Tobbuna Suurili

surah
Pahi la	Alikuraan
Zuliya wuhibu	الأنفال
Japan zuliya (yuli kana) sabbu ni	せんりひん
Siɣili-lana yuli	war trophy
Be lɛbigili zuliya nima ni	8. Voluntary Gifts, Q31204661
Balli tuma bɛi balli yuli	laribanchi
Tuma ŋɔ maa zaa bɛla URL maa ni	https://quran.com/8
Nahingbaŋ	Medinan surah
Zali kpana din guli niriba zaashee ni nyɛ shɛli	public domain

E-Class

Tobbuna Suurili (Al-Anfal ٱلْأَنْفَال)^[1]

Suurili ŋɔ maa baŋsirila Muslinnim’ kadama Naawuni sɔŋsim n-nyɛ sɔŋsim n-zaŋ ti wuntizɔriba, ka pa ni chεfurinima. Ka di lahi baŋsiri Muslinnim’ tobdabara, ni din goli goli tobu yεltɔɣa ni, domin Naawuni daadiini duhibu zuɣu.

Aaya nima

Aaya nima:^[2]

1. (Yaa nyini Annabi Muhammadu)! Bɛ bɔhira tobbuna yεla. Yεlima: “Tobbuna nyɛla Naawuni ni O tumo dini. Dinzuɣu, zom ya Naawuni, ka mali ya biɛhigu din be yi sunsuuni. Yaha! Doli ya Naawuni mini O tumo, yi yi nyɛla ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli.
2. Achiika! Ban ti Naawuni yεlimaŋli nnyɛ ninvuɣu shɛba bɛ yi ti teei ba Naawuni yɛla, ka dabεm kpε bɛ suhiri ni. Yaha! Bɛ yi ti karim O (Naawuni) aayanima n-ti ba, ka di pahi ba iimaansili. Ka bɛ lahi zaŋdi bɛ maŋa ndalindi bɛ Duuma (Naawuni).
3. Ninvuɣu shεba ban puhiri jiŋli, ka mali Ti (Tinim’ Naawuni) ni largi ba shɛli n-dihira.
4. Bana n-nyɛ ban shiri ti Naawuni yεlimaŋli ni achiika. Bɛ yɛn ti malila darzanim’ bɛ Duuma (Naawuni) sani, ni chεmpaŋ, ni arzichi shɛli din galsi (Alizanda).
5. (Yaa nyini Annabi)! Kamani a Duuma (Naawuni) ni yihi a a yiŋ’ ni yεlimaŋli (Badar tobu ni) shεm, tɔ! Achiika! Muslinnim’ puuni shɛba nyɛla ban je lala.
6. (Yaa nyini Annabi)! Bɛ (Muslinnim’) ŋmεri a namgbankpeeni n-zaŋ chaŋ yεlimaŋli (tobu ni yibu), saha shɛli di ni yi na polo ni naai, ka di ŋmanila bɛ karti ba mi n-labsiri kpibu shee, ka bɛ kuli nyɛla ban yuunda.
7. Yaha! Teemi ya saha shεli Naawuni ni daa gbaai ya (yi Muslinnima) alikauli kadama yi ni tuhi (chɛfurinim’) zamaatu biba ayi puuni yino, ka yi (Muslinnim’) naan bɔrimi ni yi tuhila ban bi gbibi bidibbina (kɔhigɔriba) maa, ka Naawuni mi bɔri ni O ti yɛlimaŋli (Muslinsi daadiini) nasara O zaligu puuni, ka ŋmaai chεfurinim’ birili (Badar tobu ni).
8. DominO ti yεlimaŋli nasara, ka nyɛhi ʒiri, hali bibɛhi yi je lala.
9. Teemi ya saha shεli yi (Muslinnim’) ni daa bɔri sɔŋsim yi Duuma (Naawuni) sani, ka O deei yi suhigu (ka yεli): “N nyɛla Ŋun yɛnsɔŋ ya ni Malaaikanim’ tuhuli, ka bɛ nyɛ ban kuli pa taba zuɣu (ka bɛ kana n-ti sɔŋ ya chεfurinim’ zuɣu).”
10. Yaha! Naawuni bi zali li (Malaaikanim’ maa sɔŋsim) m-pahila di nyɛla suhupiɛlli lahibali n-tin ya, ka lahi chε ka yi (Muslinnim’) suhiri doni. Yaha! Nasara n-kani naɣila Naawuni sani. Achiika! Naawuni nyɛla Nyɛŋda, Yεmgoliŋgalana.
