Dreadnought

Dreadnought

Enghraifft o'r canlynol	math o long
Math	llong ryfel
Rhagflaenwyd gan	llong ryfel "pre-dreadnought"

Y dreadnought oedd y prif fath o long ryfel ar ddechrau'r 20g. Cafodd y cyntaf o'r math, HMS Dreadnought, gymaint o effaith pan gafodd ei lansio ym 1906 gan y Llynges Frenhinol nes bod llongau rhyfel tebyg a adeiladwyd ar ei hôl yn cael eu galw'n "dreadnoughts" hefyd, a daeth llongau rhyfel cynharach yn cael eu galw'n gyn-dreadnoughts . Roedd gan ei dyluniad ddwy nodwedd chwyldroadol: cynllun arfogi "gwn mawr", gyda nifer digynsail o ynnau o galibr trwm, a gyriant tyrbin stêm . Wrth i dreadnoughts ddod yn symbol hanfodol o bŵer cenedlaethol, adnewyddodd dyfodiad y llongau rhyfel newydd hyn y ras arfau rhwng y Deyrnas Unedig a'r Almaen. Cododd rasys Dreadnought ledled y byd, gan gynnwys yn Ne America, gan bara hyd at ddechrau'r Ail Ryfel Byd. Cafodd y rhan fwyaf o'r dreadnoughts gwreiddiol eu sgrapio ar ôl diwedd y Rhyfel Byd Cyntaf o dan delerau Cytundeb Llynges Washington, ond parhaodd llawer o'r uwch-dreadnoughts mwy newydd i wasanaethu trwy gydol yr Ail Ryfel Byd.

Roedd gan bob Dreadnought yn Y Llynges Frenhinol:

• 12 gwn mawr ar fwrdd pob un
• 800 o bobl yn gweithio ar fwrdd pob Dreadnought
• 20 milltir yr awr oedd ei gyflymder uchaf
• 35 centimetr o arfwisg trwm yn gorchuddio’r llong