60 Minutes
60 Minutes | ||||
---|---|---|---|---|
Jatorria | ||||
Sortzailea(k) | Don Hewitt (en) | |||
Izenburua | 60 Minutes | |||
Jatorrizko hizkuntza | ingelesa | |||
Jatorrizko herrialdea | Ameriketako Estatu Batuak | |||
Sasoi kopurua | 46 | |||
Atalak | 2.325 | |||
Ezaugarriak | ||||
Genero artistikoa | telebista dokumentala | |||
Iraupena | 42 minutu | |||
Antzezlea(k) | ||||
Ekoizpena | ||||
Ekoizlea | Claudia Weinstein (en) Jeff Fager (en) | |||
Konpainia ekoizlea | CBS Productions (en) | |||
Ekoizle eragilea | Jeff Fager (en) | |||
Aurkezlea | Steve Kroft (en) , Lara Logan, Scott Pelley (en) , Bill Whitaker (en) eta Lesley Stahl (en) | |||
Emanaldia | ||||
Jatorrizko igorlea | CBS | |||
Hasiera-data | 1968ko irailaren 24a | |||
cbsnews.com… | ||||
| ||||
kronologia | ||||
|
60 Minutes telebista saio bat da, Don Hewitt ekoizleak sortua eta CBS telebista kate estatubatuarrak ekoiztua. Kazetaritza-azterketaren eta -informazioaren formatua du. 1968ko irailaren 24az geroztik, Harry Reasoner eta Mike Wallace aurkezle zituela, arrakasta handia izan du Estatu Batuetan. Edizio bakoitzean, gaurkotasuneko hiru erreportaje aurkezten ditu saioak.
Saioa 1968an hasi zen, Mike Wallacek eta Harry Reasonerrek aurkeztutako hamabosteroko telebista saio gisa. Krema koloreko platoaren alde banatan esertzen ziren biak, baina platoaren kolorea beltzera aldatu zen geroago, oraindik erabiltzen den kolorea. Programak kronometro handi bat erabiltzen zuen trantsizio-aldietan, eta kroma bidez nabarmentzen zituen gaiak; bi teknika horiek erabiltzen jarraitzen du. 1972an, saioa 18:00etatik 19:00etara ematen hasi zen, ekialdeko ordua, nahiz eta batzuetan ordutegi hori eten egiten zen igandetan, NFLko partidak ematen zirelako. Orduz geroztik, normalean, igande gauetako formatuari eutsi dio saioak, nahiz eta hasiera ordua noizbehinka aldatu egin den. Normalean, saioa arratsaldeko 7:00etan hasten da, ekialdeko ordua. Arratsalde horretan kirol-saioren bat ematen bada, 60 Minutes saioa arratsaldeko 7:30ean (ekialdeko ordua) edo partidaren amaieran hasten da.
Elkarren artean pantailarik partekatzen ez duten korrespontsalek gidatzen dute saioa. Aurkezle finkoak dira: Lesley Stahl, Scott Pelley eta Bill Whitaker. Hainbat «spin-off» (serie deribatua) egin dira, programaren nazioarteko formatuak barne. Paramount+ zerbitzuan dago eskuragarri[1].
Emisioaren historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Lehen urteak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Saioak bi urte lehenago Kanadan estreinatutako W5 saioaren antzeko magazin formatua erabiltzen zuen. Aitzindaria izan zen ikerketa-kazetaritzaren prozedura eta teknika garrantzitsuenetako askotan, hala nola elkarrizketen berrargitalpenean, kamera ezkutuetan eta ikerketa-subjektu baten egoitzara edo bulegora egindako «harrapatutako kazetaritza» bisitetan[3]. Antzeko saioak sortu ziren Australian eta Kanadan 1970eko hamarkadan, baita tokiko telebistetako albistegietan ere[3].