11. (Yaa yinim’ Muslinnima)! Teemi ya saha shεli gonyuunsi ni daa gbaai ya (Badar tobu ni), ka di nyɛla suhudoo din yi O (Naawuni) sani n-zaŋ tin ya, ka O lahi siɣisi ya kom na zuɣusaa domin O ti zaŋ li niŋ ya kasi, ka nyɛhi shintaŋ daɣiri ka chεn ya, ka kpaŋsi yi suhiri ni, ka lahi ba yi naba zali.
12. (Yaa nyini Annabi)! Teemi saha shεli a Duuma (Naawuni) ni daa tim na ni wahayi Malaaikanim’ sani (ka yεli): “Achiika! M mini ya m-be, dinzuɣu kpaŋsim ya ninvuɣu shεba ban ti yεlimaŋli maa, N (Mani Naawuni) nyɛla Ŋun yɛn zaŋ dabiεm n-labi chεfurinim’ suhiri ni, dinzuɣu wahimi ya bɛ zuɣuri ni, ka lahi wahi bɛ nubihi.
13. Di daliri nyɛla bɛ tum mi birgi Naawuni mini O tumo (Annabi Muhammadu) zaligu, ŋun mi tum birgi Naawuni mini O tumo zaligu, tɔ! Achiika! Naawuni nyɛla Azaabakpeenilana n-ti o.
14. Dina n-nyɛ (Azaaba maa), dinzuɣu lammi ya li. Yaha! Achiika! Buɣum daazaaba be ni chɛfurinima.
15. Yaa yinim’ ninvuɣu shɛba ban ti Naawuni yεlimaŋli! Yiyi ti laɣim ni chεfurinim’ tobu ni, tɔ! Yin miri ya ka yi (Muslimnim’) lԑbi biri ba.
16. Yaha! Ŋun ti lԑbi biri ba dindali maa, naɣila di nyɛla tobdabari shεli, beeobɔrimi ni o sɔɣi labi n-ti kpe (Muslim’) tobbihi puuni, tɔ! Achiika! O labi ya ni sujee din yi Naawuni sani na. Yaha! O labbu shee nyɛla ʒahannama (buɣum). Di labbu shee maa mi nyɛla din be.
17. Yi (Muslinnim’) daa bi ku ba (Badar tobu ni), amaa! Naawuni n-daa ku ba (chɛfurinim’ maa). Yaha! (Yaa nyini Annabi)! A daa bi labi (kuɣuli maa) saha shεli a ni daa labila, amaa! Naawuni n-daa labi li, domin O dahim ninvuɣu shɛba ban ti Naawuni yɛlimaŋli maa dahindisuŋ. Achiika! Naawuni nyɛla Wumda, Baŋda.
18. Di daliri nyɛla Naawuni n-nyɛŊun yɛn gbargi chεfurnim’ nabiεri.
19. Yi (yi chɛfurinim’) yi suhiri nasara, tɔ! Achiika! Nasara kan ya na, amaa! Yi yi chɛ (yi yi Muslinnim’ tuhibu), tɔ! Dina n-nyɛ din gari nzaŋ tin ya.Yaha! Yi yi lahi labi na, tɔ! Ti (Tinim’ Naawuni) ni labi na (n-ti ti Muslinnim’ nasara yi zuɣu). Yi mi salo ku tooi niŋ ya anfaani shεli,hali yi zoosim yi pahi. Yaha! Achiika! Naawuni mini ban ti yɛlimaŋli m-be.
20. Yaa yinim’ ninvuɣu shɛba ban ti Naawuni yεlimaŋli! Doli ya Naawuni mini O tumo (Annabi Muhammadu), ka miri ya ka yi lԑbi biri o, ka nyɛla ban wumda (Alkur’aani).
21. Yaha! Di leei ya kamani ninvuɣu shεbaban yεli: “Ti wum ya,” ka mi nyɛla ban bi wumda.
22. Achiika! Biŋkɔbri puuni ŋun be Naawuni sani n-nyɛ tikpiranim’ ni biriti (chɛfurinima), bana n-nyɛ ban bi niŋdi haŋkali.
23. Yaha! Naawuni yi di mi ni alheeri shɛli be bɛ ni, tɔ! O naan chε ka bɛ wum (yɛlimaŋli). Amaa! Hali O yi di chε ka bɛ wum, tɔ!Bɛ naan lԑbi biri, ka nyɛla ban zaɣisi (yεlimaŋli).
