μαρτυρώ

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

μαρτυρώ < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική μαρτυρῶ, συνηρημένος τύπος του μαρτυρέω

• η σημασία για τον χριστιανισμό < (διαχρονικό δάνειο) ελληνιστική κοινή

Προφορά

ΔΦΑ : /maɾ.tiˈɾo/

τυπογραφικός συλλαβισμός : μαρ‐τυ‐ρώ

Ρήμα 1

μαρτυρώ, πρτ.: μαρτυρούσα, αόρ.: μαρτύρησα, παθ.φωνή: μαρτυρούμαι, π.αόρ.: μαρτυρήθηκα, μτχ.π.π.: μαρτυρημένος → δείτε και τη λέξη μαρτυράω

1. (λόγιο) καταθέτω τη μαρτυρία μου σε δικαστήριο, καταθέτω για γεγονότα που γνωρίζω (σε δίκη ή επίλυση διαφορών)
2. (λόγιο) δηλώνω με την παρουσία μου κάτι που δεν υπάρχει πια ή είναι κρυμμένο, φανερώνω, δείχνω

   ※  στο θέατρο τελούνταν θρησκευτικού χαρακτήρα τελετουργίες, όπως μαρτυρεί ο βωμός στο προσκήνιο αλλά και ο χαλκάς στο δάπεδο (εφημερίδα Ελευθεροτυπίθα, 6 Οκτωβρίου 2011)

3. (λόγιο, φιλολογία, συνήθως στους τύπους μαρτυρείται, μαρτυρούνται) τεκμηριώνομαι σε πηγές, ενδείξεις, μαρτυρίες

   Ο τύπος *ὁμογάλαξ είναι αμάρτυρος, μαρτυρείται μόνον ο πληθυντικός ὁμογάλακτες.

4. (λόγιο, χριστιανισμός, μόνο στην ενεργητική φωνή) έχω μαρτυρικό θάνατο, χάνω τη ζωή μου ως μάρτυρας της χριστιανικής πίστης

   κοινή νεοελληνική: → δείτε τη λέξη μαρτυράω

5. → δείτε τη λέξη μαρτυράω για τις σημασίες προδίδω, βασανίζω

Σύνθετα

• διαμαρτυρώ
• καταμαρτυρώ

Κλίση

    Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	μαρτυρώ	μαρτυρούσα	θα μαρτυρώ	να μαρτυρώ		μαρτυρώντας
β' ενικ.	μαρτυρείς	μαρτυρούσες	θα μαρτυρείς	να μαρτυρείς
γ' ενικ.	μαρτυρεί	μαρτυρούσε	θα μαρτυρεί	να μαρτυρεί
α' πληθ.	μαρτυρούμε	μαρτυρούσαμε	θα μαρτυρούμε	να μαρτυρούμε
β' πληθ.	μαρτυρείτε	μαρτυρούσατε	θα μαρτυρείτε	να μαρτυρείτε	μαρτυρείτε
γ' πληθ.	μαρτυρούν(ε)	μαρτυρούσαν(ε)	θα μαρτυρούν(ε)	να μαρτυρούν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		μαρτύρησα	θα μαρτυρήσω	να μαρτυρήσω		μαρτυρήσει
β' ενικ.		μαρτύρησες	θα μαρτυρήσεις	να μαρτυρήσεις	μαρτύρησε
γ' ενικ.		μαρτύρησε	θα μαρτυρήσει	να μαρτυρήσει
α' πληθ.		μαρτυρήσαμε	θα μαρτυρήσουμε	να μαρτυρήσουμε
β' πληθ.		μαρτυρήσατε	θα μαρτυρήσετε	να μαρτυρήσετε	μαρτυρήστε
γ' πληθ.		μαρτύρησαν μαρτυρήσαν(ε)	θα μαρτυρήσουν(ε)	να μαρτυρήσουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω μαρτυρήσει	είχα μαρτυρήσει	θα έχω μαρτυρήσει	να έχω μαρτυρήσει
β' ενικ.	έχεις μαρτυρήσει	είχες μαρτυρήσει	θα έχεις μαρτυρήσει	να έχεις μαρτυρήσει
γ' ενικ.	έχει μαρτυρήσει	είχε μαρτυρήσει	θα έχει μαρτυρήσει	να έχει μαρτυρήσει
α' πληθ.	έχουμε μαρτυρήσει	είχαμε μαρτυρήσει	θα έχουμε μαρτυρήσει	να έχουμε μαρτυρήσει
β' πληθ.	έχετε μαρτυρήσει	είχατε μαρτυρήσει	θα έχετε μαρτυρήσει	να έχετε μαρτυρήσει
γ' πληθ.	έχουν μαρτυρήσει	είχαν μαρτυρήσει	θα έχουν μαρτυρήσει	να έχουν μαρτυρήσει

