William Colenso

William Colenso
Persona informo
Naskiĝo	17-an de novembro 1811; en Penzance
Morto	10-an de februaro 1899 (87-jaraĝa); en Napier
Tombo	Napier
Lingvoj	angla
Ŝtataneco	Kolonio de Nov-Zelando ; Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio kaj Irlando (1801–1922)
Familio
Edz(in)o	Elizabeth Colenso
Parencoj	Richard Fairburn (bofrato); Edwin Fairburn (bofrato); Caroline Buckland (bofratino); John Buckland (bofrato); Frank Buckland (bofrato); Bessie Hocken (bofratino); Jessie Buckland (nevino); Rachel Buckland (nevino); John Colenso (en) (kuzo aŭ kuzino); Mary Ann Blackmore (en) (onklino); John William Colenso (en) (onklo); Sophia Ann Colenso (en) (kuzo aŭ kuzino); Joseph Newman (onklo); Arthur Fairburn (nevo); Fred Fairburn (nevo)
Okupo
Okupo	esploristo ; fungosciencisto ; misiisto ; botanikisto ; politikisto ; botanika kolektisto
	v • d • r

William Colenso (7a de novembro 1811 – 10a de februaro 1899) estis kornvala kristana misiisto en Novzelando, kaj ankaŭ printisto, botanikisto, esploristo kaj politikisto.

Vivo

Naskiĝinta en Penzance, Kornvalo, li estis kuzo de John William Colenso, episkopo de Natalo. Li estis trejniĝinta kiel la metilernanto de printejo kiam forvojaĝis al Nov-Zelando en 1834 por labori por Misiistejo kiel printilo/misiisto. Li respondecis pri la unua presado de la Traktato de Waitangi kaj maori-lingvo traduko de la Nova Testamento. Li estis fervora botanikisto; detaligante kaj elsendante al Kew Ĝardenoj en Anglio antaŭe nedokumentitan Nov-Zelandan flaŭron. En 1866 li estis la unua novzelandano kiu estis elektita kiel membro de la Reĝa Societo de Londono. Li skribis plurajn librojn, kaj kontribuis per ĉirkaŭ cent artikoloj al sciencaj gazetoj.

En la 1840-aj jaroj, de sia misistacio en Heretaunga, li igis plurajn longajn esploradajn vojaĝojn tra la centra Norda Insulo en la akompano de maoriaj gvidantoj kun la celo atingi la internajn maoriajn setlejojn de Patea, en la Taihape regiono, kaj transformado de ili al kristanismo. Liaj vojaĝoj prenis lin tra senvoja arbaro, super la alta montaro Ruahine kaj en la tuta regiono Rangipo kaj pasinte la montojn Ruapehu kaj Tongariro al la bordoj de la Lago Taupo. Tiele li ege kontribuis al la eŭropa esplorado de la centra Norda Insulo.

Lia starado en novzelanda kolonia socio kaj en la eklezia misio, kune kun sia fervora espero de pastriĝo, estis perdita kiam estis malkovrite ke li generis filon (Wiremu) de Ripeka, la maoria domservistino de sia edzino, Elizabeth Fairburn Colenso. Li havis alian filon kun maoria virino de Nordio. Liaj infanoj portis la familian nomon sed iu el la familio ŝanĝis ĝin tra la jaroj.

Sekvante longan naturan periodon dum kiu li daŭrigis sian botanikan laboron, li prenis aktivan rolon kiel komunuma politikisto en Napier. Li reprezentis Napier kiel la parlamentano por la Napier-balotantaro de la kromelekto de 1861 ĝis 1866, kiam li demisiis.^[1]

Li mortis en Napier en 1899, forlasante du filojn kaj filinon. Lia filo de Ripeka, Wiremu/Vilhelmo, forlasis Nov-Zelandon al Kornvalo, geedziĝis kun kuzino kaj vivis en Penzance ĝis sia morto. Lia filo de Elizabeth Fairburn, Ridley Latimer, studis en la Kembriĝa Universitato, kaj finfine ekloĝis en Skotlando. Lia filino Frances Mary geedziĝis kun William Henry Simcox kaj ekloĝis en Otaki (Nov-Zelando). Neniu el liaj filoj havis pluvivajn infanojn - Frances havis naŭ.

Verko

Colenso, William. (1890) The Authentic and Genuine History of the Signing of the Treaty of Waitangi. Wellington: By Authority of George Didsbury, Government Printer.

Bildaro

Unua publika novaĵo en Nov-Zelando, printita de la printilo de Colenso
Rememoraĵo por Colenso
Presilo de ‘Haven of History’, rekonstruo de la Eklezia Misieja Societo en Paihia, kun presilo de stilo de tiu de Colenso.

Referencoj

William Colenso: Printer, Missionary, Botanist, Explorer, Politician de A. G. Bagnall & G. C. Petersen (1948, AH & AW Reed, Wellington)
The Controversial Colensos by A. L. Rowse (1989, Cornish Publications, Redruth, Cornwall) ISBN 1-85022-047-6 (Bishop Colenso of Natal and his cousin William Colenso, naturalist)
New Zealand Explorers de Philip Temple (1985, Whitcoulls Publishers, Christchurch, NZ)

↑ Scholefield, Guy Hardy. (1950) New Zealand parliamentary record, 1840-1949. Wellington: Govt. Printer.

Eksteraj ligiloj

Kategorio William Colenso en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

Biography in 1966 An Encyclopaedia of New Zealand
DNZB William Colenso biography, 1C23 el Dictionary of New Zealand Biography
1899, Appreciation in Transactions of the Royal Society of New Zealand
NRA, P6140
Entry en The Cyclopedia of New Zealand, 1908
Biography en Botanical Discovery in New Zealand: The Resident Botanists de W. R. B. Oliver
William Colenso Arkivigite je 2011-10-06 per la retarkivo Wayback Machine en Signposts - blogo pri Te Ara
The Colenso Project / The Colenso Society Arkivigite je 2013-05-23 per la retarkivo Wayback Machine

Bibliotekoj

[Scholefield-1] Scholefield, Guy Hardy. (1950) New Zealand parliamentary record, 1840-1949. Wellington: Govt. Printer.

[1]

William Colenso

Persona informo
Naskiĝo	17-an de novembro 1811 (1811-11-17) en Penzance
Morto	10-an de februaro 1899 (1899-02-10) (87-jaraĝa) en Napier
Tombo	Napier
Lingvoj	angla
Ŝtataneco	Kolonio de Nov-Zelando Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio kaj Irlando (1801–1922)
Familio
Edz(in)o	Elizabeth Colenso
Parencoj	Richard Fairburn (bofrato) Edwin Fairburn (bofrato) Caroline Buckland (bofratino) John Buckland (bofrato) Frank Buckland (bofrato) Bessie Hocken (bofratino) Jessie Buckland (nevino) Rachel Buckland (nevino) John Colenso ^(en) (kuzo aŭ kuzino) Mary Ann Blackmore ^(en) (onklino) John William Colenso ^(en) (onklo) Sophia Ann Colenso ^(en) (kuzo aŭ kuzino) Joseph Newman (onklo) Arthur Fairburn (nevo) Fred Fairburn (nevo)
Okupo
Okupo	esploristo fungosciencisto misiisto botanikisto politikisto botanika kolektisto
v • d • r