24. Yaa yinim’ ninvuɣu shɛba ban ti Naawuni yεlimaŋli! Saɣimi ya Naawuni mini O tumo boligu, o yi ti boli ya n-zaŋ din yɛn tin ya nyεvuya (iimaansili), ka baŋ ya kadama achiika! Naawuni kpεri ninsala mini o suhi sunsuuni. Yaha! Achiika O sani ka bɛ yɛn ti laɣim ya (Zaadali).
25. Yaha! Zom ya fitina, di (daalobo) bi sheeri yi puuni ban di zualinsi ko zuɣu, ka baŋ ya ni achiika! Naawuni nyɛla Azaabakpeeni lana.
26. Yaha! Teemi ya saha shεli yi (Muslinnim’) ni daa nyɛ zamaatu bɛla, ka daa nyɛ bɛ ni filindi shεba tiŋgbani ni, ka yi zɔri dabɛm ni ninsalinima (chɛfurnim’) ti sɔɣi n-gbahi ya, ka O laɣim ya (suhudoo shee, Madina), ka kpaŋsi ya ni O nasara (Badari tobu ni), ka lahi largi ya bindirasuma, domin achiika! Yi ni paɣi (Naawuni).
27. Yaa yinim’ ninvuɣu shɛba ban ti Naawuni yεlimaŋli! Di niŋ Naawuni mini O tumo bilkɔŋsi, ka miri ya ka yi niŋ yi daamaananim’ bilkɔŋsi, (dina n-nyɛ Naawuni jεma din nyɛ talahi yi zuɣu),ka mi nyɛla ban mi (ni bilkɔŋsi bi vεla).
28. Yaha! Baŋmi ya ni achiika! Yi daarzichi mini yi bihi nyɛla dahimbu n-zaŋ tin ya, ka kahi baŋ ni achiika! Naawuni sani ka sanyoo din galsi be (dina n-nyɛ Alizanda).
29. Yaa yinim’ ninvuɣu shɛba ban ti Naawuni yεlimaŋli! Yi yi zo Naawuni, O ni zali ya din wolgira (yεlimaŋli mini ʒiri sunsuuni), ka nyɛhi yi taya ka chε n-ya, ka lahi chε m-paŋ ya. Yaha! Naawuni nnyɛ Pintitali lana.
30. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Teemi saha shεli ban niŋ chɛfuritali maa ni daa nari a nabiɛri ni bɛ gbaagi a ti niŋ fukumsi ni, bee ka bɛ ku a, bee ka bɛ yihi a (Maka puuni), ka bɛ kuli nari nabiεri, ka Naawuni gba nara, dinzuɣu, Naawuni n-gari ban kam nara.
31. Yaha! Bɛ yi ti karindi ba Ti (Tinim’ Naawuni) aayanima, ka bɛ yεli: “Achiika! Ti wum ya, ti yi di bɔra, ti naan tooi tahi yεltɔɣa (Alkur’aani) ŋɔ maa tatabo na, ŋɔ maa pa shɛli m-pahila kurumbuni nim’ salima.”
32. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Teemi saha shεli bɛ (Makka chεfurinim’) ni daa yεli: “Yaa ti Duuma Naawuni! Dindee yi shiri nyɛla ŋɔ (Alkur’aani) maa nyɛla yεlimaŋli Asani, tɔ! Nyin chε ka saa mi kuɣa m-bahi ti zuɣu na zuɣusaa, bee ka A ka ti na ni azaabakpeeni.”
33. Yaha! Naawuni ku niŋ ba azaaba, ka a (Annabi Muhammadu) be bɛ puuni. Yaha! Naawuni pala Ŋun yɛn niŋ ba azaaba, ka bɛ nyɛla ninvuɣu shɛba ban bɔri chεmpaŋ (Naawuni sani).
34. Bozuɣu ka Naawuni ku niŋ ba azaaba, ka di nyɛla bɛ taɣiri la (niriba) ka chɛ Harami (Ka’aba) chaŋ ti kaai, bɛ mi pala ban su li (jiŋli maa), di ka ŋun su li m-pahila wuntizɔriba, amaa! Bɛ pam bi mi.
35. Yaha! Bɛ (Maka chεfurinim’) daa ka jɛma Naawuni yili (Ka’aba) puuni m-pahila vuliŋga mini nuu kpahibu, (ka Naawuni yεli ba)! Lammi ya azaaba, domin yi ni niŋdi chεfuritali shεli maa zuɣu.