Παθητική φωνή: σπάνιος παρατατικός, συνήθως στο 3ο πρόσωπο ενεστώτα: μαρτυρείται, μαρτυρούνται

    Παθητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	μαρτυρούμαι	μαρτυρούμουν	θα μαρτυρούμαι	να μαρτυρούμαι
β' ενικ.	μαρτυρείσαι	μαρτυρούσουν	θα μαρτυρείσαι	να μαρτυρείσαι
γ' ενικ.	μαρτυρείται	μαρτυρούνταν	θα μαρτυρείται	να μαρτυρείται
α' πληθ.	μαρτυρούμαστε	μαρτυρούμασταν μαρτυρούμαστε	θα μαρτυρούμαστε	να μαρτυρούμαστε
β' πληθ.	μαρτυρείστε	μαρτυρούσασταν μαρτυρούσαστε	θα μαρτυρείστε	να μαρτυρείστε	μαρτυρείστε
γ' πληθ.	μαρτυρούνται	μαρτυρούνταν	θα μαρτυρούνται	να μαρτυρούνται
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		μαρτυρήθηκα	θα μαρτυρηθώ	να μαρτυρηθώ		μαρτυρηθεί
β' ενικ.		μαρτυρήθηκες	θα μαρτυρηθείς	να μαρτυρηθείς	μαρτυρήσου
γ' ενικ.		μαρτυρήθηκε	θα μαρτυρηθεί	να μαρτυρηθεί
α' πληθ.		μαρτυρηθήκαμε	θα μαρτυρηθούμε	να μαρτυρηθούμε
β' πληθ.		μαρτυρηθήκατε	θα μαρτυρηθείτε	να μαρτυρηθείτε	μαρτυρηθείτε
γ' πληθ.		μαρτυρήθηκαν μαρτυρηθήκαν(ε)	θα μαρτυρηθούν(ε)	να μαρτυρηθούν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	έχω μαρτυρηθεί	είχα μαρτυρηθεί	θα έχω μαρτυρηθεί	να έχω μαρτυρηθεί		μαρτυρημένος
β' ενικ.	έχεις μαρτυρηθεί	είχες μαρτυρηθεί	θα έχεις μαρτυρηθεί	να έχεις μαρτυρηθεί
γ' ενικ.	έχει μαρτυρηθεί	είχε μαρτυρηθεί	θα έχει μαρτυρηθεί	να έχει μαρτυρηθεί
α' πληθ.	έχουμε μαρτυρηθεί	είχαμε μαρτυρηθεί	θα έχουμε μαρτυρηθεί	να έχουμε μαρτυρηθεί
β' πληθ.	έχετε μαρτυρηθεί	είχατε μαρτυρηθεί	θα έχετε μαρτυρηθεί	να έχετε μαρτυρηθεί
γ' πληθ.	έχουν μαρτυρηθεί	είχαν μαρτυρηθεί	θα έχουν μαρτυρηθεί	να έχουν μαρτυρηθεί

Μεταφράσεις

    τεκμηριώνω σε πηγή

αγγλικά : attest (en), witness (en) γαλλικά : témoigner (fr)

    έχω μαρτυρικό θάνατα (χριστιανισμός)

αγγλικά : martyr (en)

Ρήμα 2

μαρτυρώ

• (λόγιο) παρωχημένη γραφή του μαρτυράω (για τις σημασίες προδίδω, βασανίζω)

Πηγές

• μαρτυρώ - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
• Ιορδανίδου, Άννα (1998, 8η έκδ.). Τα ρήματα της νέας ελληνικής. Αθήνα: Πατάκης (©1991, 1η έκδοση:1992). 
• Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2002). Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας (Βʹ έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.  (Αʹ έκδοση: 1998)