Zum Inhalt springen

anë

Aus Wiktionary, dem freien Wörterbuch
Kasus Singular Plural
unbestimmt bestimmt unbestimmt bestimmt
Nominativ anë ana anë anët
Genitiv ane anës anëve anëvet
Dativ ane anës anëve anëvet
Akkusativ anë anën anë anët
Ablativ ane anës anësh anëvet

Alternative Schreibweisen:

[1–6] ánë

Nebenformen:

Gegisch: ânë, ândë

Worttrennung:

anë

Aussprache:

IPA: [ˈanə]
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1a] Seite; -seits
[1b] Seite oder Eigenschaft (einer Person oder eines Tieres); Eigentum (einer Person oder einer Gemeinde)
[2] Rand, Kante; Ende; Ufer
[3] im Plural, hauptsächlich: Gegend, Region; Ortschaft
[4a] Politik, figurativ, übertragend: Partei
[4b] Familie, figurativ: Sippe
[4c] Sport, figurativ: Feld
[5] Geographie: Richtung
[6] figurativ: Mittel, Weg

Herkunft:

Erbwort aus der gegischen Nebenform ândë → aln, aus dem protoalbanischen *antā, das etymologisch verwandt ist mit deutsch Ende und sanskritisch अन्त (ántaḥ) → sa („Ende, Grenze, Rand“).[1]

Synonyme:

[1a, 1b] krah, skaj, pjesë; veçor; faqe
[1b] tipar, veti; pronë
[2] kënd, cep, qoshe; breg; fund
[3] vend, krahinë
[4a] palë
[4b] farë, fis
[5] drejtim
[6] mjet, mënyrë; udhë

Beispiele:

[1a] Ajo është në anë të majtë e jo në anën të djathtë.
Sie steht auf der linken Seite und nicht auf der rechten Seite.
[1a, 1b, 4b] E kam të afër nga ana e nënës.
Er/Sie ist mein(e) Verwandter/Verwandte mütterlicherseits.
[2] Shkojmë deri në anë të lumit
Wir gehen bis zum Flussufer.
[2] Unë do të shkoj deri në anë të botës për ty.
Für dich werde ich bis an's Ende der Welt gehen.
[3] A je nga anët tona?
Bist du aus unserer Gegend?
[5] Si quhen katër anët e horizontit?
Wie heißen die vier Himmelsrichtungen?
[6] „Ia gjeti anën.“[2]
Er/Sie fand einen Weg dafür.

Redewendungen:

[1a] marr anët, qethem anash
[1a, 1b, 4b] ha ana, cohës shihi anën, vajzës shihi nanën

Wortbildungen:

[1–6] anës, anëse, anash, anashëm, anësi, anësisht, anësor, anësore
anasjell, anasjellje, anasjellas (anasjelltas), anasjellë
çanësoj, çanësohet, çanësuar, çanësim
dyanësi, dyanësh, dyanëshe, dyanshëm, dyanshme, dyanësor, dyanësore, dyanësisht
paanësi, paanshëm, paanshme, paanësisht; -anë-anësh-anëshe-anshëm-anshme

Übersetzungen

[Bearbeiten]
[1] Langenscheidt-Redaktion (Herausgeber): Langenscheidts Handwörterbuch Albanisch. 1. Auflage. Langenscheidt, Berlin/München/Wien/Zürich/New York 2000, ISBN 978-3-468-05395-5, DNB 959876855, Seite 35.
[1–4] Barhyl Demiraj, Peter Dayan: Albanische Etymologien: Untersuchungen zum albanischen Erbwortschatz. Rodopi, Amsterdam/Atlanta  1997, ISBN 9042001615, Seite 77 f.
[1–6] fjalorthi.com: „anë
[1–6] fjale.al: „anë

Quellen:

  1. Vladimir Orel: Albanian Etymological Dictionary. 1. Auflage. Brill, Leiden/Boston/Köln 1998, Seite 5.
  2. fjalorthi.com: „anë“ (Punkt 4)

Ähnliche Wörter (Albanisch):

ähnlich geschrieben und/oder ausgesprochen: ane, anës, enë, unë, ynë, hënë,
Anagramme: ena