Cyfeiriadedd rhywiol
Mae cyfeiriadedd rhywiol yn cyfeirio at gyfeiriad rhywioldeb unigolyn, fel arfer ar y syniad gall gategoreiddio hyn yn ôl y rhyw neu rywedd y personiaid mae'r unigolyn yn ffeindio'n atyniadol yn rhywiol. Y categorïau amlaf o gyfeiriadedd rhywiol yw heterorywioldeb (bod yn atyniadol yn rhywiol i aelodau'r rhyw arall), gwrywgydiaeth neu gyfunrywioldeb (bod yn atyniadol yn rhywiol i aelodau'r un ryw) a deurywioldeb (bod yn atyniadol yn rhywiol i aelodau'r ddau ryw).
Mae'r mwyafrif o ddiffiniadau cyfeiriadedd rhywiol yn cynnwys cydran seicolegol (megis cyfeiriad awydd erotig unigolyn) a/neu gydran ymddygiadol (sy'n canolbwyntio ar ryw partner(iaid) rhywiol yr unigolyn). Mae rhai yn ffafrio yn syml i ddilyn hunan-ddiffiniad neu hunaniaeth unigolyn.
Yn ddiweddarach, mae ysgolheigion rhywoleg, anthropoleg a hanes wedi dadlau nad yw categorïau cymdeithasol megis heterorywiol a gwrywgydiol yn hollfydol. Gall wahanol gymdeithasau ystyried agweddau eraill i fod yn bwysicach na rhyw, yn cynnwys oedrannau'r partneriaid, y swyddogaeth rywiol a chwaraerir ganddynt (megis top neu waelod), neu eu gwahanol statws cymdeithasol.
Gall hunaniaeth rywiol gael ei defnyddio'n gyfystyr â chyfeiriadedd rhywiol, ond mae'r ddau yn cael eu gwahaniaethu weithiau, lle bo hunaniaeth yn cyfeirio at gysyniadaeth unigolyn o'i hunan, a chyfeiriadedd yn cyfeirio at "ffantasïau, serchiadau a dyheadau"[1] ac/neu ymddygiad. Hefyd, weithiau defnyddir hunaniaeth rywiol i ddisgrifio canfyddiad person o ryw ei hunan, yn hytrach na chyfeiriadedd rhywiol. Mae gan y termau hoffter rhywiol a ffafriaeth rywiol ystyr tebyg i gyfeiriadedd rhywiol, ond caffent eu defnyddio yn amlaf tu allan i gylchoedd gwyddonol gan bobl sy'n credu taw mater o ddewis, yn gyfan neu mewn rhan, yw cyfeiriadedd rhywiol.[2]
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Reiter, L. (1989) Sexual orientation, sexual identity, and the question of choice. Clinical Social Work Journal, 17, 138-150.
- ↑ Termau Gwell ar gyfer eu Defnyddio mewn Adroddiadau Cyfryngau. Stonewall Cymru. Adalwyd ar 14 Hydref, 2007.
|