Hasieran, Mike Wallacek eta Harry Reasonerrek gidatutako hamabostean behingo saio gisa eman zen 60 Minutes; 1968ko irailaren 24an egin zuen debuta, eta CBS Newsen beste ekoizpen batzuekin txandakatzen zen astearte gauetan, 22:00etan, ekialdeko ordua. Reasonerrek «telebistarako aldizkari moduko» saio gisa deskribatu zuen lehen edizioan, eta honako segmentu hauek zituen:
- Richard Nixon eta Hubert Humphrey presidentegaien kuartel nagusien barrura begirada bat, uda hartan beren alderdiek egindako konbentzio nazionaletan;
- Malcolm Muggeridge, Peter von Zahn eta Luigi Barzini Jr. idazle europarrek AEBko hauteskunde sistemari buruz egindako iruzkinak;
- Art Buchwald umore politikoko zutabegilearen iruzkin bat;
- Estatu Batuetako orduko Fiskal Nagusiarekin, Ramsay Clarkekin, poliziaren basakeriari buruzko elkarrizketa bat;
- «Digresio bat», gidoia duen pieza labur bat, non bi gizonen siluetak (horietako bat Andy Rooney) presidentearen kanpaina eztabaidatzen duten;
- Oscar saria jaso zuen Saul Bassen Why Man Creates film laburraren bertsio laburtua, eta
- Pertzepzioaren eta errealitatearen arteko erlazioari buruz, Wallacek eta Reasonerren egindako gogoeta. Programak «errealitatea islatu» nahi zuela esan zuen Wallacek.
Magazinaren azaleko lehen kroma (Clarki egindako elkarrizketaren segmenturako) kaskoa zeramaten bi poliziaren argazki bat izan zen. Wallace eta Reasoner platoaren alde banatan zeuden eserita aulkietan, eta platoak krema koloreko atze-oihal bat zeukan; atzealde beltzeko oihalik ospetsuena (2020an oraindik erabiltzen zena), ez zen hurrengo urtera arte agertu. Logotipoa Helvetica motakoa zen, eta «Minutes» hitza letra xehez idatzita zuen; programarekin lotura handiena duen logotipoa (Square 721 motakoa, «Minutes» letra larriz idatzita zuen) ez zen 1974ra arte agertu. Gainera, magazinaren zergatia zabaltzeko, ekoizleek «Vol. xx, No. xx» bat gehitu zuten izenburua kroman bistaratzeari eta inprimatutako aldizkarietan agertzen diren bolumen- eta zenbaki-identifikazioetan oinarrituta modelatu zena, eta 1971. urte ingurura arte erabili zen. Kronometroa, ordea, ez zen hasierako emisioan agertu, eta ez zen agertuko hainbat atal geroago arte. Alpo, txakurrentzako janaria, lehen saioaren babesle bakarra izan zen[4].
Don Hewittek, Walter Cronkite-rekin CBS Evening News programako produktore izandakoak, Wallace bilatu zuen Reasoner kontraste estilistikoa sortzeko[5]. Saioko historialari baten arabera, formatuaren ideia zen aurkezleak erreportari bihurtzea, beti garrantzi nazionala zuten istorioak aurkeztea, baina gai horiekin zerikusia zuten edo gatazkan zeuden pertsonengan zentratuta, eta erreportajeak emateko denbora 13 minutura, gutxi gorabehera, mugatzea[5]. Hasierako denboraldian, ordea, katearen konfiantza faltak eragina izan zuen, saioak ez baitzuen CBS Newsen beste dokumentalek baino ikusle indize askoz handiagorik lortu. Garai hartan, normalean, prime timeko albistegiek dirua galtzen zuten; kateek batez ere ikusle gehieneko ordutegiak «jarduera publikora» zuzendutako programak programatzen zituzten beren albiste-sailen ospea indartzeko eta, horrela, arratseko albistegien ikusle-indizeak handitzeko, dokumentalak eta antzekoak baino askoz jende gehiagok ikusten baitzituen. 60 Minutes estigma hori bere lehen hiru urteetan jasan zuen.
