Τζονγκσάν

Τζόνγκσαν
Τζόνγκσαν 22°32′0″N 113°21′0″E
Χώρα	Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας
Διοικητική υπαγωγή	Κουανγκτούνγκ
Έκταση	1.783,67 km²
Υψόμετρο	11 μέτρα
Πληθυσμός	4.418.060 (2020)
Ταχ. κωδ.	528400
Τηλ. κωδ.	760
Ζώνη ώρας	UTC+8
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Σχετικά πολυμέσα

Η Τζο(υ)νγκσάν (κινεζ. 中山) είναι μεγάλη πόλη της νοτιοανατολικής Κίνας, επιπέδου νομού, στην Επαρχία Γκουανγκντόνγκ. Είναι κτισμένη στο Δέλτα του Μαργαριταρένιου ποταμού, σε μεσοσταθμικό υψόμετρο 11 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, σχεδόν απέναντι από το Χονγκ Κονγκ. Στην απογραφή του 2020 η Τζουνγκσάν είχε πληθυσμό 4.418.060 κατοίκους, αλλά ανήκει στη μητροπολιτική περιοχή Γκουανγκτζόου-Σεντσέν, σχεδόν ενωμένη οικιστικά, η οποία έχει 65.565.622 κατοίκους. Οι συνοικίες του κέντρου της Τζουνγκσάν αποκαλούνταν παραδοσιακά Shiqi ή Shekki (石岐).

Ονομασίες

Μέχρι το 1925 η Τζονγκσάν ήταν γενικώς γνωστή ως (Χ)σιανγκ-σαν ή (στην καντονέζικη διάλεκτο) Χέουνγκ-σαν (香山), όνομα που αποτελούσε μια ευθεία αναφορά στα πολλά λουλούδια που φύτρωναν στα βουνά στα ανατολικά της, καθώς σημαίνει «ευωδιαστό βουνό». Αργότερα η πόλη μετονομάσθηκε επισήμως προς τιμή του Σουν Γιατ-Σεν, ο οποίος είχε υιοθετήσει το όνομα Τζο(υ)νγκσάν. Ο Σουν θεωρείται τόσο στη Λαϊκή Κίνα όσο και στην Εθνικιστική Κίνα ως ο «Πατέρας της σύγχρονης Κίνας», και είχε γεννηθεί στο χωριό Κουιχένγκ, σήμερα ενσωματωμένο στην πόλη ως μέρος του Νανλάνγκ. Η Τζονγκσάν είναι έτσι μία από τις λίγες κινεζικές πόλεις που έχουν ονομασθεί από το όνομα ενός ανθρώπου.

Ιστορία

Κατά την απώτερη αρχαιότητα μεγάλο μέρος του εδάφους όπου είναι σήμερα κτισμένη η πόλη αποτελούσε μέρος των εκβολών του Μαργαριταρένιου ποταμού, και μόνο διάσπαρτες νησίδες από άμμο εξείχαν πάνω από την επιφάνεια του νερού. Βαθμιαία, από τα νότια προς τα βόρεια, η έκτασή της γέμισε από προσχώσεις του ποταμού και μετατράπηκε τελικώς σε στεγνή ξηρά. Τα βόρεια προάστια της σημερινής πόλεως βρίσκονταν ακόμα κάτω από τα νερά μέχρι την έλευση της Δυναστείας των Μινγκ.

Παλαιότερα, κατά τη Δυναστεία Τανγκ, η περιοχή της πόλεως αποτελούσε μέρος μιας εκτεταμένης Κομητείας της Ντογκουάν και είχε αλυκές. Το έτος 1082, κατά τη Βόρεια Δυναστεία Σονγκ, ιδρύθηκε στην περιοχή ένας οχυρωμένος οικισμός, ονόματι Σιανγκ-σαν, δηλαδή με την ίδια ονομασία που διετήρησε μέχρι τον 20ό αιώνα. Αυτός ευδοκίμησε και αναβαθμίσθηκε διοικητικώς σε κομητεία το 1152. Μετά την κατάρρευση της Νότιας Δυναστείας Σονγκ, πολλοί απόγονοι αξιωματούχων της Αυλής της, μεταξύ των οποίων ακόμη και μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας, εγκαταστάθηκαν στην πόλη. Υπό τη Δυναστεία Τσινγκ κατασκευάσθηκαν αναχώματα, ώστε να αποτρέψουν το πλημμύρισμα των νέων προσχωσιγενών εδαφών που είχαν δημιουργηθεί, και η καλλιεργούμενη έκταση αυξήθηκε.

Μεγάλο μέρος του Πρώτου Πολέμου του Οπίου έλαβε χώρα μέσα και γύρω από τη σημερινή Τζονγκσάν. Το 1839 ο αυτοκρατορικός αξιωματούχος Λιν Τζεχσού έφθασε στην πόλη και διέταξε την απέλαση του σερ Τσαρλς Έλιοτ και άλλων Βρετανών εμπόρων από την περιοχή. Στρατιώτες της Δυναστείας των Τσινγκ αντιστάθηκαν στις βρετανικές στρατιωτικές επιθέσεις το 1840, αλλά τελικώς υπερνικήθηκαν.

Μετά τους Πολέμους του Οπίου η περιοχή άνοιξε στις ξένες επιρροές, και μερικοί κάτοικοι της πόλεως, όπως ο Σουν Γιατ-Σεν (Τζονγκσάν), έφυγαν για να σπουδάσουν στο εξωτερικό και όσοι επέστρεψαν βοήθησαν στη δημιουργία της σύγχρονης Κίνας. Η Σιανγκ-σαν ήταν μία από τις πρώτες κομητείες σε ολόκληρη την Κίνα που απελευθερώθηκαν κατά την Επανάσταση του 1911. Μετά τον θάνατο του Σουν το 1925, ο αρχιστράτηγος των ενόπλων δυνάμεων της Δημοκρατίας της Κίνας απεφάσισε να απαθανατίσει τη μνήμη του μετονομάζοντας τη γενέτειρα κομητεία του από Σιανγκ-σαν σε Τζο(υ)νγκσάν.