Llanisw
 | |
| Math | pentref  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Cwm Grwyne |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 51.8956°N 3.0494°W |
 | |
Pentrefan yng nghymuned Cwm Grwyne, Powys, Cymru yw Partrishow neu Lanisw, sydd 29.2 milltir (46.9 km) o Gaerdydd. Yn 1555 y ffurf oedd Llanysho (LBS III.321) a defnyddid y ffurf Merthyr Isw (neu 'Issiu ') hefyd yn Llyfr Llandaf (BLD 279).[1] Arferid bod yn yr hen Sir Frycheiniog, ond bellach mae ym Mhowys bron ar y ffin gyda Sir Fynwy.
Eglwys Sant Isw
[golygu | golygu cod]
Mae'r eglwys leol a gysegrwyd i Sant Isw yn Radd I, ers 19 Gorffennaf 1963, ac o bwysigrwydd hanesyddol arbennig gan ei bod yn dyddio i'r 11g a bod ynddi nifer o nodweddion hynafol. Ceir yma groglen cerfiedig, cywrain o'r 16g, paentiad o ysgerbwd o'r Oesoedd Canol a bedyddfaen sydd yn un o'r hynaf yng Nghymru gyda'r dyddiad 1055 wedi'i cherfio ynddi. Ym mynwent yr eglwys saif croes uchel sydd wedi'i chofretru'n II* ac a wnaed c.1300. Ar yr ochr orllewinol ceir capel a elwir yn 'Eglwys y Bedd'.
Defnyddir yr enw 'St Patrico', bellach gan aelodau'r eglwys. Am ryw reswm ni chafodd yr eglwys ei hailwampio gan bensaeri Oes Victoria, hyd at 1908 pan drodd W. D. Caröe ei law tyner ati.
Ceir yma hefyd ffynnon arbennig,
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ llyfrgell.cymru; A Welsh Classical Dictionary gol. P.C. Bartrum.
Trefi
Aberhonddu · Crucywel · Y Drenewydd · Y Gelli Gandryll · Llanandras · Llandrindod · Llanfair-ym-Muallt · Llanfyllin · Llanidloes · Llanwrtyd · Machynlleth · Rhaeadr Gwy · Talgarth · Y Trallwng · Tref-y-clawdd · Trefaldwyn · Ystradgynlais
Pentrefi
Abaty Cwm-hir · Aberbrân · Abercegir · Abercraf · Aberedw · Abergwesyn · Abergwydol · Aberhafesb · Aberhosan · Aberllynfi · Aber-miwl · Aberriw · Abertridwr · Aberysgir · Adfa · Arddlin · Bachelldref · Y Batel · Betws Cedewain · Beulah · Bochrwyd · Bontdolgadfan · Y Bontnewydd-ar-Wy · Bronllys · Bugeildy · Bwlch · Caersŵs · Capel Isaf · Capel Uchaf · Capel-y-ffin · Carno · Casgob · Castell Caereinion · Castell-paen · Cathedin · Cegidfa · Cemaes · Ceri · Cilmeri · Y Clas-ar-Wy · Clatter · Cleirwy · Cnwclas · Coedybrenin · Coelbren · Comins-coch · Crai · Craig-y-nos · Crugion · Cwmdu · Cwm-twrch · Darowen · Defynnog · Derwen-las · Dolanog · Dolfor · Dylife · Einsiob · Erwd · Esgairgeiliog · Felindre, Maldwyn · Felin-fach · Y Foel · Ffordun · Gaer · Garth · Glan-miwl · Glantwymyn · Glasgwm · Y Groes · Gwenddwr · Heol Senni · Isatyn · Kinnerton · Libanus · Llan · Llanafan Fawr · Llananno · Llanarmon Mynydd Mawr · Llanbadarn Fynydd · Llanbadarn Garreg · Llanbister · Llanbryn-mair · Llandinam · Llandrinio · Llandyfaelog Tre'r-graig · Llandysilio · Llandysul · Llan-ddew · Llanddewi yn Hwytyn · Llanddewi Ystradenni · Llanelwedd · Llanerfyl · Llanfair Caereinion · Llanfair Llythynwg · Llanfechain · Llanfihangel Nant Brân · Llanfihangel Nant Melan · Llanfihangel Rhydieithon · Llanfihangel Tal-y-llyn · Llanfihangel-yng-Ngwynfa · Llanfrynach · Llangadfan · Llangadwaladr · Llangamarch · Llangasty Tal-y-llyn · Llangatwg · Llangedwyn · Llan-gors · Llangurig · Llangynidr · Llangynllo · Llangynog · Llangynyw · Llanhamlach · Llanigon · Llanllugan · Llanllwchaearn · Llanllŷr · Llanrhaeadr-ym-Mochnant · Llansanffraid Cwmdeuddwr · Llansanffraid-ym-Mechain · Llansantffraed (Aberhonddu) · Llansantffraed-yn-Elfael · Llansilin · Llanwddyn · Llanwnnog · Llanwrin · Llanwrthwl · Llanwyddelan · Llanymynech · Llan-y-wern · Llawr-y-glyn · Llechfaen · Llowes · Llys-wen · Llywel · Llwydiarth · Manafon · Meifod · Merthyr Cynog · Mochdre · Nant-glas · Nantmel · Pandy · Pencelli · Pencraig · Penegoes · Pengefnffordd · Pennant Melangell · Pentrefelin · Penybont · Pen-y-bont-fawr · Pilalau · Pipton · Pont-faen · Pontneddfechan · Pontrobert · Pontsenni · Pwllgloyw · Saint Harmon · Sarn · Sarnau, Brycheiniog · Sarnau, Maldwyn · Sgethrog · Snead · Sycharth · Talachddu · Talerddig · Tal-y-bont · Tal-y-bont ar Wysg · Tirabad · Trallong · Trecastell · Trefeca · Trefeglwys · Tregynon · Trelystan · Tre'r-llai · Tretŵr · Tre-wern · Walton · Yr Ystog