36. Achiika! Ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali maa dirila bɛ daarzichi domin bɛ taɣi niriba ka chɛ Naawuni soli, tɔ! Ni baalim, bɛ ni di li, ka di lahi leei ashaara n-zaŋ ti ba, din nyaaŋa, ka bɛ (Muslinnim’) lahi nya nasara bɛ zuɣu. Yaha! Ninvuɣu shɛba ban niŋ chɛfuritali maa, bɛ ni ti laɣim ba ʒahannama buɣum ni (Zaadali).
37. Domin O (Naawuni) wolgi din be ka chɛ din vεla (Muslimi ka chɛ chεfura), ka zaŋ din be maa m-pa taba zuɣu,ka laɣim ba ʒahannama buɣum ni namgbaniyini. Bannim’ maa n-nyɛ ninvuɣu shɛbaban kɔhi lu.
38. (Yaa nyini Annabi)! Yεlimi ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali maa kadama bɛ yi chɛ (bɛ chεfuritali maa), bɛ ni chε m-paŋ ba din pun gari, amaa! Bɛ yi labi, tɔ! Achiika! Di daa pun niŋ ka bɛ gbaai ninvuɣu shɛba ban pun gari bɛ tatabo.
39. Yaha! Tuhimi ya ba (chεfurinim’ maa) hali ka fitina (buɣa jεma) ti lahi kani, ka jεma kpalim Naawuni ko dini, amaa! Bɛ yi chɛ (buɣa maa jεma), tɔ! Naawuni nyεla Ŋun nyari bɛ tuuntumsa.
40. Yaha! Bɛ yi lԑbi biri, tɔ! Yin baŋmi ni achiika! Naawuni n- nyɛ Ŋun taɣiri ya, m-bo ni Duuma so Ŋun taɣira.Yaha! M-bo ni Sɔŋda.
41. Yaha! Baŋmi ya ni achiika! Tobbuna shɛŋa yi (Muslinnim’) ni di, tɔ! Di vaabu yim bunu puuni nyɛla Naawuni dini, ni Naawuni tumo, ni Annabi dɔɣiriba, ni kpibsi mini nandamba, ni sochanda, dindee yi niŋ ka yi ti Naawuni yɛlimaŋli, ni Ti (Tinim’ Naawuni) ni siɣisi shɛli na n-ti ti Ti dabli (Annabi Muhammadu), ʒiri mini yɛlimaŋli wolgibu dali (Badar tobu dali), dina n-nyɛ dabsi’ shɛli salonima ayi (Muslinnim’ mini chɛfurinim’) ni daa ti kpa taba la. Yaha! Naawuni nyɛla Toora binshɛɣu kam zuɣu.
42. Teemi ya saha shεli yi (Muslim’ tobbihi) ni daa be yiliŋ maa yaɣ’ shεli din be yɔma, ka bɛ (chεfurinim’ maa) be katiŋa, ka (chɛfura) kɔhigɔriba maa be yi gbinni, di yi di daa niŋ ka yi gbaaila taba alikauli, tɔ! Yi naan yiɣisi alikauli maa, amaa! (Ka Naawuni chε ka yi laɣim tobu maa ni luɣushɛlipolo yi nibi tɛhi) domin O (Naawuni) pali O nam zalgu daalikauli din pun yɛn niŋ. Domin ŋun yɛn niŋ hallaka ka lԑbi biri yɛlimaŋli shiri niŋ hallaka, ka ŋun miyɛn ti yεlimaŋli ti yεlimaŋli. Achiika! Naawuni nyɛla Wumda, ni Baŋda.
43. (Yaa nyini Annabi) Teemi saha shεli Naawuni ni daa zaŋ ba (chɛfurinim’ maa) n-wuhi a a gom ni, ka bɛ nyɛla (sapashinnim’) bɛla,O yidi daa zaŋ ba wuhi a ka bɛ nyɛ pam, yi naan gbaɣisi tobu maa, yi mi naan niŋ namgbankpeeni, amaa! Ka Naawuni taɣi ya. Achiika! O (Naawuni) nyɛla Baŋda ni din be suhiri ni.
44. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Teemi saha shεli yi (Muslinnim’ mini chɛfurinim’) ni daa ti kpa taba (Badar tobu ni), ka O (Naawuni) daa zaŋ ba nwuhiri ya ka bɛ nyɛ bɛla yi ninni, ka yi mi gba nyɛ ba biɛla bɛ nini ni, domin Naawuni pali O nam zaligu daalikauli din pun yɛn niŋ. Yaha! Naawuni sani ka bɛ labsiri yεllikam.
45. Yaa yinim’ ninvuɣu shɛba ban ti Naawuni yεlimaŋli! Yi yi ti kpa ninvuɣu shɛba (chɛfurinima), tɔ! Yin zanimi ya n-tuhi ba, ka teei ya Naawuni yɛla pam, achiika! Yi nyɛla banyɛn nya tarli.
46. Yaha! Doli ya Naawuni mini O tumo (Annabi Muhammadu), ka di niŋ ya namgbankpeeni ka gbaɣisi tobu, ka yi yaa naai. Dinzuɣu! Niŋmiya suɣulo. Achiika! Naawuni mini suɣulonim’ m-be.
47. Yaha! Di leei ya kamani ninvuɣu shεba ban yibɛ yiŋsi(ni bɛ chaŋ tobu ni) ni fuhibu mini ninsalinim’ nyabu zuɣu, ka taɣiri ninsalinim’ ka chɛ Naawuni soli. Yaha! Naawuni nyɛla Ŋun gili bɛ tuuntumsa (ni baŋsim).
48. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Teemi saha shεli shintaŋ ni daa dihi chεfurinim’ bɛ tuuntumsa nachinsi n-ti ba, ka yεli ba: “Zuŋɔ so ku tooi nyεŋ ya ninsalinim’ puuni. Yaha! Achiika! Nkuli yɛn taba ya mi (ka sɔŋdi ya), amaa! Saha shεli salonima ayi (Muslimnim’ mini chɛfurinim’) maa nina ni daa ti kpa taba, ka o labi o nyaaŋa ka yεli: “Mani nuu ka yi ni, achiika! N-nyarila yi ni bi nyari shɛli, achiika! Mani zɔri Naawuni. Yaha! Naawuni nyɛla Azaabakpeenilana.
49. Saha shεli munaafichinim’ mini ninvuɣu shεba doro ni be bɛ suhiri ni (chɛfurinima) ni daa yεra: “Bambɔŋɔnim’ (Muslinnim’) daadiini yɔhim ba mi,” Ŋun mi dalim Naawuni, tɔ! Achiika! Naawuni nyɛla Nyεŋda, Yεmgoliŋgalana.
50. (Yaa nyini ŋun gbilsiri tibli)! A yi di yɛn nya saha shεli Malaaikanim’ ni deeri ninvuɣu shɛba ban niŋ chɛfuritali maa nyεvuya, ka bɛ (Malaaikanim’) buri ba bɛ nina polo ni bɛ yaansi zuɣu, (ka yεri ba): “Lammi ya buɣum shɛli din diri pam daazaaba.”
51. Dina n-nyɛ bɛ nuhi ni pun daŋsi tum shεli. Yaha! Achiika! Naawuni pala Ŋun diri O daba zualinsi.
52. Kamani Fir’auna niriba bɛhigu, n-ti pahi ninvuɣu shεba ban daa kana pɔi ni bana, bɛ daa niŋ chεfuritali ni Naawuni aayanima, ka O gbaaai ba ni bɛ tuumbiɛri. Achiika! Naawuni nyɛla Kpεŋlana, Azaabakpeeni lana.
53. Di daliri nyɛla achiika! Naawuni pala Ŋun taɣiri ni’ima shεli O ni niŋ ninvuɣu shεba, naɣila bɛ (niriba maa) ti taɣila (bɛhigu) din be bɛ mammaŋ’ sani. Yaha! Achiika Naawuni nyɛla Wumda, Baŋda.
54. Kamani Fir’auna niriba bεhigu, ni ninvuɣu shεba ban daa kana pɔi ni bana, bɛ daa labsila bɛ Duuma (Naawuni) aayanim ʒiri, ka Ti (Tinim’ Naawuni) gbaai ba ni bɛ tuumbɛri. Yaha! Ka Ti chɛ ka kom di Fir’auna niriba, bɛ mi zaa daa nyɛla zualindiriba.
55. Achiika! Naawuni sani, biŋkobbiɛri n-nyɛ ninvuɣu shɛba ban niŋ chεfuritali, ka nyɛla ban ku lahi ti Naawuni yεlimaŋli.