60 Minuteseko aldaketak nahiko goiz iritsi ziren saioaren historian. Reasonerrek CBS utzi zuenean ABCren arratsaldeko ABCren albistegia beste aurkezle batekin batera aurkezteko (CBSra eta 60 Minutesera itzuliko zen 1978an), Morley Safer batu zen taldera 1970ean, eta Reasonerren lanak hartu zituen bere gain, hain erasokorrak ez ziren istorioen berri ematea. Hala ere, Richard Nixon prentsarako eta erreportajeetarako sarbidea jomugan jartzen hasi zenean, Saigonen eta Londresen CBS Newsen bulegoko buru izandako Safer bera ere ikerketa erreportaje «gogorrak» egiten hasi zen, eta 1970-71 denboraldian soilik hasi zen 60 Minutes magazina barreiatze-bonbei, Hego Vietnamgo Armadari, soldadutzako iheslariei, Negeriari, Ekialde Hurbilari eta Ipar Irlandari buruzko informazioa ematen[6].
Prime timerako sarbide-arauak eta ondorengo urteen ondorioak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1971n, AEBko Komunikazioen Batzorde Federalak (FCC ingelesezko siglatan) Prime timerako Sarbide Araua sartu zuen, zeinak 50 merkatu garrantzitsuenetan afiliatutako tokiko kateak askatzen zituen (praktikan, kate osoari) kateetako prime time-tik ordu erdi bat hartzeko astelehenetik larunbatera eta ordubete igandeetan. Filial ia guztiek uste zuten FCCk gai publikoen programazioa handitzeko helburuaren ekoizpen kostuak oso handiak zirela eta audientzia indizeak (eta, beraz, publizitate diru-sarrerak) txikiak; beraz, ez zen errentagarria gertatzen, eta FCCk, orduan, salbuespen bat ezarri zuen kateek ekoiztutako albiste eta gai publikoen programetarako. 1971ko amaieran, sei hilabeteko etenaldiaren ondoren, CBSk lehentasunezko leku bat aurkitu zuen 60 Minutesentzako ordutegi horren zati batean: 18:00etatik 19:00etara ekialdeko orduan (17:00etatik 18:00etara erdialdeko orduan) 1972ko urtarrileko igandeetan[6].
Irrati-emisioa eta Interneteko banaketa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]60 Minutes CBS Radio katearen hainbat irrati-igorle enblematikoetan ere igortzen da, hala nola Filadelfiako KYWn, Chicagoko WBBMn, Detroiteko WWJn, San Frantziskoko KCBSn (guztiak Audacy, Inc.-ren jabetzakoak) eta Bostoneko WBZn (iHeart Mediaren jabetzakoa). Anchorageko KFQD irrati-estazioak 60 Minutes emititzen du tokiko CBS KAUU irrati-estazioarekin duen kidetzaren barruan. Bere eskumendeko enpresa den CBS Television Network filialaren lokalean emititzen denean, erdialdeko eta ekialdeko ordu-eremuetan ere, saioa orduaren goialdean emititzen da, hau da, arratsaldeko 7:00etan/6:00etan erdialdeko ordua (tokiko kirol-jokoaren aurre-aukerak eta azken albisteen estaldura salbuetsita) kontuan izan gabe ikuskizuna CBS Television-en zenbat denbora atzeratzen den, beraz, irrati-entzuleek, sarritan, telebista-emisioaren aurretik entzuten dute saioa. Publizitaterik gabeko emankizun bakoitzaren audio bertsio bat podcast eta iTunes Store-ren bidez banatzen hasi zen, 2007ko irailaren 23ko emisioaekin hasita[7]. 60 Minuteseko bideoa (atal osoak barne) programaren hasierako emisiotik ordu batzuetara ere eskuragarri dago erreproduzitzeko CBSNews.com eta Paramount+-en.
