Moctezuma Xocoyotzin

Moctezuma Xocoyotzin
	; Irudi gehiago
huey tlatoani (en)	; 1502ko apirilaren 14a - 1520
huey tlatoani (en)
Bizitza
Jaiotza	Tenochtitlan, c. 1466
Herrialdea	Azteka
Heriotza	Tenochtitlan, 1520ko ekainaren 29a (53/54 urte)
Familia
Aita	Axayacatl
Ama	Axcatlxochitl-Xochiquetzal
Ezkontidea(k)	Teotlalco (en) ; Tlapalizquixochtzin (en)
Seme-alabak	ikusi María Xipaguazin Moctezuma (en) ; Tecuichpo Ixcaxochitzin; Chimalpopoca (en) ; Tlaltecatzin (en) ; Pedro Moctezuma (en) ;
Haurrideak	ikusi Cuitláhuac (en) ; Tezozomoctli Acolnahuacatl (en) ; Xocotzin (en) ;
Hezkuntza
Hizkuntzak	Nahuatla
Jarduerak
Jarduerak	politikaria
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Aztec religion (en) ; Mitologia azteka

Moctezuma II.a edo Moctezuma Xocoyotzin (nahuatlez: Motēcuhzōma Xōcoyōtzin; 1466 aldean – 1520ko ekainaren 29a) Tenochtitlángo bederatzigarren tlatoani (agintaria) izan zen eta 1502 eta 1520 artean gobernatu zuen. Espainiarren konkista bere erregealdian hasi zen. Axayácatl Enperadorearen semea zen. Apaiz hautatu zuten eta 1502an bere osaba Ahuitzotl ordezkatu zuen gobernuan, oraingo Michoacánetik Tehuantepecera. Tehuantepeceko kapitala Tenochtitlan zen. Hiri handi honek, 1325ean laku batean sortua zenak, 1519an 100.000 biztanle zituen. Bere domeinuak egituratzeko asmoz, gobernu zentral indartsu bat sortu zuten eta zerga sistemak ordenatu zituen.

1518an Yucatanen kostaldean Juan de Grijalvaren presentziaz (Espainiako esploratzailea) konturatu ziren. Azteken subiranoak mezulariak bidali zituen eta atzerritarrei opariak bidali zizkien. 1519ko azaroaren 8an^[1] Hernán Cortésen espedizioa bere ertzetan lehorreratu zenean, Moctezumak ez zuen izan problemarik hau Quetzalcoatl bezala identifikatzeko, eta 1519ko azaroan ospatsuki Tenochtitlanen jaso zuen, eta opari baliotsuz estali. Halere, egun gutxi batzuen ostean, Cortés, bere gizonen eta beronen bizitzaz kezkatuta, enperadorearen menpe baitzeuden, mugimendu ausart batez, Moctezuma preso hartu zuen eta haren jabe egin. Baita bere inperioarena ere.