اعتدال بهاری
موقعیت خورشید در لحظه اعتدال بهاری (نیمکره شمالی)-تقاطع دایرةالبروج (قوس آبی) با استوای سماوی (میل صفر درجه)-
تقریبا ۱ فروردین (۲۱ مارس)، در برج حمل بر صورت فلکی ماهی.
| تاریخ و زمان (به وقت ایران) انقلابین و اعتدالین روی زمین[۱] | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| زمان | اعتدال بهاری |
انقلاب تابستانی |
اعتدال پاییزی |
انقلاب زمستانی | ||||
| ماه | اسفند/ فروردین |
خرداد/ تیر |
شهریور/ مهر |
آذر/ دی | ||||
| سال | ||||||||
| روز | ساعت | روز | ساعت | روز | ساعت | روز | ساعت | |
| ۱۴۰۰ | ۳۰ | ۱۳:۰۷ | ۳۱ | ۰۷:۰۲ | ۳۱ | ۲۲:۵۱ | ۳۰ | ۱۹:۲۹ |
| ۱۴۰۱ | ۲۹ | ۱۹:۰۳ | ۳۱ | ۱۲:۴۴ | ۱ | ۰۴:۳۴ | ۱ | ۰۱:۱۸ |
| ۱۴۰۲ | ۱ | ۰۰:۵۴ | ۳۱ | ۱۸:۲۸ | ۱ | ۱۰:۲۰ | ۱ | ۰۶:۵۷ |
| ۱۴۰۳ | ۱ | ۰۶:۳۷ | ۱ | ۰۰:۲۱ | ۱ | ۱۶:۱۴ | ۱ | ۱۲:۵۰ |
| ۱۴۰۴ | ۳۰ | ۱۲:۳۲ | ۳۱ | ۰۶:۱۲ | ۳۱ | ۲۱:۵۰ | ۳۰ | ۱۸:۳۳ |
| ۱۴۰۵ | ۲۹ | ۱۷:۴۶ | ۳۱ | ۱۱:۵۵ | ۱ | ۰۳:۳۶ | ۱ | ۰۰:۲۰ |
| تاریخ و زمان متوسط (به وقت ایران) اعتدالین (°۰) و انقلابین ('۲۶ °۲۳±) روی زمین | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| نقاط فصول |
اعتدال بهاری |
انقلاب تابستانی |
اعتدال پاییزی |
انقلاب زمستانی | ||||
| زمان | ۱ فروردین | ۳۱ خرداد | ۱ مهر | ۱ دی | ||||
| ساعت | ۰۰:۰۷ | ۱۸:۰۳ | ۰۹:۴۴ | ۰۶:۱۳ | ||||
اعتدال بهاری، (در نیم‌کرهٔ شمالی) در ستاره‌شناسی به لحظه‌ای گفته می‌شود که خورشید از دید ناظر زمینی از صفحهٔ استوای سماوی می‌گذرد و سپس حرکت خود را به سمت شمال آسمان در پیش می‌گیرد. اعتدال بهاری یکی از دو اعتدالین زمین است که در هر سال رخ می‌دهد (اعتدال دیگر اعتدال پاییزی است).
جابجایی و گردش زمین به دور خورشید در هر سال باعث می‌شود تا ناظر زمینی تصور کند که خورشید روی یک مدار دایره‌ای (دایرةالبروج) که با مدار استوای زمین ۲۳٫۵ درجه اختلاف دارد، به دور سیاره ما حرکت می‌کند. در این میان چهار نقطه از مدار فرضی حرکت خورشید به دور زمین بسیار مهم می‌شود. دو نقطه اعتدال بهاری و پاییزی که محل تلاقی دو مدار حرکت ظاهری خورشید به دور زمین و دایره استوای سماوی است و دو نقطه انقلاب تابستانی و زمستانی که به نظر می‌رسد خورشید در بیشترین فاصله زاویه‌ای نسبت به استوای سماوی قرار می‌گیرد.[۲]
اعتدال بهاری در نیم‌کرهٔ شمالی تقریباً ۱ فروردین «۲۱ مارس» (لحظهٔ متوسط سالانة آن یکم فروردین ساعت ۰۰:۰۰ (ایران)) و هم‌زمان با آغاز فصل بهار است، درحالیکه همین زمان در نیم‌کرهٔ جنوبی آغاز پاییز و لحظهٔ اعتدال پاییزی است و بالعکس.