56. Ninvuɣu shεba a ni gbaai alikauli ni bana, din nyaaŋa ka bɛ yiɣisiri bɛ daalikauli saha shεli kam, bɛ mi pala ban yɛn zo Naawuni.
57. Dinzuɣu (Yaa nyini Annabi)! A yi ti nya nasara bɛ zuɣu tobu ni, nyin zaŋmi ba (bɛ tibli dargibu) n-varsi ban be bɛ nyaaŋa, achiika! Bɛ nyɛla ban yɛn teei Naawuni yɛla.
58. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! A yi ti zɔri bilkɔŋsi ninvuɣu shɛba sani, tɔ! Nyin labsim bɛ daalikauli n-ti ba ka di saɣisi (ka di wuhi ni alikauli shɛli lahi ka a mini ba sunsuuni). Achiika! Naawuni bi bɔri bilkɔŋsi nima.
59. Yaha! Ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali maa di tεhiri ni bɛ zomi ntilgi maa. Achiika! Bɛ pala ban yɛn tooi nyεŋ Naawuni.
60. Yaha! Malimi ya shili n-guli ba ni yi yaa tariga. Yaha! Lom ya yuri n-zali, ka mali li n-valsiri Naawuni dim ni yi gba dim (chεfura), ka shɛba mi beni ka yi ʒi ba ka Naawuni Ŋun mi ba (bana n-nyɛ munaafachinima). Yaha! Binshɛɣu yi (Muslinnim’) ni zaŋ n-dihi Naawuni soli, tɔ! Bɛ ni pali ya di sanyoo, bɛ mi ti ku din ya zualinsi.
61. (Yaa nyini Annabi)! Amaa! Bɛ (chɛfurinim’ maa) yi dalimla maligu polo, tɔ! Nyin dalimmi di polo, ka zaŋ ayɛla dalim Naawuni. Achiika! O (Naawuni) nyɛla Wumda, Baŋda.
62. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Bɛ (chɛfurinim’) yi bɔri nibɛ niŋ a bilkɔŋsi, tɔ! Achiika! Naawuni n-nyɛŊun saɣindi a, Ŋuna n-nyɛŊun kpaŋsa ni O nasara, (ka lahi sɔŋ a) ni ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli.
63. Yaha! Ka O laɣim bɛ (Muslinnim’) suhiri. (Yaa nyini Annabi)! Hali a yi di zaŋ din be tiŋgbani yaaŋa zuɣu zaasa ndihi, a naan ku tooi laɣim bɛ suhiri, amaa! Naawuni n-laɣim bɛ sunsuuni. Achiika! O (Naawuni) nyɛla Nyɛŋda, Yεmgoliŋgalana.
64. Yaa nyini Annabi! Naawuni saɣindi a, ni (ka lahi saɣindi) ninvuɣu shɛba ban doli a ka nyɛ ban ti Naawuni yɛlimaŋli puuni.
65. Yaa nyini Annabi! Kpaŋsim ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋlimaa ni bɛ yim tobu ni, yi puuni ninvuɣu pishi yi mali suɣulo, bɛ ni nyεŋ (yi dimba maa) ninvuɣu kobsiyi, yi puuni ninvuɣukɔbga mi yi mali suɣulo, bɛ ni nyεŋ (chεfurnim’) ninvuɣu tuhuli, domin bɛ nyɛla ninvuɣu shεba ban bi baŋda.
66. Pumpɔŋɔ, Naawuni niŋ ya (yi Muslinnima) soochi, domin O mi ni yi puuni shεba beni n-nyɛ ninvuɣu gbarima, dinzuɣu di yi niŋ ka yi (Muslinnim) ninvuɣu kobga mali suɣulo, tɔ!Bɛ ni nyεŋ ninvuɣu (chεfurinim’) kobsiyi. Yaha! Yi (Muslinnim’) yi paai ninvuɣu tuhuli, bɛ ni nyεŋ ninvuɣu (chεfurinim’) tusaayi ni Naawuni yεda. Yaha! Naawuni mini suɣulonima m be.
