Jean Starobinski
Jean Starobinski (Geneva, Suitza, 1920ko azaroaren 17a - Morges, Suitza, 2019ko martxoaren 4a) suitzar medikua eta saiakeragilea izan zen.
Biografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Psikiatria eta psikoanalisian aditua.
Idatzi zituen literatura-kritikari buruzko saiakerek frantsesezko kritika berriaren aditu inportantenetako bat bihurtu zuten. Literatura-eskolak eman zituen Baltimoreko Unibertsitatean (1953-1957), eta gero Genevakoan.
Eskolak emateaz gainera, literaturari buruzko artikuluak idatzi zituen La Nouvelle Revue Française eta Tel Quel literatura-aldizkari ospetsuetan. Handik gutxira bere garaiko kritikari onentsuenetzat hartu zuten. Oso ongi baliatu zuen psikoanalisiaz eta psikiatriaz zuen jakitate handia bere kritika-lanari ikuspegi berezia emateko.
Lanik aipagarrienak: Montesquieu par lui même (1953, Montesquieu beraren arabera), Jean-Jacques Rousseau: La transparence et l'obstacle (1958, Jean-Jacques Rousseau: gardentasuna eta eragozpena); L'inventión de la liberté (1964, Askatasunaren asmakizuna); Portrait de l'artiste en saltimbanque (1970, Artista-ibiltariaren erretratua); 1789: les emblèmes de la raison (1973, 1789: Arrazoiaren ezaugarriak); Trois fureurs (1974, Hiru grina); L'oeil vivant II: la rélation critique (1979, Begi biziduna II: kontakizun kritikoa); Montaigne en mouvement (1983, Mountaigne mugimenduan). Bere libururik arrakastatsuena, baina, L'oeil vivant (1961, Begi biziduna) izan zen, Corneille, Racine, Montesquieu, Rousseau eta Stendhalen lanei buruzko azterketa zorrotza bezain sakona.
Liburuak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Montesquieu par lui-même, 1957.
- L'œil vivant, 1961.
- Histoire du traitement de la mélancolie, des origines à 1900, 1960.
- L'Invention de la liberté, 1964.
- Portrait de l'artiste en saltimbanque, 1970.
- La relation critique, 1970.
- 1789: les emblèmes de la raison, 1973.
- Trois fureurs. Essais, 1974.
- Les mots sous les mots: les anagrammes de Ferdinand de Saussure, 1971.
- Montaigne en mouvement, 1982.
- Table d'orientation, 1989.
- Le remède dans le mal. Critique et légitimation de l'artifice à l'âge des Lumières, 1989.
- La mélancolie au miroir. Trois lectures de Baudelaire, 1989.
- Diderot dans l'espace des peintres, 1991.
- Largesse, París, RMN, 1994.
- Action et réaction. Vie et aventures d'un couple, 1999
- La poésie et la guerre, chroniques 1942-1944, 1999.
- Le poème d'invitation, Ginebra, 2001.
- Les enchanteresses, 2005.
- La parole est moitié à celuy qui parle, 2009.
- L'Encre de la mélancolie, 2012
- Accuser et séduire, 2012
- Diderot, un diable de ramage, 2012
- La Beauté du monde - La littérature et les arts, 2016
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.