Wilkie Collins

Wilkie Collins
Ganwyd	8 Ionawr 1824  Llundain
Bu farw	23 Medi 1889  Llundain
Dinasyddiaeth	Teyrnas Unedig Prydain Fawr ac Iwerddon
Galwedigaeth	llenor, newyddiadurwr, nofelydd, dramodydd, bardd-gyfreithiwr, bargyfreithiwr
Adnabyddus am	The Woman in White, The Moonstone
Arddull	llenyddiaeth Gothig
Tad	William Collins
Mam	Harriet Geddes
Priod	Martha Rudd, Caroline Compton
Gwefan	http://wilkiecollins.com
llofnod

Wilkie Collins, 1850

Nofelydd o Loegr oedd William Wilkie Collins (8 Ionawr 1824 – 23 Medi 1889). Ganed ef yn Llundain, yn fab hynaf i'r arlunydd enwog, William Collins.

Ei hanes

Treuliodd gyfnod yn gweithio fel clerc wedi iddo adael yr ysgol yn 17 mlwydd oed cyn mynychu Lincoln's Inn fel myfyriwr Y Gyfraith yn 1846. Ystyriodd yrfa fel arlunydd ond wedi iddo gyhoeddi llyfr yn son am hanes bywyd ei dad, yn 1850, a'r nofel Antonina, yn 1851, sicrhawyd ei ddyfodol fel awdur llewyrchus. Ni wnaeth Collins briodi, ond bu'n byw a gweddw, Mrs Caroline Graves, o 1858 hyd ei farwolaeth. Hefyd, cafodd dri phlentyn gan wraig ifancach, Martha Rudd; fe'i cadwodd hi mewn sefydliad arall. Roedd Collins yn dioddef o'r gymalwst rhiwmatig (rheumatic gout), math o grydcymalau a'i drodd yn glaf yn ei flynyddoedd olaf. Yn ogystal, magodd gaethiwed at y laudanum a gymerodd i leddfu'r boen.

Ei waith llenyddol

Llên Lloegr yn y 19eg ganrif
Rhamantiaeth Coleridge Byron P. B. Shelley Keats Southey Hunt
Nofelwyr Austen M. Shelley Dickens C. Brontë E. Brontë A. Brontë Eliot Thackeray Trollope Gaskell Collins Hardy
Cyn-Raffaëliaid D. G. Rossetti C. Rossetti Swinburne Morris
Beirdd Fictoraidd Tennyson R. Browning Arnold E. B. Browning Meredith FitzGerald Kipling Housman Hopkins
Llenyddiaeth plant Carroll
Athroniaeth a'r gwyddorau Darwin J. S. Mill Macaulay
← 18g Llên Lloegr 20g →

Mae sawl un o'r farn mai Collins ddechreuodd genre'r nofelau ditectif a mae'r rhan fwyaf o'i weithiau enwocaf yn perthyn i'r symudiad cyffrogarol (sensationalism) a oedd yn boblogaidd ar y pryd. Roedd Collins yn ffrindiau mawr a Charles Dickens, nofelydd amlyca'r cyfnod ym marn llawer.

Addasiadau

Yn 2004, agorodd addasiad o nofel enwocaf Collins, The Woman in White, ar lwyfan y Palace Theatre yn Llundain fel sioe gerdd. Cyfansoddwyd y sioe gan Andrew Lloyd Webber ac addaswyd y testun gwreiddiol gan Charlotte Jones a David Zippel.

Llyfryddiaeth

• Memoirs of the Life of William Collins, Esq., R.A. (1848)
• Antonina (1850)
• Basil (1852)
• Mr Wray's Cash Box (1852)
• Hide and Seek (1854)
• The Dead Secret (1856)
• The Woman in White (1860)
• No Name (1862)
• Armadale (1866)
• The Moonstone (1868)
• Man and Wife (1870)
• Poor Miss Finch (1872)
• Miss or Mrs? (1873)
• The New Magdalen (1873)
• The Law and The Lady (1875)
• The Two Destinies (1876)
• The Haunted Hotel (1878)
• The Fallen Leaves (1879)
• A Rogue's Life (1879)
• My Lady's Money (1879)
• Jezebel's Daughter (1880)
• The Black Robe (1881)
• Heart and Science (1883)
• I Say No (1884)
• The Evil Genius (1886)
• The Guilty River (1886)
• The Legacy of Cain (1889)
• Blind Love (1889)