67. Di ku tooi niŋ ka Annabi so mali tobdaba, naɣila o kpaaila (chɛfurinim’) ʒim tiŋgbani yaaŋa zuɣu, yi (Muslinnim) bɔrila Dunia bɛhigu nyaɣisim. Naawuni mi bɔrila Bahibuyili (Chiyaama). Yaha! Naawuni nyɛla Nyɛŋda, Yεmgoliŋgalana.
68. Di yi di pala Naawuni ni pun daŋ zali fukumsi shεli zuɣu, azaaba titali naan paai ya (yi Muslinnima) n-zaŋ chaŋ yi ni deei shɛli (tobdaba maa sani).
69. Dinzuɣu, dim ya yi ni di tobbuna shɛŋa puuni ka di nyɛ halalsi n-tin ya ka vεla, ka zon ya Naawuni. Achiika! Naawuni nyɛla Chεmpaŋlana, Zaadali Nambɔzobonaa.
70. Yaa nyini Annabi! Yεlimi tobdaba ban be yi nuu ni maa: “Naawuni yi baŋ ni din be yi suhiri ni nyɛla zaɣivεlli, O ni tin ya din gari binshɛɣubɛ ni deei yi sani maa, ka chε m-paŋ ya.” Naawuni mi nyɛla Chεmpaŋlana, Zaadali Nambɔzobonaa.
71. (Yaa nyini Annabi)! Bɛ yi bɔrini bɛ niŋ a bilkɔŋsi, tɔ!Bɛ daa pun niŋ Naawuni bilkɔŋsi pɔi ni dina, ka Naawuni ti a yiko bɛ zuɣu. Yaha! Naawuni nyɛla Baŋda, Yεmgoliŋgalana.
72. Achiika! Ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlmaŋli,ka zo hiʒira, ka tuhi ni bɛ daarzichi ni bɛ nyɛvuya Naawuni soli zuɣu, ni ninvuɣu shɛba ban ti ba sheebu shee (Madina), ka sɔŋ ba, tɔ! Bannim’ nyɛla ban sɔŋdi taba. Amaa! Ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yɛlimaŋ’ maŋli,ka bi zo hiʒira, yi (Muslinnim’) ka bɛ sɔŋsim ni shεli, naɣila bɛ gba zola Hiʒira maa na. Amaa! Bɛ yi bo yi sɔŋsim adiini puuni, tɔ!Bɛ sɔŋsim leei talahi yi zuɣu, naɣila ninvuɣu shεba alikauli ni be yi mini ba sunsuuni. Yaha! Naawuni nyɛla Ŋun nyari yi tuuntumsa.
73. Yaha! Ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali maa gba nyɛla ban sɔŋdi taba, dinzuɣu, yi (yi Muslinnim’) yi bi niŋ lala, fitina (zabazaba) mini saɣiŋgu zaɣ’ titali ni niŋ tiŋgbani yaaŋa zuɣu.
74. Yaha! Ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli,ka zo hiʒira, ka tuhi Naawuni soli zuɣu, ni ninvuɣu shεba bantiba bɛhigu shee (Madina), ka sɔŋ ba, bannim’ maa n-nyɛ ban ti Naawuni yεlimaŋli ni achiika. Bɛ mali chεmpaŋ (Naawuni sani), ni arzichi din galsi (dina n-nyɛ Alizanda).
75. Yaha! Ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli di nyaaŋa, ka zo hiʒira, ka pahi yi (Muslinnim’) zuɣu ka yi tuhi, tɔ! Bannim’ maa be yi puuni. Dɔɣim gba nyɛla ban gari taba fali dibu puuni. Achiika! Naawuni nyɛla Ŋun mi binshɛɣu kam.

Kundivihira

↑ Bachigahinda Din Be Dagbanli Kur'aani Puuni. The Noble Qur'an: Translation of the Meanings (Dagbani language).
↑ Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Dagbani translation, by Muhammad Baba Gutubu.

[quran-1] Bachigahinda Din Be Dagbanli Kur'aani Puuni. The Noble Qur'an: Translation of the Meanings (Dagbani language).

[2] Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Dagbani translation, by Muhammad Baba Gutubu.

[1]

[2]