Metroo de Londono

Metroo de Londono
London Underground
metroo rapidtramo
Komenco	1890 vd
Geografia situo	51° 29′ 34″ N, 0° 6′ 3″ U (mapo)51.49277778-0.10083333
Lando(j)	Unuiĝinta Reĝlando (Britio) vd
Sidejo	Londono
Situo	Granda Londono
Metroo de Londono (Granda Londono) DEC
Partoj Linio Bakisto-Vaterlo de Metroo de Londono, Centra Linio de Metroo de Londono, Cirkla Linio de Metroo de Londono, Distrikta Linio de Metroo de Londono, Linio Orienta Londono, Linio Martelforĝisto-Urbo, Linio Jubileo de Metroo de Londono, Metropola Linio de Metroo de Londono, Norda Linio de Metroo de Londono, Linio Piccadilly, Linio Viktorio de Metroo de Londono, Linio Vaterlo-Urbo de Metroo de Londono kaj Linio Elizabeto vd
Posedatoj	Canning Town station (en) vd
Retejo	Oficiala retejo
Jura formo	Kompanio kun limigita Respondeco

La londona metroo estas kromnomita «la tubo» pro la tuboformaj tuneloj en kiujn la metroo veturas

La Londona metroo (angle Underground [ANdagraŭnd] (subgrundo) aŭ the Tube [da TJUB] (la tubo)) estas la metroo kiu kunligas la 274 haltejojn disigitajn en areo de 408 km² en la Granda Londono. Ĝi komenciĝis plejparte sub la strata nivelo, sed ĉi-tempe 55% de la metroo estas ĉe stratnivelo (aŭ superstrate), precipe en ekstera Londono. La plej malnova parto de la sistemo estas apud la stacio Paddington. La servado komencis en 10-a de januaro 1863, al la Metropolitan Railway; hodiaŭ, plejparte la vojo komenca tia estas Hammersmith & City Line.

Poste de 2003, la metroo estiĝis parto de Transport for London (TfL), kio, krom de la metroo, regas busojn en la Londona administra regiono kaj faras multe da farindoj transportaj en la regiono; malposte, nomita London Underground Limited, ĝi estis parteto de la korporacio London Regional Transport.

Historio

Dum la dua mondmilito oni uzis la substratajn staciojn kiel sekuran lokon por tranokti dum la naziaj flugbombantoj atakis.

Reto

Terzono 1 (la centra terzono)

La plej longa distanco inter stacioj estas en nord-okcidenta londono, inter Chalfont and Latimer kaj Chesham. Estas proksimume 6 km (kontrolenda) La plej mallonga distanco estas inter Leicester Square kaj Covent Garden (en Centra Londono), nur kelkdek metroj.

Vagonaro

La vagonaro de la metroo konstruita de 1960 ĝis 1996. La vagonaro de la linioj subgrundnivelaj identiĝas per literoj (p.e., vagonaro A uzata en la linio Metropolitan Line). La vagonaro de la linioj tubaj identiĝas per jaroj de la desegnado (p.e., 1996-a vagonaro, uzata en la Jubilee line). Sola tipo de la vagonaro uzata en ĉiu linio, krom de la District Line, kiu uzas C-an kaj D-an vagonaron. Nune, du tipoj de vagonaro estas desegnataj, 2009-a vagonaro por la Victoria Line kaj vagonaro S por la subgrundnivelaj linioj. Oni planas komence anstataŭigi la A-an vagonaron. Oni atendas ke la du novaj vagonaraj tipoj komencos siajn servadojn dum 2009.

Linioj

Estas multaj linioj en la metroo, kaj ĉiu linio havas sian propran koloron sur la mapo. La oficiala mapo de la linioj ne montras la ĝustan lokon de la stacioj.

