Αυταπάτη

Αυταπάτη είναι η κατάσταση κατά την οποία κάποιος παραπλανά (απατά) τον ίδιο του τον εαυτό με το να αποδέχεται ως αληθινό κάτι που δεν είναι. Είναι μια διαδικασία άρνησης ή εξορθολογισμού που απέχει της σημαντικότητας ή της σπουδαιότητας των στοιχείων περί του αντιθέτου και λογικού επιχειρήματος.

Αποφθέγματα

• Διόπερ ῥᾷστον ἁπάντων ἐστὶν αὑτὸν ἐξαπατῆσαι· ὃ γὰρ βούλεται, τοῦθ᾽ ἕκαστος καὶ οἴεται, τὰ δὲ πράγματα πολλάκις οὐχ οὕτω πέφυκεν.
  • Γι' αυτό ακριβώς και το πιο εύκολο πράγμα είναι η αυταπάτη, γιατί ό,τι ο καθένας επιθυμεί, αυτό φαντάζεται ως αληθινό· τα πράγματα όμως τις πιο πολλές φορές από τη φύση τους είναι διαφορετικά.
  • Δημοσθένης, Ολυνθιακός/Γ, 19, μετάφρ. Αθ. Ι. Γιαγκόπουλος, Μ. Αραποπούλου, Κατά Φιλίππου Α', Ολυνθιακοί Α', Β', Γ', εκδ. Ζήτρος (2006)

• Το ανθρώπινο είδος δεν μπορεί να αντέξει πάρα πολύ πραγματικότητα.
  • Τ. Σ. Έλιοτ, Murder in the Cathedral (1935)

• Οι άνθρωποι ήταν πάντα και θα είναι πάντα τα απλοϊκά θύματα της εξαπάτησης και της αυτό-έξαπατησης στην πολιτική ωσότου μάθουν να ανακαλύπτουν τα συμφέροντα τούτης ή εκείνης της τάξης πίσω από όλες τις ηθικές, θρησκευτικές, πολιτικές και κοινωνικές φράσεις, διακηρύξεις και υποσχέσεις.
  • Βλαντιμίρ Λένιν, Οι Τρεις πηγές & Τα Tρία Συστατικά Μέρη του Μαρξισμού, Μάρτιος 1913

• Ο εθνικισμός είναι πείνα για δύναμη που μετριάζεται από την αυτο-εξαπάτηση.
  • Τζορτζ Όργουελ, Notes on Nationalism (1945)

• Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν είναι ψεύτες. Δεν μπορούν να ανεχτούν πολλές παραφωνίες. Δε θέλω να αρνηθώ ότι κάποιοι είναι ψεύτες και στυγνοί προπαγανδιστές. Μπορείτε να βρείτε τέτοιους στη δημοσιογραφία αλλά και τον ακαδημαϊκό κλάδο. Αλλά δεν πιστεύω ότι αυτός είναι ο κανόνας. Ο κανόνας είναι η υπακοή, η υιοθέτηση μιας άβουλης στάσης, λαμβάνοντας τον εύκολο δρόμο της αυτο-εξαπάτησης.
  • Νόαμ Τσόμσκι, συνέντευξη στον Τζέιμς Περκ, όπως δημοσιεύεται στο βιβλίο The Chomsky Reader (1987)