Majno
- Tiu ĉi artikolo temas pri la ŝtato Majno de Usono. Ekzistas homonimaj artikoloj alirataj per la apartigilo Maine.
| Majno | |||
|---|---|---|---|
| Ŝtato | |||
 |  | ||
| Flago | Blazono | ||
| subŝtato de Usono [+] | |||
| Lando | Usono | ||
| Supermara alteco | 180 m [+] | ||
| Ĉefurbo | Augusta | ||
| - koordinatoj | 46° N, 69° U (mapo)45.5-69Koordinatoj: 46° N, 69° U (mapo) [+] | ||
| Plej alta punkto | Katahdin [+] | ||
| Plej malalta punkto | Atlantiko [+] | ||
| Akvokolektejo | 91 646 km² (9 164 600 ha) [+] | ||
| Areo | 91 646 km² (9 164 600 ha) [+] | ||
| Loĝantaro | 1 362 359 [+] (1-a de aprilo 2020) | ||
| Denseco | 14,87 loĝ./km² [+] [+] | ||
| Guberniestro | Janet T. Mills (ekde 2-a de januaro 2019) |
||
| Horzono | orienta horzono de Nordameriko (UTC-5), Ameriko/Nov-Jorko [+] | ||
| ISO 3166-2 | US-ME | ||
|
|||
|
|||
 |
|||
| Majno | |||
 Vikimedia Komunejo: Maine [+] |
|||
| En TTT: Oficiala retejo [+] | |||
Majno (angle Maine [mejn]) estas usona ŝtato. Ĝi fariĝis la 23-a subŝtato de Usono je la 15-a de marto 1820. Antaŭe ĝi estis parto de Masaĉuseco.
Majno estas parto de la regiono Nov-Anglio. Ĝi limas Nov-Hampŝiron kaj la kanadajn provincojn Kebekio kaj Nov-Brunsviko. Majno estas la sola usona ŝtato, kiu limas nur unu alian usonan ŝtaton.
La ĉefurbo estas Augusta, kaj la plej multhoma urbo estas Portland. Lewiston estas la dua plej granda urbo de Maine.
Laŭ la stato de 2020 en la subŝtato vivis 1 362 359 loĝantoj sur areo de 91 646 kvadrataj kilometroj, kio rezultigas loĝdenson de 15 loĝantoj/km². La loĝantaro estis 1 330 089 en 2014.
Juridikcio kaj registaro
[redakti | redakti fonton]
Majno estas respubliko kun tri regantaj aŭtoritatoj: ekzekutivo - la guberniestro de la subŝtato Majno, parlamento - konsistanta el du domoj: la Majna Nacia Asembleo kaj la Majna Senato, kaj juĝistaro, gvidata de la Supera Kortumo de Majno. La subŝtato permesas rektan intervenon de la civitanoj per civila iniciato, referendumo, revokelekto (angle Recall election) kaj la aprobo de leĝo.
La ekzekutivo en Majno konsistas el la guberniestro, vicgubernatoro, generaladvokato, ministro por eksteraj aferoj, sekretario de la fisko, ŝtatregilo, ŝtatkasisto, asekuro-komisaro, kaj la ministro pri edukado. Ĉiuj oficistoj estas elektitaj individue por kvar jaroj, kaj povas esti elektitaj nur por du oficperiodoj. Povas ekzisti situacio kie elektitaj oficialuloj de malsamaj partioj sidas en la plenuma aŭtoritato. La elektoj por postenoj okazas samtempe.
En la parlamento, 35 membroj de la Senato estas elektitaj por periodo de kvar jaroj kaj 151 membroj de la Leĝdona Asembleo estas elektitaj por periodo de du jaroj. Elektoj estas okazigitaj ĉiujn du jarojn, kaj duono de la membroj de la Senato estas kandidatoj por elekto en ĉiu elekto. La Majna Supera Tribunalo havas sep juĝistojn, nomumitajn fare de la guberniestro kaj konfirmitaj fare de la parlamento. La jura sistemo estas la angla komuna juro, sed ekzistas influo de la hispana civila juro.
Majno estas nuntempe dividita en 16 administraj kantonoj. La plej granda el la kantonoj de Majno estas Kantono Aroostook (17 690 kvadrataj kilometroj), la plej malgranda estas Kantono Segedhoek (960 kvadrataj kilometroj), kaj la plej loĝata estas Kantono Cumberland (ĉirkaŭ 281 674 loĝantoj). La ĉefurbo, Augusta, estas en Kantono Kennebec.
Kaj Majno kaj Nebrasko estas la nuraj subŝtatoj kiuj dividas siajn elektantojn laŭ kantonoj prefere ol laŭ plimulto de voĉdonoj (Majoritata balotsistemo).
Politika historio
[redakti | redakti fonton]Majno estas konata kiel subŝtato kie publiko estas implikita en politiko. En la 1930-aj jaroj, Majno estis unu el la nuraj subŝtatoj kiuj apogis la Respublikanan Partion - kaj en la elekto de 1936, kiam prezidanto Franklin Delano Roosevelt ricevis la voĉojn de ĉiuj krom du subŝtatoj de Usono - estis Majno same kiel najbara Vermonto, kiuj ne voĉdonis por la prezidanto.
Komence en la 1960-aj jaroj, Majno komencis klini al la Demokrata Partio, kaj poste subtenis la Demokratan Partion en kvin sinsekvaj balotkampanjoj - dufoje por Bill Clinton, en 2000 por Al Gore, en 2004 ĝi apogis John Kerry (kun 53,6% de la balotantoj), kaj en 2008 kaj 2012 por Barack Obama. Tamen, en la interna politika kadro, Majno ankaŭ elektis Respublikanajn guberniestrojn de tiam ĝis 2018. En 2010, Paul LaPage, Respublikisto kaj membro de la Tepartio-movado, estis elektita guberniestro de Majno. En 2018, Janet Mills de la Demokrata Partio estis elektita al la posteno.
Majnaj balotantoj ofte apogas kandidatojn ekster la ĉefaj partioj. Inter la jaroj 1975 - 1979 la reprezentanto de Maine James Longley kaj inter la jaroj 1995 - 2003 la reprezentanto de Maine Angus King - ambaŭ membroj de malgranda partio. En la elektoj, (1992) la Reformpartio gvidita fare de Ross Perot ricevis multajn voĉdonojn en Majno, kaj Perot venis dua en la nombro da voĉdonoj al Bill Clinton (la Respublikana kandidato, tiama prezidanto George H. W, Bush venis tria, malgraŭ la fakto ke li vivis ĉiun someron ĉe sia feriejo en Kennebankport). En 2002, la Verda Partio de Usono gajnis 9% de la voĉdonoj en la Majna guberniestra elekto - pli ol iu ajn alia subŝtato en Usono.
En 2012, Majno iĝis unu el la unuaj usonaj subŝtatoj se temas pri establi geedziĝrajtojn por samseksaj paroj [1].
En la Senato, la lando estas reprezentita fare de Susan Collins de la Respublikana Partio kaj Angus King, sendependa membro aligita kun la Demokratoj, kaj estis membro de la partio mem ĝis 1993.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Sharp, David, "Gay marriage law goes into effect in Maine", December 29, 2012.
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]
| ||||||||||