Londonaj Metro-linioj

Nomo	Map-koloro	de ...	al ...	Unua sekcio aperita en	Nomo datiĝas de	Tipo	Km-ojn longa	Mejlojn longa	Haltejoj	Vojaĝantoj jare (000-oj)
Bakerloo Line	Bruna	Elephant & Castle	Harrow & Wealdstone	1906	1906	Profunda	23.2	14.5	25	95,947
Central Line	Ruĝa	Epping / Woodford / Hainault	Ealing Broadway / South Acton	1900	1900	Profunda	74	46	49	183,582
Circle Line	Flava	Hammersmith	Edgware Road (La linio haltas dufoje en "Edgware Road")	1884	1949	Malprofunda	22.5	14	27	68,485
District Line	Verda	multaj	multaj	1868	1868-1905	Malprofunda	64	40	60	172,879
East London Line	Oranĝa	1869	1980j	Malprofunda	7.4	4.6	8	10,429
Hammersmith & City Line	Roza	1863	1988	Malprofunda	26.5	16.5	28	45,845
Jubilee Line	Griza	1879	1979	Profunda	36.2	22.5	27	127,584
Metropolitan Line	Purpura	1863	1863	Malprofunda	66.7	41.5	34	53,697
Northern Line	Nigra	1890	1937	Profunda	58	36	50	206,734
Piccadilly Line	Malhelblua	1906	1906	Profunda	71	44.3	52	176,177
Victoria Line	Helblua	1968	1968	Profunda	21	13.25	16	161,319
Waterloo & City Line	Turkisblua	1898	1898	Profunda	2.5	1.5	2	9,616
Docklands Light Railway (DLR)	Blanka	1987	???	???	31	???	38	???

Krom tiuj, estas ankaŭ aliaj fervojaj linioj en Londono kiuj ne apartenas al la metroa sistemo, ekzemple la linio Heathrow (Flughaveno) de Paddington.

La stacio Knightsbridge havas ses sinsekvajn konsonantojn.

Biletado

Dosiero:London-underground-travelcard.jpg

London Underground One-Day Travelcard (bileto de unu-taga vojaĝo)

Por uzi la metroon, necesas havi karton kiu nomiĝas Oyster ("Ostro"). Sen ĝi, vi povas uzi monon, sed ĝi estas iom pli kosta.

Enireblo

La plej profunda stacio estas en norda Londono, kaj nomiĝas Hampstead.

Estonto

Malplivarmigado

Dum somero, en partoj de la metroo la temperaturoj tro altiĝas pro la profundaj kaj malbone ventolitaj tuneloj tubaj, kaj oni ne sentas komforte — dum la Eŭropa varmondo de 2006 la temperaturoj tie atingis 47 °C. Vulgara malplivarmigado de la aero ne estas ebla en la profundaj linioj pro la malmulteco de spaco en la vagonoj por meti la aparataron, kaj pro la problemoj de la fortransportado de la varmado kioj estus. Por jarlanga provaĵo, komence de junio 2006, en la Victoria station funkcias sistemo de malplivarmigado, uzante akvojn grundajn. Se ĝi sukcesos, pluiĝos al 30 aliaj profundaj stacioj.

La tuneloj subgrundnivelaj estas plu ebla por fortransporto de la varmado, kaj pro tio la estonta vagonaro S havos aparataron de malplivarmigado.

Vidu ankaŭ

• London Trams
• Londona Surgrundo
• Listo de metrooj en la mondo

Eksteraj ligiloj

Oficialaj

• Hejmpaĝo de TfL Arkivigite je 2008-10-13 per la retarkivo Wayback Machine
  • Mapoj Arkivigite je 2007-03-15 per la retarkivo Wayback Machine
  • Faktoj pri la metroo
  • Informacio por la turistoj Arkivigite je 2007-03-13 per la retarkivo Wayback Machine

Facilaj

• Vojaĝa programanto
• Policejo de brita transporto
• Muzeo de londona transporto

Teknikaj

• Plejdetala direktejaro de la linioj de Clive Feather
• vagonara paĝo de Richard
• Teknikaj mapoj Arkivigite je 2008-10-15 per la retarkivo Wayback Machine de servejo
• UrbanRail.Net