Difteria

Difteria
Deskribapena
Mota	infekzio bakteriano primarioa, Corynebacterium infection (en) , eritasuna; pandemic and epidemic-prone diseases (en)
Espezialitatea	infektologia
Arrazoia(k)	Corynebacterium diphteriae
Sintoma(k)	eztarriko mina, sukarra, barking cough (en) , Amigdalitisa, bihotz-gutxiegitasuna, neuropatia periferikoa, hantura; sasimintza
Patogenoaren transmisioa	aire bidezko kutsadura; ttantta bidezko kutsadura
Azterketa medikoa	Elek's test (en) , kultibo mikrobiologiko; miaketa fisiko
Tratamendua
Erabil daitezkeen botikak	benzylpenicillin (en) , tylosin (en) , diphtheria antitoxin (en) , Anpizilina, Penizilina, Azitromizina eta Klaritromizina
Identifikatzaileak
GNS-10-MK	A36, A36.1, A36.2, A36.8, A36.3, A36.0 eta A36.9
GNS-9-MK	032 eta 032.9
GNS-10	A36
GNS-9	032
DiseasesDB	3122
MedlinePlus	001608
eMedicine	001608
MeSH	D004165
Disease Ontology ID	DOID:11405

Ohar medikoa

Oharra: Wikipediak ez du mediku aholkurik ematen. Tratamendua behar duzula uste baduzu, jo ezazu sendagilearengana.

Difteria Corynebacterium diphtheriae bakterioak eragindako gaixotasun infekziosoa da. Normalki, eztarri, amigdalak, sudur edo azalean agertzen dira infekzioak.

Difteriaren zabalkundea 1997-an (Iturria: M.O.E.)
♦ 100 kasu baino gehiago
♦ 50 eta 100 kasuren artean
♦ 1 eta 49 kasuren artean
♦ kasurik ez

Gaitzaren berezko ezaugarria sasi mintzen edo mintz faltsuen agerpena izaten da; sasi mintz hauek goiko arnas hodietan agertu ohi dira, eta barnean bazilo pila dute.

Gaitza txertoa hartu ez duten umeen artean ematen da batik bat. Txertoa agertu aurretik, difteriak umeen hilkortasun-tasa handia eragiten zuen.

Difteria aitortu beharreko gaixotasuna da Euskal Herrian.

Eragilea

Corynebacterium diphtheriae-k, Corynebacterium guztien antzera, bazilo itxura du. Mikroskopioan ikusita, bakterio honek bizpahiru pikor edo inklusio handiak ditu bere barnean, polifosfatoz osatuak (irudia); egitura hauek oso berezkoak dira.

Bakterio honek toxina oso indartsua ekoizten du, difteriaren sintomak eragiten dituena. Toxina ekoizten ez duten Corynebacterium diphtheriae-ren mutanteak ez dira patogenoak.

Infekzioa

Bakterio eragilearen gordailu bakarra gizakia da. Horrek esan nahi du ez dela beste animaliengan aurkitzen, eta ez dela gai ere aske bizitzeko lurrean edo uretan. Kutsapena arnas bidetik gertatzen da, gaixoaren faringean edo goiko arnas hodietan dauden bakterioak eztula edo doministikuen bidez kanporatzen direnean.

Gaixotasunaren inkubazio epea 2 eta 5 egun artekoa da.

Corynebacterium diphtheriae-k infektatzen duenean orofaringean kokatzen da. Bertako mukosan sasi mintz difterikoa sortzen du, kentzean odola dariona. Bakterio honek ez du ahalmen inbasiboa, eta infekzioa ez da beste tokitara zabaltzen. Hala ere, bere patogenizitatea ekoizten duen toxina indartsuan datza: toxina honek mukosaren zelulak kaltetzen ditu, eta zenbait kasutan -gainera- odolaren bitartez zabaldu daiteke bihotza, giltzurrunak eta nerbio sistema minduz eta heriotza eraginez.

Sintoma klinikoak

Klinika hainbat faktoreren araberako izango da:

Infektatu den tokia
Infektatuaren egoera immunea
Mikroorganismoaren birulentzia

Arnas difteria

2 – 6 eguneko inkubazioaren ondoren agertuko da. Corynobacterium-a faringe eta inguruko zelula epitelialetan ugalduko da. Toxinaren ondorioz exudatu fibrinotsua eratzen da mukosetan, mintz moduko bat, gris beltz kolorekoa, bakterio, linfozito, zelula plasmatiko, fibrina eta zelula hilez osatua. Hau ehunari itsatsita dago, eta zaila da kentzea inguruko ehunean hemorragiatxoak sortu gabe. Ondorioz arnasteko zailtasunak, takipnea eta sibilantziak ageriko dira, ronkusarekin batera. Krup-en eztula, ahots korden hanturagatik. Konplikatzean arnasbideen butxadura, arritmia kardiakoak, koma eta heriotza ekar dezake.

Azaleko difteria

Beste pertsona infektatuekin kontaktu zuzenean egoteagatik agertzen da. Hasieran mantxa moduko bat agertuko da, gero papula, eta gero ultzera kronikoa, gainazal grixaska batekin estalia. Exotoxinaren ondorioz gaixotasunearen sintoma sistemikoak ager daitezke.

Sintomak:

Rinorrea odolarekin
Irensteko arazoak eta eztarriko mina
Hotzikarak
Sukar baxua
Edema
Astenia eta zurbiltasuna
Posible da sintomarik ez agertzea infektatuta egon arren

Konplikazioak sortu daitezke zirkulazio sistemikora helduz gero. Ohikoena bihotzean miokarditisa da,, bihotz geldiketara hel daitekeena. Nerbio-sisteman desmielinizazioa ere sortzen du toxina difterikoak, zonaldearen paralisia dakarrena. Exotoxinaren xurgapenak giltzurrunetan tubuluen nekrosia ere suposa dezake.

Tratamendua

Tratamenduaren aspektu garrantzitsuena antitoxina administratzea da, bakterioa organismoko zeluletara atxikitu aurretik, horrela heriotza zelularrak (toxinaren ondoriozkoak)eta hauek sortutako sintomak ez gertatzeko. Astebete inguru beranduago pazientea errekuperatzen denean exudatu mintza bere kabuz askatu eta botatzen da espektorazio bidez. Antibiotiko tratamenduan penizilina edo eritromizina ematen da, bakterioaren hedapena ez emateko eta horrela exotoxinaren produkzioa ez emateko. Garrantzitsua da ere gaixoa isolatzea eta deskantsua.

kirurgia erabiltzera hel daiteke arnas arazoa oso larria bada: Trakeotomia

Prebentzioa

Difteriaren aurkako txertoa dago, eta Hego Euskal Herrian txerto konbinatu batean (difteria, tetanosa eta kukutxeztula) erabiltzen da. Ume guztiei ematen zaie txertoa, 4 dositan lehenengo 6 urteetan.

Txerto konbinatu hau DFT izenarekin ezagutzen da.

Kanpo estekak

Datuak: Q134649
Multimedia: Diphtheria / Q134649