Στόλος

Ο πολυεθνικός στόλος πέντε κρατών στη θάλασσα του Ομάν, στη διάρκεια των επιχειρήσεων στο Ιράκ

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Στόλος (αποσαφήνιση).

Ως στόλος ή πολεμικός στόλος ορίζεται ένας μεγάλος σχηματισμός πολεμικών πλοίων και αποτελεί το μεγαλύτερο σχηματισμό στα πλαίσια ενός πολεμικού ναυτικού. Η αντιστοιχία ενός στόλου στη θάλασσα είναι ανάλογη ενός στρατού στην ξηρά.

Οι στόλοι είναι συνήθως, αλλά όχι απαραίτητα, μόνιμοι σχηματισμοί και εντάσσονται σε κάποιο συγκεκριμένο ωκεανό ή θάλασσα. Οι περισσότεροι στόλοι ονομάζονται από τον ωκεανό ή τη θάλασσα όπου είναι εντεταγμένοι, με εξαίρεση το Αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό όπου χρησιμοποιούνται αριθμοί.

Διοίκηση

Ο στόλος διοικείται συνήθως από Ναύαρχο, ο οποίος είναι συνήθως και ο επικεφαλής διοικητής όλης της ναυτικής δύναμης, όμως πολλοί στόλοι διοικήθηκαν ή διοικούνται από Αντιναυάρχους ή Υποναυάρχους. Οι περισσότεροι στόλοι χωρίζονται σε πολεμικές μοίρες, η κάθε μία διοικούμενη από ανώτατο αξιωματικό. Οι μοίρες αυτές με τη σειρά τους διαιρούνται σε υπομοίρες. Την εποχή του πανιού οι στόλοι διαιρούνταν σε μοίρες εμπροσθοφυλακής, μεσαίες και οπισθοφυλακής, ανάλογα με τη θέση της κάθε μοίρας στην γραμμή μάχης. Στη σύγχρονη εποχή οι μοίρες συνήθως αποτελούνται από ομοιογενείς ομάδες πολεμικών πλοίων ή πλοίων της ίδιας κλάσης, όπως Θωρηκτά, ή καταδρομικά. Παράλληλα οι στόλοι σήμερα συνδυάζουν πλοία επιφανείας, υποβρύχια, πλοία υποστήριξης και μέσα ναυτικής αεροπορίας για τη διεξαγωγή αεροναυτικών επιχειρήσεων.

Καθώς μικρότερες ναυτικές δυνάμεις αποτελούνται από ένα μόνο στόλο, ο όρος στόλος είναι συχνά συνώνυμος με το ναυτικό καθαυτό.

Ιστορία

Η ύπαρξη πολυεθνικών στόλων δεν είναι κάτι το ασυνήθιστο στη διάρκεια της ναυτικής ιστορίας. Για παράδειγμα ο στόλος της Ιεράς Συμμαχίας στη διάρκεια της ναυμαχίας της Ναυπάκτου το 1571 σχηματίστηκε από ναυτικές δυνάμεις διαφορετικών κρατών. Στη σύγχρονη εποχή το ΝΑΤΟ έχει δημιουργήσει μεικτούς στόλους και ναυτικές επιχειρήσεις με τη συμμετοχή διαφορετικών κρατών, όπως η Επιχείρηση Ενεργή Προσπάθεια (Operation Active Endeavour).