Magistratu

Magistratua (latinaren magistratus hitzatik) zenbait funtzionario publiko izendatzeko erabiltzen den hitza da. Lege, administrazio edo politika agintea duen funtzionario zibila; bereziki, lege agintea duena.^[1] Kontzeptua Antzinako Greziatik dator, eta hispaniar hizkuntzako herrialdeetan eboluzionatu du kargu administratiboak edo, bereziki, judizialak aipatzeko. Bere funtzio nagusia epaitzea eta epaitutakoa betearaztea da.^[2] Teorian behintzat independenteak, hau da, beste botere baten eraginik gabekoak, eta inpartzialak izan behar dira.

Antzinako Erroman

Antzinako Erroman, magistratuak, hiriko zuzendaritza eta administrazioaz arduratzeko aukeratutako herritarrak ziren. Funtzio betearazleak, legegileak eta judizialak batera edo bereizita egiten zituzten. Magistratuak, funtsean, kontsul, prokontsul, pretore, zinegotzi, tribuno eta zentsoreak ziren. Printzerriaren eta, geroago, Dominatuaren garaian, magistratuak botere eraginkorra galtzen joan ziren.

Gaur egun

Gaur egun kontzptua nolabait nahasia da. Magistratuak dira justizia auzitegi nagusiak osatzen dituztenak, herrialde bateko Gorte Gorena bezala. Batzuetan, magistratu esaten zaio kide anitzeko organo edo auzitegi bateko kide den epaile orori, hierarkiaren barruan goragoko maila bat aipatuz. Zentzu zabalagoan, eremu judizialeko kargu publiko bat betetzen duen pertsonak ere hartzen du izen hori. Zentzu horretan, epaileek magistratu izena jasotzen dute.

Frantzian

Frantzian, alde batetik, jurisdikzio aginduen bikoiztasuna dela eta (jurisdikzio administratibo eta judizialarekin) eta, bestetik, zuzenbide arruntaren jurisdikzioaren eta salbuespeneko jurisdikzioaren arteko bereizketa dela eta, jurisdikzio desberdinetan ari diren magistratuen organoak daude, estatutu desberdinen arabera, eta kontratatutako metodo desberdinen arabera.

Espainian

Espainian, epaile batek hiru urteko antzinatasuna izan behar du kidegoan magistratu edo auzi-maisu kategoriara igotzeko. Beraz, karrera judizialaren barruko lanbide-kategoria bat da. Gainera, doktrina juridikoan erregea lehen magistratu gisa onartzen da.

Erreferentziak

Kanpo estekak

Datuak: Q4594605
Multimedia: Magistrates / Q4594605

[1] ttps://www.euskara.euskadi.eus/r59-738/eu/contenidos/termino/_c03970/eu_m_0155/m0155.html

[2] ttp://www1.euskadi.net/harluxet/hiztegia1.asp?sarrera=magistratu

[1]

[2]