لحظهٔ متوسط اعتدال بهاری
[ویرایش]در تقویم هجری خورشیدی ایرانی برای تعیین روز تقویمی آغاز سال، ظهر نسبت به لحظه تحویل سال (اعتدال بهاری) مرز در نظر گرفته می‌شود؛ یعنی درصورتیکه لحظه تحویل سال قبل از ظهر باشد همان روز، روز آغاز سال و چنانچه لحظه تحویل سال بعد از ظهر باشد فردای آن، روز آغاز سال به حساب می‌آید. از اینرو میانگین سالانهٔ لحظهٔ اعتدال بهاری (تحویل سال) مابین ظهر آخرین روز سال و ظهر اولین روز سال؛ یعنی نیمه شب (حدوداً ساعت ۰۰:۰۰ بامداد (ایران) اولین روز سال) خواهد بود. این تقویم بیشترین هماهنگی با زمان واقعی نجومی دارد و نوروز آن هماهنگ با میانگین اعتدال بهاری می‌باشد.
تحویل سال نو، در فرهنگ
[ویرایش]جشن باستانی نوروز از لحظه تحویل سال در نیمکره شمالی شروع می‌شود. در گذشته، با به دست آوردن احکام نجوم هر فصل سال، زمان تحویل خورشید را به برج آغازین آن فصل در نظر می‌گرفتند و از همین روی تحویل سال و آغاز فصل بهار، هنگام ورود خورشید به برج حمل در دائرةالبروج یا آغاز برج حمل بود. امروزه به کمک ابزار مدرن می‌توان لحظه رسیدن خورشید به نقطه اعتدال بهاری را به‌طور مستقیم و با دقت زیاد محاسبه کرد و در این لحظه، مختصات دائرةالبروجی خورشید، صفر فرض می‌شود.[۳][۴][۵]
شعر زیر از بدرالدین چاچی به مضمون اعتدال بهاری اشاره دارد:
- آهویِ آتشین روی چون در بَره دراُفتد
- کافور خشک گردد با مُشک تر برابر
- در این شعر آهوی آتشین، خورشید است (آهو در ادبیات کهن فارسی نماد بهار و شیر نماد زمستانست) که نقطه اعتدال برج حمل (بره) وارد می‌شود و روز (کافور خشک) با شب (مشک تر) با هم برابر می‌شوند.[۶]
در ۲۱ مارس سال ۱۹۷۱ او تانت، دبیرکل سازمان ملل متحد، روزی را که اعتدال بهاری در آن رخ می‌دهد روز زمین نام نهاد و از آن پس سازمان ملل و بسیاری از کشورها این روز را جشن می‌گیرند و سعی در گسترش آگاهی در مورد لزوم حفظ محیط زیست در زمین می‌کنند.[نیازمند منبع]
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]
- Wikipedia contributors, "Equinox," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Equinox&oldid=196902854
- ↑ United States Naval Observatory (۲۰۱۰-۰۶-۱۰). "Earth's Seasons: Equinoxes, Solstices, Perihelion, and Aphelion, 2000-2020".
- ↑ سال نو به روایت یک منجم بایگانی‌شده در ۲۴ مه ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine، در: وبگاه دانش فضایی، بازدید: ۱۷ مارس ۲۰۱۲
- ↑ «در دایره البروج چه می‌گذرد؟». www.noojum.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۲۹.
- ↑ تحویل(1) دانشنامه جهان اسلام
- ↑ Zaky، Sahib (۲۰۲۳-۱۰-۳۰). «ᐈ Breaking Taboos: A Critical Look at Sexuality in Arab Cinema». encyclopaediaislamica.com (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۲۹.
- ↑ فنون و صنایع ادبی سوم رشته فرهنگ و ادب، دهه 70 خورشیدی
| پیش از هخامنشیان | |
|---|---|
| در زمان هخامنشیان | |
| در زمان سلوکیان | |
| در زمان ساسانیان | |
| جنگ‌های صلیبی و صدر اسلام | |
| عصر مشروطه | |
| گاه‌شماری‌های محلی | |
| موضوعهای مرتبط | |
| رسم‌ها | خانه‌تکانی • سفره هفت‌سین • هفت میوه • سمنو • حاجی‌فیروز • چهارشنبه‌سوری • آجیل مشکل‌گشا • سبزی‌پلو • سیزده‌به‌در • ننه‌سرما • عمونوروز • کوسه برنشین • میر نوروزی • تحویل سال • مسافرت نوروزی • عید دیدنی • عیدی دادن • نوروزخوانی • آیین شال‌اندازی • قاشق‌زنی • فال‌گوشی • آیین کوزه‌شکستن • تکم‌چی |  |
|---|---|---|
| دیگر | ||
 | این یک مقالهٔ خرد اخترشناسی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |