh de dá ainneoin. Ach sceith na géanna air. Dá bharr sin a itear gé ar an 11 Samhain.

In Éirinn, bhíodh sé de nós ag seandaoine éan éigin ar nós gé, circe nó lachan a mharú an oíche roimh Lá Fhéile Mártain, an 10 Samhain, agus an fhuil a scaoileadh mórthimpeall chró na gcearc. Luaitear sa scéal seo go gcuireadh gach duine den líon tí crosóg air féin agus deiridís an méid seo a leanas:

“Iarraim ar Mhártan Míorbhúilteach muid a tharrtháil is a chur ar ár leas;
is go mbeirimíd beó ar Fhéil Mhártain aríst.”