Aurkezleak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Egun
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Steve Kroft (1989–) (Edizio nagusia, astelehen, asteazken eta ostiraletan)
- Lara Logan (2005–) (Edizio nagusia)
- Scott Pelley (2003–) (Eguerdiko edizioa)
- Morley Safer (1970–) (Eguerdiko edizioa)
- Bob Simon (1996–) (Gauerdiko edizioa 2015era arte; gaur egun: edizio nagusia ostegunetan, eguerdiko edizioa eta nagusia asteburuetan)
- Lesley Stahl (1991–) (Gauerdiko edizioa)
- Katie Couric (2006ko irailetik) (Asteburuetako gauerdiko edizioa)
- Anderson Cooper (2006ko irailetik) (Asteburuetako gauerdiko edizioa eta edizio nagusia, ordezkapenetan)
Aurrekoak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Ed Bradley (1981–2006)
- Christiane Amanpour (1996-2005)
- Dan Rather (1975–1981, 2005–2006)
- Harry Reasoner (1968–1970, 1978–1991)
- Diane Sawyer (1984–1989)
- Meredith Vieira (1989–1991)
- Mike Wallace (1968–2006)
Gainerako bertsioak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]60 Minutesen arrakasta hain izan da handia, ezen hainbat herrialdetan egokitzapenak egin baitira:
Argentina
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1979an, Argentina Televisora Colorek (ATC) 60 minutos albistegia sortu zuen, Jose Gomez Fuentesek, Silvia Fernandez Barriok eta Maria Larretak gidatuta. Horacio Larrosaren kazetaritza zuzendaritzarekin; saioa Indar Armatuen eta gizarte zibilaren komunikazio tresna eta jarrera hartzeko gune bihurtu zen.
1982ko apirilean, Malvinetako gerran, telebistak eta bereziki 60 minutos saioak paper garrantzitsua jokatu zuten Argentinako gizartean, Uharteetan gertatzen ari zenaren bozeramaile ofizialak izan baitziren. Apirilaren 2an, lehorreratzea transmititu zen, eta, apirilaren 12tik aurrera, ATC Falklandetan kokatu zen Nicolas Kasanzew kazetariaren estaldurarekin zuzenean transmititzeko. 1983an eman zuten azkenekoz.
Australia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1979ko otsailaren 11n estreinatu zuten 60 Minutesen bertsio australiarra, eta igande gauetan ematen dute «Nine Network» katean. Hauek dira kazetariak:
- Liam Bartlett (2006-)
- Tara Brown (2001-)
- Liz Hayes (1996-)
- Peter Overton (2001-)
Iruzkingilea, berriz:
- Peter Harvey (2003-)
Espainia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Espainian, hainbat kate autonomikok ematen edo eman dute formatua, adibidez, Kataluniako Televisió de Catalunya eta Canal Sur. Kataluniako Telebistak, asteazkenetan, 60 minuts ematen dute «El 33» katean, eta 60 minutos Canal Sur 2an, eta mundu osoan puri-purian dauden gaiei buruz egindako kazetaritza-lan entzutetsuenetako batzuk ematen dute[8][9] .
Euskal Telebistak (ETB) 60 minutos formatua eman zuen 2011 eta 2013 artean, eta saio bakoitza pertsonaia edo gaurkotasuneko gai bati eskaini zion[10]. Telemadridek 21 urtez eman zuen formatuaren aldaketa bat, 30 minutos izenekoa[11].
Mexiko
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Televisak ekoitzia eta Juan Ruiz Healy kazetariak gidatua 1978tik 1984ra bitarteko lehen etapan, Mexikoko telebistako ikerketa-kazetaritzako programa aitzindaria izan zen. Lehen zuzendaria Felix Cortés Camarillo izan zen. Ondoren, Gonzalo Carvajalek, Graciela Lealek, Andres Diaz Zayasek, Jorge Vargas Diez Barrosok eta Jaime Maussanek hartu zuten haren lekua[12]. Bere leloa: «Sakoneko kazetaritza telebistan», oso ospetsua izan zen, eta audientzia maila handiak lortu zituen igandeetan 23:00etan. Mexikoko telebistan, mugarria izan zen.
