Dilyw (mytholeg)
Adroddir chwedlau am Ddilyw mawr a anfonir gan Dduw neu fodau dwyfol i ddinistrio gwareiddiad yn ddial neu gosb ar ddynoliaeth mewn sawl diwylliant o gwmpas y byd. Mae'n un o'r mythau diwylliannol mwyaf cyffredin.
Y chwedl fwyaf cyfarwydd i bawb yw honno am Y Dilyw a geir yn Llyfr Genesis yn y Beibl ac sy'n rhan o draddodiad yr Iddewon a'r Mwslemiaid hefyd. Yn y chwedl honno mae Noa yn achub ei deulu a deuryw anifeiliaid trwy adeiladu arch i'w diogelu.
Ceir sawl hanes am y Dilyw, yn boddi'r byd neu deyrnas unigol, mewn sawl traddodiad arall, yn cynnwys:
- Chwedl Matsya yn y Puranas Hindwaidd,
- Chwedl Deucalion ym mytholeg Roeg
- Chwedl Utnapishtim yn arwrgerdd Gilgamesh, ym Mesopotamia
- Chwedlau Cantre'r Gwaelod a Llys Helig yng Nghymru
- Chwedl Ker-Ys yn Llydaw
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]
