Genocido de la Jezidoj
La Jezida genocido komenciĝis la 3-an de aŭgusto 2014 en la norda iraka urbo Sinjar kaj la ĉirkaŭaĵo, ĉefa jezida setlejo. La terorisma organizaĵo Islama Ŝtato (IŜ, aŭ IŜIL) estas konsiderata respondeca pri la genocido [1][2][3].
En 2016 kaj 2017, Unuiĝintaj Nacioj anoncis, ke la Jezida genocido daŭre daŭras [4]. Okazis sistema murdo kaj seksperforto, apartigitaj en virojn kaj virinojn: la viroj estis mortigitaj kaj la knaboj estis utiligitaj kiel infansoldatoj, la virinoj kaj knabinoj estis ŝarĝitaj sur busojn kaj pli maljunaj virinoj estis mortigitaj, la cetero estas soldata en sklavecon kaj sisteme seksperfortita kaj mistraktita. Laŭ UN, 5 000 ĝis 10 000 jezidoj estis murditaj kaj pli ol 7 000 jezidaj virinoj kaj infanoj (plejparte knabinoj) estis kidnapitaj [5][6].
Jam antaŭ 2015, pli ol 71% de la totala jezida loĝantaro en la mondo estis delokitaj de siaj hejmoj, kaj la plej multaj el la jezidaj rifuĝintoj fuĝis al la Kurdistana regiono de Irako kaj Roĵavo en Sirio. La persekuto de la jezidoj, kune kun aliaj religiaj malplimultoj, okazis ĵus post la atako de la "Islama Ŝtato" en norda Irako en junio 2014 [7].
Priskribo
[redakti | redakti fonton]Dum la kurdaj Peŝmergoj antaŭ nelonge retiriĝis el la regiono Sinjar, matene de la 3-a de aŭgusto 2014 la teroristoj de IŜ invadis la regionon Sinjar, tradicie loĝatan de jezidoj.
La teroristoj de IS renkontis malmulte da rezisto dum sia atako. Miloj da jazidoj serĉis rifuĝon en la Sinjar Montoj kaj estis ĉirkaŭitaj tie. Tiuj kiuj ne povis eskapi estis mortigitaj aŭ kidnapitaj. Antaŭe, IŜ kaptis modernajn armilojn kiam ĝi konkeris la irakan urbon Mosulo. Tiuj ĉi usonaj armiloj venas de la iraka armeo, kiu fuĝis post transpreno de la urbon. La jezidoj estis nur malpeze armitaj aŭ ĵus estis senarmigitaj fare de kurdaj peŝmergaj batalantoj.
Inter la multaj abomenaĵoj faritaj de la Islama Ŝtato, la jazida genocido ricevis internacian atenton kaj spronis Usonon establi la komunan specialtrupon - Operacon Inherent Resolve, granda armea koalicio kiu inkludis okcidentajn landojn, kune kun Turkio, Maroko kaj Jordanio. Krome, Usono, Britio kaj Aŭstralio efektivigis krizajn aerfluojn de provizoj por helpi la jazidajn rifuĝintojn blokitajn en la Sinjar-montoj post la atako de IŜ en norda Irako en aŭgusto 2014. Dum la masakro de Sinjar, en kiu IŜ murdis kaj kidnapis milojn de kaptitaj jezidoj, Usono kaj Britio komencis fari atakojn. Aeratakoj kontraŭ IŜ-agentoj kaj samtempe, la Protektaj Taĉmentoj de la Popolo (siria - kurda milico) kaj la Kurdistana Laborista Partio (PKK) kunlaboris kaj kreis humanitaran koridoron por evakui la ceteron de la jazidaj rifuĝintoj de la Sinjar-montoj [8].
Krom UN, kelkaj landoj kaj organizaĵoj deklaris la amasmurdon de la Jezidoj fare de la Islama Ŝtato kiel genocido: la Konsilio de Eŭropo kaj la Eŭropa Unio, Usono, Kanado, Armenio kaj Irako, La Iraka registaro deklaris la 3-an de aŭgusto kiel "Rememora Tago de la Genocido de Jazidoj".
La genocido de la Jezidoj fare de IŜ havis vastajn sekvojn. Aldone al la mortoj, pli ol 400 000 jazidoj estis forpelitaj el siaj hejmoj. La plimulto el ili vivas kiel interne delokitaj personoj en tielnomitaj IDP-tendaroj en la nordo de Irako. Ekzemple, de 2015 ĝis mez-2019, pli ol 75 000 jazidoj fuĝis de Irako al Germanio. Multaj jazidoj daŭre suferis de traŭmato jarojn poste, kaj la sinmortigo inter tiuj delokitaj daŭras.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ "John Kerry: ISIS responsible for genocide", CNN, 17a de Marto 2016.
- ↑ UN accuses the "Islamic State" in the genocide of the Yazidis (ruse). BBC ruslingva servo/BBC (19a de Marto 2015). Arkivita el la originalo je 8a de Marto 2020. Alirita 16a de Aprilo 2015 .
- ↑ "The UN has blamed 'Islamic State' in the genocide of the Yazidis", Radio Free Europe/Radio Liberty, 19a de Marto 2015.
- ↑ Callimachi, Rukmini, "Turkish Airstrike in Iraqi Territory Kills a Kurdish Militant Leader", The New York Times, 16a de Aŭgusto 2018.
- ↑ Arraf, Jane, "Islamic State persecution of Yazidi minority amounts to genocide, UN says", 7a de Aŭgusto 2014.
- ↑ "Isil's Yazidi 'mass conversion' video fails to hide brutal duress", 6a de Junio 2015.
- ↑ Man Fights to Chronicle Religion's '73rd Genocide', NBC News, la 23an de novembro 2015 (angle)
- ↑ Phillips, David; The Kurdish Spring: A New Map of the Middle East, Routledge, ISBN=9781351480369