Seriea 1995eko urtarrilean amaitu zen, airean 17 urte eman ondoren, eta erreportari eta ikertzaile ausartak izan zituen, ondoren, oso ezagunak eta proiektu independenteak osatuko zituzten kazetari-ikertzaile ausartak izago zirenak, hala nola Jaime Maussan[12], Miguel Bárcena, Miguel Ángel Collado, Jorge L. Castañeda, Guillermo Figueroa, Rafael Vyera Matuk, Victor Hugo Hernández, Jorge Ramos Ávalos, Alfonso Teja Cunningham (Ekoizle eta gidaria 94,4 FM TEC maiztasunean), Lourdes Mendoza Rubio[13] (Radio 620 AMn berri emailea), Salvador Alejandro González[14][15], Beatriz Evangelista, Santos Mondragón, Alberto Tinoco Guadarrama, José Martín Sámano eta Sotero García Reyes (El Heraldo de México-ko erreportaria eta Fantomas-eko argudiatzailea), besteak beste.
Parodia batzuk egin ziren saio komikoetan: Alejandro Suarezen La carabina de Ambrosio «60 monitos»ekin eta Carlos Espejelen Chiquilladas «60 segunditos»ekin.
Zeelanda Nerria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Zeelanda Berriko 60 Minutes bertsioa 1989an hasi zen ematen, TV3 kanalean. 1992an, 60 Minutesen eskubideak TVNZ kanalak erosi zituen, eta 1993an hasi zen ematen. 2002an, Sunday izeneko ikerketa programa propioa ematen hasi zen, eta, beraz, 60 Minutes bertan behera utzi zuten. TV3 katea berriro hasi zen 60 Minutes ematen; Mike McRobertsek aurkezten du, eta Melanie Reid eta Amanda Millar-ek hartzen dute parte.
Paraguai
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Paraguaiko Asunciongo Red Guaraní Irratiak (2. kanala), 2005eko martxoaren 14tik aurrera, Pamela Zarzak eta Pablo Valdezek gidatu zuten albistegi estatubatuar horren izen bereko bertsioa, eta astelehenetik ostiralera ematen da, 12:30ean (bertako ordua). 2012ko otsailaren 1ean, 11:00etan, berriro emititu zen, Bibiana Landó gidari zela.
Txile
[aldatu | aldatu iturburu kodea]60 minutos Txileko Televisión Nacional kate publikoan transmititutako albistegia izan zen, 1975eko apirilaren 7a eta 1988ko apirilaren 4a bitartean, diktadura militarraren garaian.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ 60 mins Streaming: Watch & Stream Online via Paramount Plus. 24 de noviembre de 2023.
- ↑ shtml «Donación de tiempo de '60 Minutes'» CBS News 22 de septiembre de 1998.
- ↑ a b Frum, David. (2000). Cómo hemos llegado hasta aquí: The '70s. New York City, New York: Basic Books ISBN 0-465-04195-7..
- ↑ K., Steve. (17 de septiembre de 2008). «60 Minutos se pone HD con los nominados» TVNewser (Mediabistro.com).
- ↑ a b Madsen, p. 14
- ↑ a b Madsen, p. 15
- ↑ (Ingelesez) Weprinpublished, Alex. (2007-09-20). «CBS Making 60 Minutes Available as Free Podcast» Broadcasting Cable (Noiz kontsultatua: 2024-10-20).
- ↑ 60 minuts ccma.cat
- ↑ 60 minutos canalsur.es
- ↑ 60 minutos eitb.eus
- ↑ 30 minutos telemadrid.es
- ↑ a b Tercer Milenio Tv, Jaime Maussan, UFO skywatcher. .
- ↑ «Festival Pantalla de Cristal 2013. Loreto Peralta recibe premio “Revelación Infantil”, Diario Judío» Festival Pantalla de Cristal 2013. Loreto Peralta recibe premio “Revelación Infantil”.
- ↑ Un Mensaje de Fe, Radio y Televisión. .
- ↑ Radio 620 AM, UN MENSAJE DE FÉLas enseñanzas del Evangelio Domingos de 11:00 a 12:00 horas, con Salvador Alejandro.. . [Esteka hautsia]
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Artikulu hau telebistari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |